Aşılarının patent hakkı ne olacak?

‘Kovid-19’ ile ilgili ortaya konan mücadele, pek çok yönüyle tarihe mâl oluyor. Ülkelerin küresel virüs salgınına karşı verdikleri mücadeledeki farklı yaklaşımlar, virüs atlatıldıktan sonra, elbette tekrar tekrar masaya yatırılacak. Ancak, bu süreçte, ‘aşı’ konusu başta olmak üzere, pandemiyle mücadelede gündeme gelen tedavi metotları, gerek teknik boyutuyla, gerekse de farmakoekonomik boyutuyla, yani aşı ve ilaçların araştırma ve üretim maliyetleri ile tedavi maliyetleri boyutunda, neyin doğru, neyin yanlış yapıldığı noktasında detaylıca tartışılacak. Aşıların test ve gelişim süreçleri için gereken süreleri dahi beklemeden, tüm dünya ekonomisini durma noktasına getiren bir küresel pandemiye karşı çözüm üretmeye çalışıyoruz.

Bu noktada, ABD Ticaret Temsilcisi Katherine Tai’nin koronavirüs aşılarında patent haklarının kaldırılması yönündeki çağrısı; Avrupa Birliği’nin ise patent haklarının geçici olarak askıya alınmasının tartışmaya açık olduğu yönündeki yaklaşımı; Dünya Sağlık Örgütü’nün ise bu çıkışları ‘tarihi’ bir adım olarak nitelendirmesi ortalığı alevlendirmiş durumda. Küresel ölçekte, tartışmaların bir tarafında yer alanlar, dünyanın küresel pandemiden kurtulabilmesi adına, bilhassa aşıların çok sayıda ülkede aynı anda üretilmesinin ve aşılamanın hızlanmasının elzem olduğuna işaret etmekteler. Az gelişmiş ülkelerin ve sivil toplum örgütlerinin temsilcileri de Dünya Sağlık Örgütü’nün fikri mülkiyetle ilgili kurallarının yoksul ülkelerde aşı üretiminin yayılmasının önünde bir engel teşkil ettiği görüşündeler.

Yazının devamı için TIKLAYINIZ!