Ülkemizde çoğu şirket taraf olduğu sözleşmelerin hazırlanmasında ve incelenmesinde; aynı zamanda davalarda ve icra takiplerinde kendileri işlerinin yürütülmesi ve temsiline yönelik bir şirket avukatına ihtiyaç duymaktadır.
Türk Hukukunda dava açma yetkisine kabil herkes kendi davasına ait evrakı düzenleyebilir, davasını bizzat açabilir ve davasını takip edebilir. Ancak bu kurala bir istisna getirilerek bazı ticari şirketler açısından avukat bulundurulması zorunlu tutulmuş ve avukat bulundurma zorunluluğunun yerine getirilmemesi durumunda yaptırım uygulanması hüküm altına alınmıştır.
1136 sayılı Avukatlık Kanunu madde 35/3 düzenlemesine göre ‘Dava açmaya yeteneği olan herkes kendi davasına ait evrakı düzenleyebilir, davasını bizzat açabilir ve işini takip edebilir. Ancak, Türk Ticaret Kanununun 272. maddesinde ön görülen esas sermaye miktarının beş katı veya daha fazla esas sermayesi bulunan anonim şirketler ile üye sayısı yüz veya daha fazla olan yapı kooperatifleri sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorundadır. Bu fıkra hükmüne aykırı davranan kuruluşlara Cumhuriyet Savcısı tarafından sözleşmeli avukat tayin etmedikleri her ay için, sanayi sektöründe çalışan on altı yaşından büyük işçiler için suç tarihinde yürürlükte bulunan, asgarî ücretin iki aylık brüt tutarı kadar idarî para cezası verilir.’ ( 2022 yılı için aylık 6.471,00 TL * 2 = 12.942,00 TL )
Uygulamada yıl bazında belgeler istenmektedir. Bazen 1 yılın, bazen 2 yılın belgelerinin istenilmesi söz konusu olmaktadır. Savcılık soruşturmalarında Sözleşme ile birlikte, serbest meslek makbuzu ve ödeme dekontları istenilmektedir.
Söz konusu yükümlülük gereğince yapılacak sözleşmede bulunması gereken hükümler, Avukatlık Kanunu Yönetmeliği Madde 73’te yer almaktadır. Bu hükme göre, anonim şirket ile avukat arasında yapılacak sözleşme yazılı şekle tabiidir. Sözleşme, taraf sayısından bir fazla olacak şekilde hazırlanır. Hazırlanan sözleşmenin birer nüshası taraflara verilir. Sözleşmenin bir diğer örneği de avukatın kayıtlı olduğu baroya gönderilir.
Sözleşmede bulunması gereken hususlar:
- İş sahibinin adı, soyadı, mesleki ya da ticari unvanı, adresi, vergi/T.C. kimlik numarası,
- Avukatın/avukatlık bürosunun/avukatlık ortaklığının adı, soyadı, unvanı, vergi/T.C. kimlik numarası,
- İşin tanımı,
- Avukatlık ücreti ve ücretin nasıl ödeneceği,
- Sözleşme hükümlerinin Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi değişikliklerine göre uyarlanacağı,
- Süresi,
- Sona erme koşulları,
- İşin harç ve giderlerinin iş sahibine ait olduğu, bunların peşin olarak ya da avukatın ilk talebinde derhal ödenmesi gerektiği, sözleşmede yazılı adresin avukatın bu konudaki taleplerini ileteceği adres olduğu, bu adrese yapılan tebligatların iş sahibine yapılmış sayılacağı ibaresi.
2022 yılı için 250.000 TL ve üstü esas sermayesi bulunan anonim şirketler ile üye sayısı 100 ve üzerinde olan yapı kooperatiflerinin avukat bulundurması yasal zorunluluk olduğundan, bu kapsamdaki şirketler ve kooperatiflere, bulundukları ildeki Baro Başkanlıkları tarafından “Avukatlık Sözleşmesini” ibraz etmesi için bir yazı gönderilir. Bu yazı üzerine sözleşme ve belgeler sunulmadığı takdirde Baro Başkanlıkları tarafından Cumhuriyet Başsavcılığına şirket hakkında suç duyurusunda bulunulur. Avukat bulundurma zorunluluğuna tabi anonim şirketler ve yapı kooperatifleri bu yasal zorunluluğa uymadığı takdirde Cumhuriyet savcısı tarafından sözleşmeli avukat tayin etmedikleri her ay için, sanayi sektöründe çalışan on altı yaşından büyük işçiler için suç tarihinde yürürlükte bulunan, asgarî ücretin iki aylık brüt tutarı kadar idari para cezası kesilir. Yaptırımlara maruz kalmamak adına sözleşmeli Avukatlık ve Hukuki Danışmanlık Hizmeti almak çok daha faydalı bir çözüm olacaktır.
Son olarak, avukat bulundurma zorunluluğunun amacı; şirketlerin faaliyetlerinin hukuka uygunluğunu sağlamakla beraber şirketlere hukuki konularında bilgilendirme yapmaktır. Bu sayede hukuki sorunlar henüz vuku bulmadan çözüme kavuşturulur. Yargıya taşınan/intikal eden hukuki işlerde ise avukatın iş takibi sayesinde dava ve icra işlerinin şirketin lehine olacak şekilde hukuki yoldan en kısa sürede çözüme kavuşturulması amaçlanır. Unutulmamalıdır ki avukat bulundurma yükümlülüğü her koşulda şirketlerin lehine olup bu sayede şirketler önleyici hukuk hizmeti de almış olacaktır.
Av. Burak EVCİ
FLORYA HUKUK BÜROSU