İç piyasaların öncelikli gündemi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Pazartesi akşamı açıklanan “döviz garantili mevduat” hesabı. Bu yöndeki fiyatlamalar devam ediyor.
Döviz kurlarındaki sert düşüş aynı ölçüde Borsa İstanbul’a da yansıdı. Dolar/TL kuru 18.00 seviyesinin üzerinden 10.25’e kadar geri çekilirken 2.406 seviyesini test eden Borsa İstanbul 1.726 seviyesini gördü. Son yılların en büyük volatilitelerinden biri olarak kayda geçen bu hareket sonrası gerek borsada gerekse döviz kurlarında tepki yükselişleri görüldü. Borsa İstanbul’un dolar/TL kuru ile uyumu sürüyor. Dolar yukarı borsa yukarı görünümü dolar aşağıya borsa aşağıya gibi bir şekle bürünmüş durumda. Cuma günü borsa ve döviz kurlarında yaşanan tepki çıkışında da yine aynı uyum korundu. Bununla birlikte gösterge tahvil faiz (piyasa) oranındaki yükseliş eğilimi korunuyor. Para ve sermaye piyasalarında önceki dengeler değişti, son günlerde yeni denge arayışı söz konusu. Bu süreç biraz zaman alabilir. Diğer yandan açıklanan mevduat paketiyle ilgili tebliğler gelmeye devam ediyor. Ancak ilk tepki olarak olumlu bir etkiden söz etmek mümkün. Döviz kurlarındaki düşüş bir rahatlama sağladı ve gerilim düştü. Bu görünümün sürdürülebilirliği hem piyasalar hem de ekonomik verilerin seyri açısından oldukça önemli olacak. Önümüzdeki dönem enflasyon, dış ticaret ve TCMB rezerv değişimleri gibi datalar daha yakından izlenecek. Enflasyon beklentilerinde kur geçişkenliğine bağlı bir gerileme görülmesi muhtemeldir. Kur düşüşü şirket finansman giderlerine de olumlu etki edebilir. Borsa İstanbul’da geçen hafta şirket bazında bunun fiyatlamalarını kısmen gördük. TL’nin değer kaybının Türkiye’nin ihracat artışında katkısı olduğu kabul gören bir görüş. Türk ihraç malları bir hafta öncesine göre TL’nin değer kazanmasıyla biraz daha pahalı olacak. Tabi ki ithal mallar da biraz ucuzlayacak. Bunun dış ticaret ve cari denge verilerine yansımaları olabilir. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Cuma günkü “Kur indi diye daha da indirelim telaşına kapılmamak lazım. Kur inişini hassas sanayici ve ihracatçıyı ürkütmeden yürütmek gerek” açıklaması olayın bu yönüyle ilgili olsa gerek. Bu aşamada Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) rezervlerindeki değişim tabi ki önem kazanıyor. Paketin açıklanması sonrası bankalarca yapılan satışlara bağlı biraz gerilese de sisteme girişler nedeniyle önümüzdeki dönemde rezervlerin artması olasıdır. Rezerv gerilemesiyle ilgili Türkiye Bankalar Birliği Başkanı Alpaslan Çakar, “kamu bankaları müşteri işlemi dışında açık pozisyon ile döviz satışı yapmıyor” dedi. TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu’nun Cuma günkü “Kur hızla aşağı inerse bugün değil ama ileride TCMB döviz alınıma başlayabilir. Kur aşağı geldiğinde alımlarla güçlenecek rezerv, bu işin sigortası olacak” açıklamaları ileriye yönelik bir yol haritası veriyor. Ayrıca Kavcıoğlu, Azerbaycan ve Körfez ülkeleriyle swap görüşmesi sürüyor, diye ilave etti. Son yapılan açıklamalardan yapılacak çıkarım yaklaşık olarak, dış ticaret dengeleri açısından döviz kurunun çok da düşmesi istenmiyor. Merkez Bankası kur düşüşlerinde rezervlerini kuvvetlendirecek ve kur yükselişlerinde faiz silahı değil rezerv kullanılacak. Bir bakıma düşük faiz politikasına devam. Diğer yandan yeni ürüne geçişle bankalardaki yabancı para mevduatlarında bir miktar azalma olması olasıdır.
Açıklanan döviz garantili mevduat paketine yabancı yatırımcının tavrı ne olacağı izlenecek gelişmeler arasında. Bilindiği üzere son dönemde gerek hisse senetleri gerekse tahvil bonoda yabancı çıkışları söz konusu. ABD ve Almanya gibi öncü dış borsalarda kısa süreli kâr satışlarına rağmen çıkış trendleri korunuyor. Borsa İstanbul’da ise dış borsalarla ayrışma devam ediyor. Ayrışma birkaç hafta önce Borsa İstanbul lehine pozitif iken iç ekonomik gündeme bağlı olarak geçen hafta olumsuza döndü. Omicron varyantına bağlı endişelerin azalması ve ekonomik verilerin olumlu gelmesi dış borsaları destekliyor. Ancak ABD ve Almanya borsalarının zirvelerine yakın seyrettiği konusunu da dikkatte tutmakta yarar var. Yılın son haftasına girilirken olumlu seyrin korunduğu dış piyasalarda “noel tatili” nedeniyle bazı ülkeler tatilde olacak.
Borsa İstanbul’da sert düşüş sonrası kayıpların bir kısmı geri alındı. Ancak dip oluşumu ve denge arayışının sonlandığı söylemek için erken. Dalgalı seyrin bir süre daha devamı beklenebilir.