Küresel ekonomi, son 2 yılda iki ‘siyah kuğu’ ile karşı karşıya kalmanın şokunu yaşıyor. ‘Siyah Kuğu’ küresel ekonomipolitikte, gerçekleşmesi hayli düşük bir risk başlığı iken, gerçekleşmesiyle birlikte dünya ekonomisi ve küresel siyasette geri dönülemez köklü değişiklikleri sebep olan bir olay ve süreç anlamına geliyor. ‘Küresel virüs salgını’ küresel riskler arasında ilk 10’da ve ‘bölgesel çatışma ve gerginlikler’ ise ilk 5’de sıralanmaktaydı. ‘Kovid-19’ ve ‘Rusya-Ukrayna gerginliği’, 2 ‘Siyah Kuğu’ olarak, küresel sisteme ciddi şoklar yaşatmış durumda. ‘Kovid- 19’un ana ve artçı etkileri nedeniyle, zaten ‘artık hiç bir şey eskisi gibi olmayacak’ diyorduk.
Küresel üretim, küresel tedarik zinciri, küresel ticaret, dünya genelinde çalışma yaşamına yönelik, konutlara yönelik, hatta turizm endüstrisine yönelik geri dönülmez etkiler. Uluslararası Para Fonu (IMF) şimdide Rusya-Ukrayna gerginliğinin ‘uzun vadede küresel ekonomik düzeni temel olarak yeniden şekillendirebileceği’ değerlendirmesine işaret etmekte. IMF de, OECD gibi, tüm küresel ekonomiyi etkileyecek; küresel büyümeyi yavaşlatıp enflasyonu artıracağı bir tabloyu vurguluyor. IMF gerginlik uzadıkça küresel büyümeye zarar verecek ve fiyatları daha da artıracak, küresel ekonomiye büyük bir darbe indirebilecek bir riskten söz ediyor.
IMF, gerginliğin, savaşın, zorunlu göçü tetiklemesiyle birlikte, insanlık adına sebep olduğu tarihi ve trajik yönlerinin yanı sıra; küresel gıda ve enerji fiyatlarını artırması yetmezmiş gibi, Ukrayna’ya komşu ülkelerde ticareti sekteye uğratması, tedarik zincirinde ve para transferinde tıkanmalara neden olması boyutuyla da ortaya çıkan ağır maliyeti de hatırlatıyor. Gerginliğin, savaşın uzaması, bölgesel ve küresel ölçekte iş dünyasında özgüvenin aşınması ve yatırımcıları aşırı belirsizlik algısına sürüklemesi boyutuyla da tehlike arz ediyor. IMF, böyle bir algının orta ve uzun vadede varlık fiyatlarının düşmesine ve ülkelerden gereksiz sermaye çıkışına yol açabileceğine de değiniyor.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ!