Hoş geldin Koalisyon
7 Haziran 2015 genel seçimi sürpriz sonuçlara gebe olurken, meclisin şablonunda çok ciddi değişimler yaşandı. Meclis aritmetiğinin değiştiği genel seçim sonrasında orta uzun vade de siyasi belirsizliğin oluşması riskleri artırıyor. Haziran 2015 genel seçimi sürpriz sonuçlara gebe olurken, meclisin şablonunda çok ciddi değişimler yaşandı. Meclis aritmetiğinin değiştiği genel seçim sonrasında orta uzun vade de siyasi belirsizliğin oluşması riskleri artırıyor. 2002 yılından beri ilk defa mevcut iktidar partinin seçimde tek başına iktidar olamaması ve koalisyon yolunun görülmesi orta vade de riskleri artırıyor.
AK Parti 2011 genel seçimine göre 2 milyon 750 bin seçmen kaybederken, oy oranında da yüzde 49.95’ten yüzde 40.81’e geriledi.
2015 seçimlerinde artı 1 milyon seçmen eklenmesine rağmen iktidar partisindeki kayıplar bir tepki olarak görülüyor. AK Parti yüzde
40.81 oy oranıyla 258 milletvekili çıkarırken, eski gücüne nazaran zayıfladı.
Ana muhalefet partisinde de durumlar farklı görülmüyor. Ana Muhalefet partisi CHP 2011 seçimine göre 300.000 seçmen oylarını artırırken, 132 milletvekili çıkardı ve 2011 seçimine göre 3 milletvekili kaybetti. CHP yüzde 25’lik oy oranıyla AK Parti sonrasında meclise en çok vekil sokan parti konumunda olmasına rağmen, beklentilerin altında kaldı. Her şeye rağmen, soldaki dayanışmanın da CHP oylarını azalttığı fikri akıllarda bulunması nedeniyle çok fazla şey söylenemiyor.
Ülkenin sağ cephesinde ise MHP’nin istikrarlı artışının devam ettiğini görüyoruz. Özellikle Merkez sağ parti konumundaki AK Partinin oy kaybetmesi, bazı oyların MHP cephesine kaymışa benziyor.
2011 seçimine göre 2 milyona yakın oyunu artıran MHP koalisyon sürecinde kritik rol oynayabilir. Çözüm sürecine olan tepki nedeniyle muhafazakar milliyetçi oylarının kaydığı MHP’de yüzler gülüyor. 81 milletvekili çıkararak koalisyonda kritik önem taşıması nedeniyle MHP süreci önemli olacaktır.
Seçimin sürprizini yaparak dengeleri tümüyle bozan parti olan HDP; seçim barajı engelini yıkarak yüzde 13.07 oy aldı ve 79 milletvekili çıkardı. Doğu ve güneydoğuda süpüren HDP, ülkenin her bölgesinde oylarını artırırken, Antalya, İzmir gibi şehirlerde de milletvekili çıkararak tüm Türkiye’ye yayıldı. 81 ilin 81’inde de oy oranını artıran HDP, özellikle İstanbul ve Diyarbakır gibi büyük şehirlerde oy oranını ciddi şekilde artırırken, doğu ve güneydoğuda tek başına olduğunu gösterdi.
4 partili yeni meclisin nasıl şekilleneceği merak edilmeye başlandı. Cumhurbaşkan’ı Erdoğan’ın hükümeti kurmak için Ahmet Davutoğlu’na yetki vermesi beklenirken, hükümeti kurmak için adım atıp atmayacağı merak ediliyor. Oyların yüzde 40’ını almış bir partinin hükümeti kurmak için adım atmaması ileriki dönemde halkın tepkisini artırabilir. AK Partinin meclise girmiş diğer 3 partiden herhangi biriyle koalisyon kurması durumunda gerekli vekil sayısı tutturulabilir ve güven oyu sağlanabilir. Ancak 3 dönemdir tek başına iktidar olan AK Parti’nin koalisyon sürecine adım atıp atmayacağı önümüzdeki en büyük bilinmeyen olarak görülüyor.
Bir diğer koalisyon ihtimali ise AK Parti olmadan kurulması. CHP + MHP koalisyonuna dışarıdan güven oyu için HDP’nin destek vermesi durumunda koalisyon kurulabilir. Ancak bu koalisyonun ne kadar uzun ömürlü olacağı ve çözüm sürecindeki belirsizlik bu koalisyon ihtimalini zayıflatıyor.
Tüm seçim senaryolarına baktığımızda artan siyasi belirsizlik, 8 Haziran açılışıyla beraber piyasaya yansırken, kriz ortamı yaratılmaya çalışılıyor. USDTL 2.8090 seviyesi görülerek yeni rekor seviye tazelenirken, sepet kur ise 2.9630 seviyesini gördü.
BİST100 açılışla beraber yüzde 9 üzerinde aşağı yönlü gerilemesine rağmen, satışların boş kademelerde olması tepki alımlarına yol açtı. Var olan belirsizliğin hangi yönde devam edeceği bilinmezken, yeni bir koalisyon hükümetinin en yakın zamanda kurulması ve güven oyu alması piyasada belirsizliği azaltabilir.
Ancak bu durumun böle devam etmesi ve koalisyonun kurulamaması riskleri artırmakla beraber erken seçim ihtimalini de artırması ülke içindeki riskleri artıracaktır.
Seçim sonuçlarının bir diğer etkilediği taraf ise TCMB olarak görülüyor. Sepet kurun rekor seviyelere gelmesi ve hisse tarafındaki set satışlar MB’nın elini zayıflatırken, olası sert tepkilere karşı faiz artırım silahını tutmaya devam edecektir. Olası kurda yaşanabilecek soluksuz yükselişler MB’nın ani hareket etme ihtimalini artırırken, meclisin zayıflaması da bu ihtimali artırıyor.