Ekonomi ve Finans Haberleri – (25.05.2022)

*Bakan Dönmez, yerli ve milli jeneratörde seri üretime geçileceği müjdesini verdi
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, milli enerji teknolojilerinin geliştirilmesi adına önemli Ar-Ge faaliyetleri yapıldığını belirterek, “Yerli ve milli jeneratör üretiminde artık seri üretime geçiyoruz.” dedi. Bakan Dönmez, Elektrik Üretim AŞ’nin düzenlediği “Hedef 2053: Termik Santrallerin Geleceği Çalıştayı”nda yaptığı konuşmada, geçen yıl meteorolojik dengesizlikler ve enerji piyasalarındaki sert dalgalanmaların fosil yakıtlara talebi artırdığına işaret etti

*Bakan Yanık: Mayısta ihtiyaç sahiplerine yaklaşık 295 milyon lira ödeme yapacağız
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, mayıs ayına ilişkin sosyal yardımların yanı sıra üç nakdi sosyal destek programı kapsamında ihtiyaç sahiplerine yaklaşık 295 milyon lira ödeme yapılacağını bildirdi. Şartlı Eğitim Yardımı kapsamında çocukların okula devam etmesi kaydıyla, ilk ve orta öğrenim çağında çocuğu bulunan ve sosyal güvencesi olmayan ailelere destek verdiklerini kaydeden Bakan Yanık, “Buna ek olarak Şartlı Sağlık Yardımı ile de 0-6 yaş arasında çocuğu olan ihtiyaç sahibi ailelere, Sağlık Bakanlığının belirlediği zamanlarda sağlık kontrollerini yaptırmaları kaydıyla düzenli nakdi yardımda bulunuyoruz.” bilgisini paylaştı

*Bakan Karaismailoğlu: 2053’e gelindiğinde 198 milyar dolarlık bir ulaştırma altyapı yatırımını tamamlamış olacağız
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Karaismailoğlu,”2053’e gelindiğinde 198 milyar dolarlık bir ulaştırma altyapı yatırımını tamamlamış olacağız. Bu yatırımla üretime 2 trilyon dolarlık, milli gelire de 1 trilyon dolarlık katkı sağlamış olacağız.” dedi. Bakan Karaismailoğlu, bugüne kadar 20 yılda 172 milyar dolarlık yatırım yaptıklarını belirterek, “Bu yatırımlar sayesinde 28 bin 650 kilometreye çıkan bölünmüş yol ağımız, 13 bin 22 kilometre uzunluğundaki demir yolu ağımız, 57’ye çıkan havalimanı ağımız, 217’ye çıkan limanlarımız sayesinde ülkemizin üretimine tam 1 trilyon dolarlık, milli geliri de 500 milyar dolarlık katkımız oldu.” dedi

*Sanayi ve Teknoloji Bakanı Varank: Bizim nitelikli çelik yatırımlarına ihtiyacımız var
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Varank, “Bizim nitelikli çelik yatırımlarına ihtiyacımız var. Sektörün ne kadar başarılı olduğunu biliyoruz, finansman noktasında kabiliyetlerinin ne olduğunu biliyoruz. ” dedi. Bakan Varank, Türkiye sınırları içerisindeki mevzuat ve uygulamaların sektörün potansiyelini açığa çıkarmak için zaman zaman yeterli olmayabileceğini belirterek, “İşin bir de uluslararası boyutu var. Bu sebepten ötürü, uluslararası alanda da sizlerin menfaatini ülkemizin menfaatleriyle eş değer görüyoruz. Özellikle ABD ve AB ülkeleri tarafından uygulanan koruma vergileri ve açılan soruşturmaları Ticaret Bakanlığımız ile biz yakından takip ediyoruz.” diye konuştu

*AA Finans 1. Çeyrek Büyüme Beklenti Anketi sonuçlandı
AA Finans’ın beklenti anketine katılan ekonomistler, Gayrisafi Yurt içi Hasıla’nın (GSYH) 2022 yılının 1. çeyreğinde yüzde 7,2 artmasını öngörüyor. Ekonomistlerin 2022 yılının tamamına ilişkin büyüme beklentilerinin ortalaması ise yüzde 3,5 olarak gerçekleşti. Türkiye ekonomisi, 2021’in son çeyreğinde yüzde 9,1 ve tamamında yüzde 11 büyüme kaydetmişti

*İhracatta izinli gönderici yetkisi dahilinde beyanname tesliminde kolaylık
İzinli gönderici yetkisiyle taşıması gerçekleştirilecek ihracat beyannameleri, izinli gönderici tesisinin bağlı bulunduğu gümrük idaresi yerine kişinin yerleşik olduğu yerdeki gümrük idaresine teslim edilebilecek

*Rusya’da rublenin altına endekslenmesi tartışılıyor
Yaklaşık 2 bin 300 ton altın rezervi ve yılda yaklaşık 300 ton altın üretimiyle Rusya’nın, rubleyi altına endekslemesi fikrine yönelik tartışmalar, yaptırımlar nedeniyle hız kazandı. Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Nikolay Patruşev, 26 Nisan’da Rossiyskaya Gazeta’ya verdiği röportajda, Rus uzmanların “iki döngülü parasal ve finansal sistem” üzerinde çalıştıklarını söylemişti. Projeye göre, Rus rublesinin altın ve döviz değeri olan çeşitli emtialara endekslenmesinin araştırıldığını belirten Patruşev, “Sonuç itibarıyla ruble döviz kuru gerçek satın alma gücü paritesine karşılık gelecek. Herhangi bir ulusal finansal sistemin egemenliğini sağlamak için ödeme araçlarının esas bir değere ve fiyat istikrarına sahip olması, dolara bağlı olmaması gerekir.” ifadesini kullanmıştı

*Kozmetik ve turizmde helal akreditasyon dönemi başlıyor
Helal Akreditasyon Kurumu (HAK) Başkanı Zafer Soylu, kozmetik ve turizm alanlarında da helal akreditasyon hizmeti vermeye başlayacaklarını bildirdi. Bugüne kadar 67 akreditasyon başvurusu geldiğini anlatan Soylu, uluslararası kurallara uygun olduğu belirlenen 19 akreditasyon kararı aldıklarını aktardı

*Bu sezon buğdayda rekoltenin yüksek olması bekleniyor
Türkiye’de stratejik öneme sahip ürünlerden buğdayda 2022 sezonu hasadına başlanırken, üretimin geçen yıla göre çok daha iyi olacağı ve herhangi bir stok sıkıntısı yaşanmayacağı tahmin ediliyor. Tarım ve Orman Bakanlığından edinilen bilgiye göre, 2020-2021 piyasa yılında yeterlilik oranının, ekmeklik buğdayda yüzde 89,2, makarnalık buğdayda yüzde 259 ve genel itibarıyla buğdayda yüzde 102,3 olduğu hesaplandı. Geçen sene 2,44 milyar dolarlık buğday ithalatına karşılık, 3,23 milyar dolarlık un ve makarna gibi buğday mamulleri ihracatı kaydedildi ve 795 milyon dolar dış ticaret fazlası elde edildi. Türkiye dünya un ihracatında birinci, makarna ihracatında ise ikinci sırada yer alıyor

*Artan gıda fiyatları AB’de doğuda yaşayan insanları daha çok etkiliyor
Son zamanlarda gıda fiyatlarında yaşanan artışların, Avrupa Birliği’nin (AB) doğusundaki insanlar üzerinde batıdakilere göre daha büyük bir yük oluşturduğu bildirildi. Litvanya’da gıda fiyatları nisanda bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 22,1 daha yüksek olurken, bu ülkeyi yüzde 21 ile Bulgaristan takip ederken, Letonya’da yüzde 17,7 ve Macaristan’da yüzde 17,3 ile AB ortalaması olan yüzde 8,9’un epey üzerinde gerçekleşti

*Tiftiğiyle meşhur Ankara keçisinin genini koruyup gelecek nesillere aktarıyorlar
Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğünün, Eskişehir’in Mahmudiye ilçesindeki Anadolu Tarım İşletmesinde bu sene yüzde 20 ikizlikle 580 oğlak dünyaya geldi. TİGEM bünyesinde 1984’ten bu yana faaliyet gösteren Anadolu Tarım İşletmesi, “tiftik keçisi” ve “Angora keçisi” isimleriyle de bilinen yaklaşık 1600 baş Ankara keçisine Esenbel mevkisindeki Keçicilik Şubesi’nde ev sahipliği yapıyor

*Bal ormanları kurulduğu yörede üretimi artırdı, halka gelir oldu
Şanlıurfa Orman Bölge Müdürlüğünce Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde oluşturulan bal ormanları sayesinde zenginleşen bitki örtüsü arıcılık faaliyetini ve bal üretimini artırdı. Şanlıurfa Orman Bölge Müdürlüğü bu doğrultuda sorumluluk alanındaki illerden Diyarbakır, Siirt, Şırnak, Batman, Şanlıurfa, Mardin ve Adıyaman’da 20 bal ormanı oluşturdu. Şanlıurfa Orman Bölge Müdürü Mehmet Zeki Bayıcı, “Geçen yılın verilerine göre bölgemizdeki 20 bal ormanımızdan 750 bin arı kovanımız gezici ya da sabit bir şekilde faydalanmakta. Bunlardan yaklaşık 4 bin ton bal üretimi gerçekleşmekte. Bu sene meteorolojik olarak havalar da iyi gidiyor. Bu yıl planladığımız 7 bal ormanını da devreye sokunca hedefimiz kovan sayısını 1 milyona, bal üretimini de 5 bin tona çıkartmak.”dedi

*Yazılım ihracatında hedef 5 yılda 15 milyar dolar
HİB Yönetim Kurulu Üyesi ve Yazılım Bilişim Komitesi Başkanı İlhan Bağören, “Ticaret Bakanlığı, sektörün gelişmesi için gerekli adımları atıyor. Hazırlanan teşviklerle sektör olarak 5 yılda 15 milyar dolar ihracat hedefliyoruz.” dedi. Bağören, ihracat rakamlarının geçen yıl yüzde 21 artışla 2,5 milyar dolara ulaştığını ancak sektörün potansiyelinin bunun çok daha üzerinde olduğunu belirtti

*Hindistan, şeker ihracatını 10 milyon tonla sınırladı
Hindistan, iç piyasa taleplerinin karşılanabilmesi ve şeker fiyatlarında istikrarının korunması için şeker ihracatını 10 milyon tonla sınırladı. Yetkililer, halihazırda haziran-ekim döneminde 9 milyon tonluk şeker ihracat anlaşması bulunduğu ve bunun yaklaşık 7,8 milyon tonunun teslim edildiğini açıkladı. Yetkililer, ülkede bu yıl 30 milyon ton şeker üretimi yapılmasının beklendiği ve ülke içi talebin ise yaklaşık 28 milyon tonu bulabileceğini belirtti

*IEA Başkanı Birol: Kömüre çok ciddi bir eğilim gelebilir
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Birol, petrol ve doğal gaz fiyatlarının yüksek seviyede olmaya devam etmesinin beklendiğini, piyasalardaki fiyatlar ve Rusya-Ukrayna savaşı nedenleriyle bazı ülkelerin kömüre yönelme riski olduğu uyarısında bulundu. Birol, “Şu anda dünya birinci global enerji krizinden geçiyor. 1970’li yıllarda petrol krizleri olmuştu. Ama o zaman etkilenen tek yakıt petroldü. Şimdi doğal gaz, kömür, petrol hepsinde fiyatlar arttı. Hepsinde arz sorunları yaşıyoruz. Rusya birkaç ay öncesine kadar bir numaralı petrol ihracatçısı, bir numaralı doğal gaz ihracatçısı ve kömür piyasalarında önemli bir oyuncuydu.” değerlendirmesinde bulundu

*Yıllık 800 bin yeni konut talebine karşılık üretim 550 binlerde seyrediyor
Türkiye’de yıllık ortalama yeni konut talebi 800 bin adede yaklaşırken, son yıllarda arz sayısı 550 binlerde seyrediyor. Ülke genelinde yıllık evlilik sayısı ortalama 550 bin olarak gerçekleşirken, son yıllarda boşanan çift sayısının ortalaması ise 150 bini buluyor. Her yıl üniversite kazanarak başka kente göç eden öğrenci sayısının 300 bin civarında olduğu tahmin edilirken, yeni mezun olan veya iş bulan gençlerin sayısı da artıyor. Son 5 yılda Türkiye’de el değiştiren konut sayısı 7 milyon 125 bini bulurken, ev sahipliği oranında yaşanan gerileme bu alandaki ihtiyacı gözler önüne seriyor

*Türkiye Bankalar Birliği, TLREF’e geçiş takvimini duyurdu
Türkiye Bankalar Birliği (TBB), Bankalararası Satış Oranı (IBOR) geçiş süreci ve Türk Lirası Gecelik Referans Faiz Oranı (TLREF) çalışmalarını tamamlandı. TRLIBOR için son yayınlanma tarihi 30 Haziran, TRLIBOR/TLREF geçiş spread oranı ilanı 1 Temmuz ve yaşayan TRLIBOR’a endeksli işlemlerin TLREF’e geçişi 1 Temmuz olarak belirlendi

*Tıbbi ve aromatik bitki bahçesinde hasat heyecanı yaşanıyor
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından Yalova’nın Altınova ilçesinde kurulan Hersek Lagünü Doğa Eğitim Merkezi ve Tıbbi Aromatik Bitkiler Bahçesi’nde birbirinden değerli bitkilerin hasat dönemi başlıyor. Bakanlık tarafından 40 dönüm arazi üzerine inşa edilen Tıbbi Aromatik Bitkiler Bahçesi, 2021’den bu yana yetiştirdiği bitki çeşidini 240’a çıkardı

*Mersin’de Toros Dağları’nın eteklerinde salep orkidesi hasadı başladı
Mersin’in Erdemli ilçesinde, Toros Dağları’nın eteklerine deneme amaçlı ekilen salep orkidesinin hasadına başlandı. Erdemli Toros Dağ Salebi Üreticileri Derneği Başkanı görevini de yürüten üretici Adem Aslan, şu ana kadar 5 dekarlık alanda deneme dikimi yaptıklarını belirterek hasada başladıkları bu bölgelerden yaklaşık 4 ton ürün beklediklerini ifade etti

*Hollanda’da kiralar sınırlandırılıyor
Hollanda hükümetinin, hızla artan kiralara karşı uygulanmakta olan kira puanlama sisteminin kapsamını genişletmesi ve ev sahiplerinin kiralarını sınırlandırma planı dikkati çekiyor. Hollanda’daki konutların yüzde 42’sinde kiracılar yaşıyor. Bu da ülkede 3 milyondan fazla evde kiracı bulunduğu anlamına geliyor. Son yıllarda ülkedeki konut piyasasında arz sıkıntısı yaşanıyor. Hollanda’da 300 bin civarında konut açığı olduğu belirtiliyor. Hollanda, yüksek kiralarla ev sahiplerine kira sınırlaması getiren puanlama sisteminin kapsamını genişleterek mücadele etmeye çalışıyor. Düşük ve orta gelir grubundakiler daha iyi korunacak ve bunların makul seviyelerde kira ödemesi sağlanacak. Orta gelir grubundakilerin kiraladıkları konutların daha uygun fiyatlı olması için halihazırda serbest piyasada belirlenen kiralara da müdahale edilecek

*Rekabet soruşturmasında “pişmanlık ve uzlaşma”nın getirdiği ceza indirimi belli oldu
Söz konusu rekabet soruşturmasında, Beypazarı İçecek Pazarlama Dağıtım Ambalaj Turizm Petrol İnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ’ye 21 milyon 885 bin 323 lira idari para cezası uygulanmasına karar verildi. Teşebbüse verilecek cezada, “Kartellerin Ortaya Çıkarılması Amacıyla Aktif İşbirliği Yapılmasına Dair Yönetmelik” uyarınca yüzde 30, Rekabetin Korunması Hakkında Kanun ve Uzlaşma Yönetmeliği uyarınca uzlaşma usulü sonucunda da yüzde 25 indirim uygulanması kararlaştırıldı. Bu kapsamda aktif iş birliği ve uzlaşma usulü sonucunda teşebbüse 2021 yılı gayrisafi gelirleri üzerinden 9 milyon 848 bin 395 lira idari para cezası verildi. Kınık Maden Suları AŞ’ye verilen 2 milyon 322 bin 328 lira para cezası da aktif iş birliğinden yüzde 35, uzlaşmadan da yüzde 25 oranında indirilerek 928 bin 931 liraya düşürüldü

*Davos’ta “savaşın gölgesinde Avrupa’nın geleceği” tartışıldı
Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christine Lagarde, Avrupa’nın daha etkili olabilmesi için gücünün farkına varıp iş birliği içerisinde çalışması gerektiğini söyledi. Lagarde konuşmasında, “Ukrayna’daki savaş hepimize gösterdi ki, birlikte kolektif olarak hareket ettiğimizde ne kadar güçlü ve etkili olduğumuzu (daha öncesinde) bilmiyormuşuz.” ifadelerini kullandı

*Rusya Maliye Bakanlığı: Tüm kısıtlamalara rağmen kamu borcu ödemelerini yapacağız
Rusya Maliye Bakanlığı, tüm kısıtlamalara rağmen dış kamu borcuna yönelik ödemeleri gerçekleştirmeye devam edeceğini duyurdu. Rusya Maliye Bakanı Anton Siluanov da konuya ilişkin değerlendirmesinde, kamu borcuna yönelik ödemeleri yapmak için gerekli paraya sahip olduklarını belirterek, “Düşman bir ülke tarafından yapay bir şekilde yaratılan mevcut durum, Rusların yaşam kalitesini etkilemeyecek.” dedi. Rusya’nın dış kamu borcu yaklaşık 60 milyar düzeyinde bulunuyor

*AB’de ticari araç satışları nisanda azaldı
Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği (ACEA), AB ülkelerinin 2022 yılı nisan ayına ilişkin yeni ticari vasıta tescil verilerini açıkladı. Avrupa Birliği’nde (AB) yeni ticari araç tescilleri, nisanda geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 27,1 azalarak 125 bin 34 seviyesine indi. AB ülkeleri arasında nisanda ticari araç satışları, geçen yılın aynı dönemine göre Almanya’da yüzde 30,5, Fransa’da yüzde 28,6, İspanya’da yüzde 36 ve İtalya’da yüzde 17,5 geriledi

* AB, Batı Balkan ülkeleri ve Türkiye arasında ekonomik diyalog mesajı
Avrupa Birliği, Batı Balkan ülkeleri ve Türkiye, Kovid-19 salgını ve Rusya-Ukrayna savaşında ekonomik diyaloğun önemini vurguladı. AB ülkeleri, AB Komisyonu, Avrupa Merkez Bankası (ECB) ile Arnavutluk, Bosna-Hersek, Kosova, Karadağ, Kuzey Makedonya, Sırbistan ve Türkiye’den yetkililer arasında gerçekleştirilen yıllık “Ekonomik ve Mali Diyalog” toplantısının ardından ortak sonuç bildirgesi yayımlandı

Kaynak: Anadolu Ajansı Finans