Bereketi ile yaşattığı tüm güzellikleri ile bitmesin dediğimiz yıllara derinden özlem hissettiren bir 2022 yılı yaşadık. Bu yıl artık bitse de kurtulsak dedirtecek bir yıl olduğu da söylenemez. Çünkü 2023’ün neler getireceği yönünde yoğun kaygılarımız mevcut…
Geçtiğimiz yılın geneli ile ilgili bir yorum yapacak olursam; cevabını halen aramakta olduğumuz soruların kafalarımızda yer ettiği bir yıl diyebilirim özetle…
Dünyada ve de ülkemizde ekonomik ve siyasi açıdan yaşananların en göze çarpanlarına gelin hep birlikte bakalım:
- Dünyada son 30-40 yılın en yüksek enflasyonu görüldü. Küresel merkez bankaları enflasyonla mücadele etmek için faiz yükseltmek suretiyle sıkı para politikasına geçiş yaptılar.
- Dünyadaki pek çok gelişmekte olan ülke bu sıkılaşma kervanına katılırken, Türkiye farklı bir ekonomik model kullanarak ayrışan neredeyse tek ülke oldu.
- Türkiye yeni ekonomi programında liralaşmayı ve büyümeyi önceledi, makro ihtiyati tedbirler uyguladı. Bunun sonucunda ise, Borsa İstanbul rekor bir kazanım elde etti.
- İkinci Dünya savaşı sonrasında Batı ve Sovyetler Birliği birbirleriyle savaşa tutuşmadan Avrupa’yı paylaşmak üzere gizli bir anlaşma yapmış olsalar da, Soğuk Savaş’ın Avrupa’sında Batı ve Sovyetler Birliği birbirinin alanlarına girmemek üzere bir strateji geliştirmiş olsalar da Rusya –Putin- bunu daha fazla dinlemedi ve Rusya-Ukrayna Savaşı başladı.
- Rusya-Ukrayna savaşı sıcak savaş olması ve aslında 3. Dünya savaşına körükler bir hava yaratması açısından çok önemliydi. Putin jeopolitiği değiştirmek üzere tuşlara basmıştı bir kere…
- Bu savaş sonrası gelen ticari ve ekonomik restleşmeler de önemli bir jeopolitik ve enerji krizinin ortaya çıkmasına zemin hazırladı.
- Kriptopara en çetin kışını yaşadı ve 2022 yılı kripto borsalarının çöküş yılı olarak bir tarih yazdı. İngiltere’de hükümet krizi yaşandı. 50 gün görevde kalarak, en kısa görev yapan başbakan ünvanına sahip olan Liz Truss, literatüre bir de Trussonomics adında yeni bir kavram kazandırmış oldu.
- Almanya’da yılın kelimesi dönüm noktası anlamını taşıyan “Zeitenwende” oldu. Bu kavram cesaretlendirici bulunmuş olacak ki; Almanya 1949’dan bu yana ilk kez savunma harcaması anlamında atak yaparak, bütçesini 100 milyar Euro’ya çıkardı. Almanya ordusunun, özellikle hava kuvvetlerinin donanımını yenilemeye başladı. Bununla birlikte bir çok önemli adım daha attı. “Zeitenwende” aslında Almanya’da militarizmi tekrar gündeme getirdi.
- Çin’de Covid kısıtlarının kaldırılması, Avrupa’da ücret hakları için grevler yaşandı.
- Twitter’ı alan Elon Musk, yönetim sürecini, kripto piyasasını ve hatta ABD borsasını etkileyen anket ve görüşlere bol bol yer verdi. Buna karşı söylem geliştiren Biden ile Musk’ın sürtüşmesine de şahit olduk.
Gelelim ülkemizde yılın son günlerinde en çok gündem olan, EYT konusuna…
Yazının devamı için TIKLAYINIZ!
Burcu Kösem