Mahfi Eğilmez – 18.04.2013
IMF, ara dönem (Nisan ayı) toplantıları için Dünyanın Ekonomik Görünümü Raporu, Finansal İstikrar Raporu ve Mali Gözlem Raporunu yayınladı. Bu raporlarda IMF’nin 2013 yılı için revize tahminleri ve görüşleri yer alıyor.
IMF’nin 188 üye ülkesinin 35’i gelişmiş ekonomi. 153’ü gelişme yolundaki ekonomi. Dünyanın toplam GSYH’sı 71,7 trilyon dolar. Dünya nüfusunun yüzde 15’ini temsil eden 35 gelişmiş ekonomi toplam GSYH’nın 44,4 trilyon dolarına yani yüzde 62’sine sahip bulunuyor (satın alma gücü paritesiyle hesaplama yapıldığında bu oran yüzde 50,1’e düşüyor.) Dünya nüfusunun yüzde 85’ini temsil eden 153 ekonominin toplam GSYH’sı 27,3 trilyon dolar yani dünya toplam GSYH’sının yüzde 38’ine eşit bulunuyor (hesaplama satın alma gücü paritesine göre yapılınca oran yüzde 49,9’a çıkıyor.)
Satın alma gücü paritesi gelişme yolundaki ekonomilerin gelişmiş ekonomilere yaklaşmaya başladığı izlenimi yaratarak onların ithalat kısıtlamalarına gitmek veya ihracat teşvikleri uygulamak ya da doğal kaynaklarının gelişmiş ekonomiler tarafından kullanılmasını önlemek gibi bir takım önlemler alarak kapitalizmin işleyişini bozmalarını önlemek açısından önemli bir işlev görüyor.
IMF, Nisan ayı revizyonuyla 2013 yılında dünyanın yüzde 3,3 büyüyeceğini tahmin ediyor. 35 gelişmiş ekonominin ortalama yüzde 1,2 büyümesi beklenirken gelişme yolundaki ekonomilerin büyüme ortalamasının yüzde 5,3 olacağı tahmin ediliyor. IMF’nin Türkiye için 2013 büyüme tahmini yüzde 3,4.
2013 yılında gelişmiş ekonomiler için enflasyon beklentisi hala çok düşük (yüzde 1,7.) Buna karşılık gelişmekte olan ekonomiklerde yüzde 5,9. Gelişme yolundaki ekonomilerde enfasyon yüksek gibi görünse de geçmiş yıllara bakıldığında bu enflasyon oranının bu ekonomiler için düşük sayılabileceğini kabul etmek gerekiyor. IMF’nin Türkiye için 2013 yılsonu enflasyon beklentisi yüzde 5,5.
IMF, 2013 yılında dünya ticaretinin yüzde 3,6 oranında artacağını tahmin ediyor. Geçmişte yaşanan ticaret hacmi büyümelerine göre düşük sayılabilecek bir artış bu. Buna bağlı olarak gelişmiş ekonomilerde cari açığın gelişme yolundaki ülkelerden gelen fazla ile kapanacağı tahmin ediliyor. Türkiye için 2013 yılında beklenen cari açık oranı yüzde 6,8.
2013 yılındaki görünüm itibariyle dünyanın en borçlu devleti Japonya. Japonya’nın brüt kamu borç stokunun GSYH’sına oranı yüzde 245,4. Onu yüzde 179,5 ile Yunanistan, yüzde 130,6 ile İtalya, yüzde 122,3 ile Portekiz izliyor. ABD’nin kamu kesimi borç yükü yüzde 108,1, Euro bölgesinin yüzde 95. Gelişme yolundaki ekonomiler içinde en yüksek borç yükü Mısır’da (yüzde 83,8) en düşük borç yükü ise Suudi Arabistan’da bulunuyor (yüzde 3,5.) Türkiye’nin brüt borç yükü yüzde 35,5.
Bu tahminler çerçevesinde dünyanın 2013 yılı için ekonomik görünümü büyük ölçüde 2012 yılının görünümüne benzeyecek gibi duruyor. Aşırı zorlanmış büyümelerin yarattığı balonlar sonucunda ortaya çıkmış bulunan borç stokları bu yıl da dünyanın önemli bir bölümünün başında sıkıntı yaratmaya devam edecek. Balonun şişirilmesi yaklaşık on yıl sürmüştü. Bakalım inmesi ne kadar sürecek.