İsveçli yazar Hans Rosling kitabına göre, “dünya giderek daha iyi duruma giriyor, fakat bundan herkes pay almıyor.” Bu argüman, Türkiye’ye uyarlanırsa, Türkiye de bir model olarak istenen payı almıyor.
Derecelendirme kuruluşları Fitch ve Standard & Poor’s (S&P) borsa çöküşünden sonra Arjantin’de (Güney Amerika ülkesinde) şimdi “B” yerine “CCC” olarak derecelendirildiğini söyledi. Bu nedenle, Arjantin devlet tahvili spekülatif yatırım olarak kabul ediliyor. Düşüş, artan siyasi belirsizliği ve daha problemli finansal koşulları yansıtıyor. Ek olarak, makroekonomik durumda daha da bozulma beklenir ve bu da temerrüt olasılığını artırır. Arjantin Türkiye’ye birçok açıdan özellikle gelişmekte olması açısından benziyor. Bu da İstanbul borsasına endekse negatif yansıyabileceği anlamına gelir. Temel kural gelişmiş ülkeler durakladığı zaman gelişmekte olan ve gelişmemiş ülkelerin en çok gelişebileceği zamandı. Fakat bu kural çiğnenmiş bulunuyor.
Federal Rezerv Başkanı Jerome Powell’ın 23 Ağustos Jackson Hole Konferansı’nın ikinci gününde konuşması bekleniyor. Dünya genelinde negatif bir bölgeye yönelen faiz oranları ile bu yılki seminerin teması “Para Politikası Zorlukları” olacak. Açıkçası, devletlerin içinde bulunduğu zor durum: toplumsal refah için ekonomi, bankacılık ve para birimi değerlenmesi ve bunların üzerinde kontrol enstrümanlarının zayıflığı arasında kararsızlık. Zira ABD bile hem güçlü bir dolar hem de kalkınan bir ekonomi göremeyeceğini yakın zamanda gösterdi.
İtalya, Meksika ve ABD gelir dengesizliğine ve sosyal adaletsizliğe sahipler. Son 10 senede orta sınıf yüzde 12 gelir artırımı yaşarken zengin kısım yüzde 35 ‘lik bir yükselişe sahip. Ekonomik krizin yükünün orta sınıfa yüklenmesi ve yeni bir resesyon dedikodusunu gündeme getiriyor ve fiyatlar beklenti olarak kademe kademe şekillenirse, rezesyon beklentisinin ortadan kalkması da piyasaları olumsuz etkileyecektir. Belirsizlik yanında durgunluk dedikoduları piyasa fiyatlarını yanlış trende itebilir. Yatırımcılar ve analistler zor bir dönemden geçiyor.
Ancak sadece bu değil. Bu bağımsız değişkenler, Borsa İstanbul’u da endişelendiriyor. Zira orta sınıfın tekrar bir durgun bir piyasaya hazır olmadığı malum.
Suudi pazarında listelenen bankaların yıllık bazda 2019’un ikinci çeyreğinin sonuna kadar yatırımlarının hacminde % 18.2 artış kaydettiği ortaya çıktı. Bu da üretim yapmayan Suudi piyasasına bu denli bir yükselişin yatırımcıların sıcak para olarak konum aldığını belirtiyor. Suudi Arabistan’a bu kadar para girmesi ABD ve Suudi yakınlığını dolayısıyla olumsuz ve daha belirsiz bir Orta Doğu senaryosunu gündeme getiriyor ki, en istenmeyen piyasa durumlarından biri.
Brexit ‘in ise bir gıda kıtlığı, ilaç ve benzin eksikliğine yol açabileceği konuşulmakta. İngiliz hükümetine göre, devlet belgelerine dayanan bir medya raporuna göre durum vahim. İngiltere Başbakanı, İngiltere’nin AB’yi Ekim sonunda anlaşmalar ile veya anlaşmasız bırakacağını açıkladı. Bunun üzerine Trump açıklama yaparak İngiltere ile hiç olmadığı kadar iyi olacağını açıkladı.
Kredi temerrüt swap fiyatları IHS Markit, beş yılın en yüksek seviyesi olan 1,166 baz puanını gösterdi. Bu seviyelerde borçların, beş yıl içinde temerrüde düşme olasılığının % 70 ile % 75 arasında olduğu tahmin edilmektedir. Bu da Arjantin Pezosu’ nun başına henüz en kötüsünün gelmediğini ortaya koyuyor. Temerrüt süresi içinde gerçekleşmemiş borçlanma anlamına gelmektedir.
Arjantin, yıllarca süren durgunluklara ve ekonomik krizlere yol açan bir olay olan 2001’deki borcunu erteledi.
Der Spiegel’in Cuma günkü haberine göre, Almanya’nın sağ sol koalisyon hükümeti dengeli bütçe kuralını bırakmaya ve olası bir küresel durgunlukla mücadele etmek için yeni borç almaya hazır olacak. Haberler Euro ‘yu dolar karşısında yükseltti, ancak Euro majör para birimi yine de % 0.14 daha düşük kaldı.
Diğer altı majör para birimine karşı dolar, DXY 98.197’de % 0,05 arttı. 9 Ağustos’taki üç haftanın en düşük seviyesi olan seviyeden % 1.20 yükseldi.
Amerika’da olanların mutlaka Britanya’da her zaman geçerli olması gerekmez. Daha önce ters verim eğrisi üzerine ABD ‘de olanlar(7 resesyon) kendine has özellikler barındırır. İngiltere piyasasının ABD’ ye göre küçük olması ve devlet tahvillerinin hacmi bu sefer de ABD’ de yaşanan etkiyi göstermeyeceği yönünde. Tek sorun Brexit olarak gözüküyor.
ABD faiz lobisi ve bankacılık sektörü düşük faiz sirkülasyonunu artık kaldıramıyor. Yüksek aralıktan faiz çıkart-indir formülüne geçemedi. Bunun yanında, faiz oranları bu kadar düşükken, esasen söylenen şey 10 yıl, 30 yıl, pazarın ABD ekonomisinin % 1,6 ile % 2 arasında bir yerde büyüyebileceğine ikna olamadığıdır. Kısaca büyüme için bir beklenti satın alınamadı ve sıcak para buhar oldu.
Yatırımlarınızı her hafta veya ayda bir kontrol etmek, piyasa her dalgalandığında panik yapmanıza neden olabilir. Şu anda uzun dönem (1 sene – 10 sene ) yatırımcılar dahil her gün olumsuz haberler ile birlikte hisse senetlerini tut pozisyonunda ellerinde tutuyorlar. Bu nedenle, düzenli olarak al-sat yapan yatırımcılar kendini tekrar düşünmeye itebilir. Günlük al-sat ‘da kar ve nötr kazanım azaldı. Uzun dönem kararlı yatırımcılar diken üzerinde kayıptan bir miktar uzakta bulunabiliyorlar.
Petrol günlük çizelgesine baktığımızda, son 5 işlem günü önünün sonunda kazanımlar, Temmuz ayının ortasına kadar düşen direnç kanalıyla azaldı. Yatay direnç de Şubat ayının en yüksek seviyesi olan 57,38’de gerçekleşti. Bu ham petrol, 54.20 ile 55.61 arasında değişen psikolojik desteğin alt sınırının hemen üstünde oturuyor.
Grafik TradingView ‘de oluşturuldu.
Sonuç itibariyle, grafikten görüldüğü gibi 95.734 seviyesinde düşüş trendine girmiş görünüyor. 1 hafta üst ve alt kademelerin aralığında 96.540 ve 94.550 aralığında devam ettikten sonra tekrar yükseliş trendine geçebilir. Fakat altın yatırımcıları ve küresel haberler bunun olası olmadığını gösteriyor. BIST100 grafiğini takip etmekte fayda var. Gündemden gelen olumlu haberler ve Brexit’ in olumlu ve anlaşmalı olabileceği beklentisi oluşursa yatırım riski azalabilir. Şu anda kırmızı sinyal veren volatilite ve destek noktasının belirsizliği en büyük sorun. 97200 direncinin kırılması tekrar al ve tut tavsiyesini önceleyebilir.