Maliye Politikası (Fiscal Policy) Nedir?

Maliye Politikası (Fiscal Policy) Tanımı:

Hükümetlerin, istihdam, büyüme ve enflasyon gibi belirli amaçları gerçekleştirebilmek amacıyla gelir toplama, harcama yapma ve borçlanma yöntemlerini şekillendirmeleridir.

Maliye politikası amaçlarına ulaşabilmek için kamu harcamaları, kamu gelirleri, borçlanma ve bütçe politikası ile ekonomiye yapılan müdahaleler maliye politikasının konusudur. Maliye politikasının başarılı olabilmesi için aşağıdaki politikaların ahenkli bir biçimde yürütülmesi gerekir;

  • Gelirler politikası; Devletin ücret ve fiyatların oluşum sürecine doğrudan müdahale ettiği politikalardır.
  • Dış ticaret politikası; ticari dengeyi sağlamak amacıyla izlenen politikalarıdır.
  • Para politikası; fiyat istikrarını sağlamak amacıyla izlenen politikalardır.

Maliye Politikası Araçları

  • Kamu harcamaları
  • Kamu gelirleri
  • Bütçe açık fazlası
  • Borçlanma

Maliye Politikası Amaçları

  • Kaynak tahsisinde etkinliği sağlamak
  • Gelir dağılımında adaleti sağlamak
  • Ekonomik istikrarı sağlamak
  • Ekonomik büyüme ve kalkınmayı sağlamak

Maliye Politikası Amaçları Arasında Çatışmalar

  • Enflasyonla mücadele Χ Tam istihdam
  • Enflasyonla mücadele Χ Ekonomik büyüme ve kalkınma
  • Belirli tüketim düzeyine ulaştırma Χ Kalkınma
  • Devlet borçlarının azaltılması Χ  Kalkınma

Maliye Politikasının Etkinliği

Klasik iktisat, maliye politikasına karşı çıkmış ve iktisat politikası aracı olarak sadece para politikasına önem vermiştir.

Keynes, klasiklerin aksine devletin ekonomiye müdahale etmesi gerektiğini savunmuş ve devletin ekonomide düzenleyici bir rol üstlenmesi gerektiğini belirtmiştir. Mali liberalizmin yerine müdahaleci devlet anlayışının geçmesi ile birlikte devletin ekonomiye müdahalesi giderek daha fazla benimsenmeye başlamıştır.