Covid-19 adını taktığımız coronavirüs Çin başta dünya ekonomisine büyük zarar verecek ve yatırımcılar ilk defa Merkez Bankaları’nın (MB) onların açgözlü popolarını kurtaramayacağını çaktı. Dün Çin diktatörü Xi Jinping salgın için “Çok aman bilmez ve çapraşık bir hastalıkla uğraşıyoruz” itirafında bulundu. Beijing lugatında bu “Bana alasmaldık, buyrun anahtarlar size”demek.
Çin’ı bırakın. Güney Kore’de hayalet şehirler var. İtalya’da da. İran’ın gösteriler, ambargo, deprem ve salgını atlatabileceğini düşünmüyorum. Evet, bütün bunları CIA’nin yaptığına eminim. Akıllı olun, Sam Amca’yla takışmayın, yoksa….
Ekonomik zarar hala hesaplanma safhasında. En ürkütücü tahmin yarışmasında şu anda akıllı-uslu araştırmalar yapan Capital Economics 2020’de %1.3 global çıktı kaybıyla başı çekiyor. Eğer piyasalardan yayılan panik bir de reel ekonominin Covid-19’un kapsama alanına girmeyen sektörlerinde moral bozarsa, bu tahmin gerçekleşir.
Tahmin şaka değil ve IMF ya da Dünya Bankası gibi bir kaç katmanlı ve eklemeli ekonometrik modellerle tahmin yapan kuruluşlar başlıca hatalarını göremez. Ortada ticaret ve üretim kaybı kadar psikolojik yıkım var. ABD öncü bileşik PMI’a bakın, şimdiden turizm ve seyahat kategorilerinde belirgin yavaşlama var. Avrupa’da ise imalat sanayi PMI’ın yüksek çıkmasının başlıca nedeni “sipariş teslimat sürelerinin” uzaması. Normalde, bunun nedeni firmaların siparişlere yetişememesi olur ve pozitif bir göstergedir. Bu kez ham madde ve yarı mamul girişi gecikiyor. Yani gösterge ters manyel verdi.