Dünya ekonomisi 2008 küresel finans krizinden sonraki 12 yılı küresel büyüme ve küresel ticarette bir toparlanma dönemi olarak geçirdi. Bununla birlikte, küresel GSYH büyüklüğü ve küresel ticaret hacminde önceki dönemlerde öngörülmüş hedeflerin en az 5 yıl gerisine düşülmüş olduğunu da unutmamak lazım. Söz konusu 12 yıllık dönemi küresel enflasyon seviyesi açısından hayli makul, küresel büyümede de belirli bir trendin içerisinde olunması nedeniyle küresel borç yükünün fazlasıyla gündemde olmadığı bir süreçle geride bıraktık. Ve, 2020’den bu yana, önce küresel virüs salgını, ardından Rusya- Ukrayna Savaşı, iki ‘siyah kuğu’nun sebep olduğu ana ve artçı etkilere bağlı olarak hem küresel ekonomi, hem küresel ticaret bambaşka bir ‘iklim’in içerisine savruldu. Üstüne gelen Gazze trajedisi ve Orta Doğu girdabıyla, sorunlar yumağa dönüşme eğilimi göstermeye başladı.
Küresel ekonomide 4 temel sorunun ‘derinleştiğine’ şahit oluyoruz. İlki, yapışkan küresel enflasyon sorunu. Küresel ve bölgesel jeopolitik ve jeoekonomik gelişmeler küresel tedarik zincirinde ve geleneksel ulaştırma koridorlarında ciddi bir kargaşaya sebep olmuş durumda. Bu nedenle, küresel enerji fiyatları (petrol ve doğalgaz) ve küresel kıymetli maden fiyatları yukarı yönde bir baskıyla karşı karşıya. Üstüne gelen küresel iklim krizi, küresel tarım ve gıda arz güvenliğine dair riskler de oluşturuyor. Bugün önceki seviyelerine göre gevşemiş olan küresel gıda fiyatlarının önümüzdeki kısa ve orta dönemde yeniden yükselmeyeceğinin bir garantisi yok. Bu nedenle, jeopolitik ve jeoekonomik gerginliklerin bir parçası haline gelen enerji, maden, kritik metal ve minerallerin fiyatlarıyla, ulaştırma ve lojistik maliyetlerindeki dalgalanmalar ve küresel gıda arz güvenliğine dair endişeler, bir tarafıyla ‘maliyet yönetimi’ ayaklı, diğer tarafıyla ise ‘talep yönlü’ bir ‘yapışkan enflasyon’ sorununu derinleştirmekte.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ!
