Otomatik Seans Durdurma Nedir?

Sistemin işleyişi iki aşamalıdır. Birinci Aşama (İlk Durdurma): PP sistem tarafından gerçek zamanlı olarak izlenerek herhangi bir pay sırasında anormal fiyat veya miktar hareketi meydana geldiğinde, o payın sırası sistem tarafından önceden belirlenmiş bir süre için otomatik olarak durdurulur.

Durdurmaya esas teşkil eden anormal fiyat veya miktar hareketleri, her bir payın önceden belirlenmiş bir dönemdeki geçmiş verileri dikkate alınmak suretiyle hesaplanan ortalamalarının, yine önceden belirlenmiş belirli bir katsayıyı aşması şeklinde tanımlanmıştır. Söz konusu hesaplama, seans sırasında her bir işlemin gerçekleşmesi anında otomatik olarak yapılır. Geçmiş fiyat ortalamaları, seanslık değil, 8 farklı zaman aralığında meydana gelen değişimler üzerinden hesaplanır. Başka bir ifade ile durdurma işlemi, ancak 8 farklı zaman aralığının tamamında ve aynı anda anormallik oluşması halinde uygulanır.

Anormallik hesabında kullanılan geçmiş veri seti, her yeni seans ile birlikte bir seans ileriye hareket ettirilir; böylece sistemin en güncel veriler üzerinden çalışması sağlanır.

Durdurma süresi parametrik olup, başlangıçta; sürekli müzayede yöntemiyle işlem gören paylar için 15 dakika, seansın bitimine 15 dakikadan az süre kalmış ise seansın kalan süresi olarak belirlenmiştir. Tek fiyat yöntemiyle işlem gören paylarda ise işlem yapısı nedeniyle seanslık durdurma söz konusu olmaktadır.

Durdurmanın gerçekleşmesi halinde, pay sırasının anormal fiyat veya miktar hareketi nedeniyle geçici olarak durdurulduğu bilgisi ile işlemlerin ne zaman yeniden başlayacağı hususu sistem tarafından otomatik bir şekilde ve durdurma ile eşanlı olarak KAP aracılığıyla kamuya duyurulur. Durdurma süresi geçtikten sonra paydaki işlemler yine otomatik olarak başlatılır.

İkinci Aşama (İkinci Durdurma ve Brüt Takas Uygulamasına Geçme): Birinci durdurma sonrasında seans yeniden açıldıktan sonra paydaki işlemler belli bir süre takip edilerek durdurmaya esas teşkil eden anormalliğin devam edip etmediği kontrol edilir. Daha önce yapılan durdurmanın etkisiz kalması, başka bir deyişle durdurmaya esas teşkil eden anormalliğin devam etmesi ve önceden belirlenen diğer şartların oluşması halinde, seans yine sistem tarafından gün sonuna kadar durdurulur ve yeni bir tedbir olarak, ertesi gün işlemlerinden başlamak üzere brüt takas uygulamasına geçilir.

Brüt takas uygulama süresi de parametrik olup, başlangıçta, tüm paylar için 15 gün olarak uygulanır.

Bu aşamada da, ilgili payda sistem tarafından brüt takas uygulamasına geçildiği ve brüt takas süresinin ne kadar uygulanacağı bilgisi ikinci durdurma ile eşanlı ve otomatik olarak KAP’ta duyurulur.

Kaynak: Borsa İstanbul