Orta Vadeli Program Diye Bir Şey Yok muydu?

Mahfi Eğilmez – 11.04.2017

2017 – 2019 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program, 6 Ekim 2016 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi. Bu tarihten son çok önemli gelişmeler yaşandı. Her şeyden önce TÜİK, GSYH’yı baştan aşağıya revize etti. Her ne kadar bu revizyon tartışmalı sonuçlara yol açmış olsa da her şeyi değiştirdi. Buna karşılık Orta Vadeli Program yenilenmedi.

Orta Vadeli Programdaki tahminler ve hedefler şöyleydi.

2016 2017 2018 2019
GSYH (Milyar TL, Cari Fiyatlarla) 2.148 2.404 2.686 2.987
GSYH (Milyar Dolar, Cari Fiyatlarla) 726 756 815 884
Kişi Başına Gelir (GSYH; Dolar) 9.243 9.529 10.164 10.926
GSYH Büyümesi (%) 3,2 4,4 5,0 5,0
İşsizlik Oranı (%) 10,5 10,2 10,1 9,8
İhracat (fob, Milyar Dolar) 143,1 153,3 170,0 193,1
İthalat (cif, Milyar Dolar) 198,0 214,0 236,9 261,8
Ham Petrol Fiyatı (Brent, USD/Varil) 43,3 50,7 53,5 55,6
Cari Denge (Milyar Dolar) 31,3 -32,0 -31,7 -31,2
Cari Denge / GSYH (%) -4,3 -4,2 -3,9 -3,5
Enflasyon (Yılsonu, TÜFE, %) 7,5 6,5 5,0 5,0
Bütçe Dengesi (Milyar TL) -34,6 -46,9 -44,3 -40,1
Bütçe Dengesi / GSYH (%) -1,6 -1,9 -1,6 -1,3
Faiz Dışı Denge / GSYH (%) 0,8 0,4 0,7 1,1

2016 yılı sonuçlarını Orta Vadeli Program hedefleriyle karşılaştırabiliriz.

2016 2016 Gerçekleşme
GSYH (Milyar TL, Cari Fiyatlarla) 2.148 2.591
GSYH (Milyar Dolar, Cari Fiyatlarla) 726 857
Kişi Başına Gelir (GSYH; Dolar) 9.243 10.650
GSYH Büyümesi (%) 3,2 2,9
İşsizlik Oranı (%) 10,5 11,8
İhracat (fob, Milyar Dolar) 143,1 142,6
İthalat (cif, Milyar Dolar) 198,0 198,6
Ham Petrol Fiyatı (Brent, USD/Varil) 43,3 45,1
Cari Denge (Milyar Dolar) 31,3 32,6
Cari Denge / GSYH (%) -4,3 -3,8
Enflasyon (Yılsonu, TÜFE, %) 7,5 8,5
Bütçe Dengesi (Milyar TL) -34,6 -29,2
Bütçe Dengesi / GSYH (%) -1,6 -1,1
Faiz Dışı Denge / GSYH (%) 0,8 0,8

 

Görüleceği gibi özellikle TÜİK’in GSYH revizyonu sonrasında 2016 gerçekleşmelerinde tahminlere göre ciddi sapmalar olmuş. Bu durumda 2017 ve sonrası tahminlerinin de bu yeni duruma göre tamamen değiştirilmesi, yenilenmesi gerekiyor. Ne çare ki bir kez daha siyasete kilitlenmiş olan Türkiye bu hayati tabloyu güncelleyecek zamanı bulamıyor.