Orta Doğu’daki gerginliklerin Bitcoin’e etkisi
Suların durulmak bilmediği Orta Doğu’nun tüm dinler için kutsal toprakları, dünya tarihi boyunca nasıl savaş meydanı olduysa 21. yüzyılda da değişmeyerek yine insan yüreğinin almadığı, tüm dünyayı manen-madden etkileyen bir savaşa ne yazık ki tarihe not düşürüyor. Şiddetin her gün biraz katlanarak arttığı İsrail-Filistin gerginliği, artık sadece yüreklerimizi yaralamıyor, aynı zamanda pandemi sonrası enflasyonla mücadele eden dünyanın yeni bir savaşı olarak da piyasalara etki ediyor. Bitay Araştırma Departmanı, “Jeopolitik gerginliklerin Bitcoin’e etkisi” başlığı altında genel durum özeti ve 15 yıllık Bitcoin tarihinde dünya piyasalarını etkileyen savaşların ve Covid 19 pandemisinin Bitcoin’e etkilerini değerlendirdi.
Jeopolitik ve küresel her bir potansiyel kriz finansal açıdan ciddi riskler içerir, çünkü bu süreçler beraberinde finansal ve ekonomik belirsizliği getirir. İnsanlar, tüketim alışkanlıklarını aynı şekilde devam ettiremez, tasarruf yapma eğilimleri artar. Özellikle 21. yüzyılda finansallaşan ve globalleşen dünyada artık tasarrufların büyük çoğunluğu finansallaştı ve alternatif yeni yatırım ürünlerine kaydı. Yakın dönemde yaşanan tüm siyasi gerginliklere, savaşlara ve pandemiye tanıklık eden yatırım araçlarından çok genç ancak bir o kadar da popüler yatırım aracı olan Bitcoin, ilk kullanımından bu yana birçok testten geçti. Yine bir sınavdan geçen Bitcoin, piyasalardan pozitif ayrışarak güvenli liman algısı görüyor ve günbegün değerini artırıyor. Peki son yıllarda ani şok, savaş ve kriz ortamlarında Bitcoin kısa ve orta vadede bu duruma nasıl tepki vermiş madde madde göz atalım.
İsrail – Filistin Savaşı (Bitcoin 27.000$)
Belirsizliğin olduğu ve gerginliğin her gün tırmandığı İsrail – Filistin arasındaki savaşta Bitcoin, çatışmaların ilk üç gününde bir miktar geri çekildi. Ardından %10’u aşan yükselişiyle Bitcoin, yaklaşık 15 gündür %5’e varan yükselişle seyrediyor. Likit bir varlık olan ve birçok krizi atlatan Bitcoin’in şoklara karşı direnci geçmişe kıyasla artarak yatırımcısı için güvenli liman oluyor.
Rusya – Ukrayna Savaşı (Bitcoin 37.000$)
2022 yılının şubat ayında başlayan bu savaş, piyasaların beklemediği tam bir “şok” durumuydu. Yugoslavya’nın bölünmesine sebep olan savaş sonrası Avrupa topraklarında gerçekleşen Rusya-Ukrayna savaşı etki alanı ile beraberine getirdiği; göç, doğal gaz krizi, buğday krizi etki alanı ile öncelikli Avrupa ülkelerini sonrasında ise dünyanın genelini etkiledi. O dönemde Amerikan Merkez Bankası Fed’in pandeminin ardından ilk kez faiz artırımına hazırlanması sonrası güçlü bir baskı altında kalan Bitcoin, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal ettiği ilk gün olan 24 Şubat tarihinde %9’luk bir kayıp yaşadı. Ancak aynı gün toparlanan Bitcoin, savaş sürmesine rağmen güvenli liman olarak algılandı ve 24 Şubat’tan itibaren bir ay sonrasına kadar %30’a varan bir yükseliş performansı gösterdi.
Covid-19 Pandemisi (Bitcoin 8.000$)
9 Mart 2020 tarihinde dünyayı kasıp kavurmaya başlayan Covid-19 virüsü tüm dünyada panik yaratmıştı, gündeme düşen görüntüler, ülkelerden gelen haberler finans piyasalarında sert satışlara sebep olmuştu. Bitcoin ilk üç gün içinde %50’den fazla değer kaybı yaşamıştı. Birinci Dünya Savaşı sonrasında görülen İspanyol gribinden bu yana dünyayı etkileyen bu denli büyük bir salgın görülmemesi, enstitülerin olası kriz ve salgın senaryolarına rağmen bertaraf edilememişti. Dünya genelinde kapanmaların ardından devletler ve merkez bankaları ekonomik tedbirler alarak krizin derinleşmenin önüne geçmeyi başardılar. Bitcoin de bu süre zarfında kayıplarını 1,5 ay gibi bir sürede geri almıştı. Sonrasında ise aylarca sürecek olan bir ralli yaşayarak %500’ün üzerinde bir fiyat hareketi gerçekleştirerek 15 yıllık tarihinin en yüksek değerlemesine ulaşmıştı.
ABD-Çin Ticaret Savaşı (Bitcoin 6.000$)
2018 ve 2019 yıllarında ABD ile Çin arasında gerçekleşen ticaret savaşlarının Bitcoin’e etkisi diğer krizlere kıyasla daha uzun ve yıpratıcı bir süreç olarak tarihte yerini aldı. Ülke ekonomilerinin büyümeleri üzerinde negatif bir etki yaratan, faiz ve vergi oranlarının yukarıya çıkmasına sebep olan ve belirsizliği artıran ticaret savaşları; o dönem günümüzdeki piyasa değerine ve hacmine sahip olmayan Bitcoin’in fiyatını her ne kadar olumsuz etkilese de 4 ila 6 aylık bir sürenin ardından güçlü yükselişler ile Bitcoin bu sınavı da geride bırakmayı başarmıştı.
Sonuç olarak; sağlık, ticaret veya jeopolitik gerginlik ve çatışmalardan kaynaklanan her türlü risk piyasalar üzerinde ilk aşamada baskı oluşturur. Bunun finansal piyasalara etkisi ise çok çeşitli faktörlere bağlıdır ve karmaşık şekilde gelişir. Ancak şoklar sindirildikten ve etkileri analiz edilebildikten sonra tarihsel gerçekleşmelerin bize gösterdiği Bitcoin’in performansını kısa sürede toparladığı, zaman içerisinde düştüğü seviyenin de üzerine yükseldiği görülüyor. Bunun da en önemli sebebi kısa süre içerisinde birçok krizi atlatan ve hep üstüne koyarak ilerleyen Bitcoin yatırımcılarının kriz yönetimlerini eskiye kıyasla daha profesyonelce yapmasının yanında, Bitcoin’in daha önce olduğu gibi çok riskli bir yatırım aracından ziyade bir güvenli liman olarak görülmeye başlamasından kaynaklanmaktadır.
Bitcoin yükseliş ivmesini sürdüremedi
“Haftanın en önemli gelişmelerinden biri olan Fed Başkanı Powell’ın konuşması öncesi, piyasalarda İsrail-Hamas savaşının etkileri devam etti. ABD hisse senedi piyasaları günü satıcılı kapatırken, altının ons fiyatı dün %1,3 artış gösterdi, Bitcoin ise günü ufak düşüşlerle kapattı. Yeni günde Bitcoin 28.300$ seviyelerinde alıcı bulurken, lider altcoin Ethereum 1.550$ seviyelerinde hareketlilik gösteriyor.” Bitay Araştırma Departmanı Analisti Betül Yavuz gelişmeleri değerlendirdi.
Dün, Fed tarafından yayımlanan Bej Kitap raporu, ekonomik aktivitede bir önceki aya kıyasla belirgin bir değişiklik olmadığını gösterdi. Kısa vadede ekonomik görünümün nispeten zayıf bir büyümeye işaret ettiği belirtilirken, işgücü piyasasındaki sıkılaşmanın ülke genelinde devam ettiği gözlemlendi. Rapordan fiyatların genel olarak ılımlı bir hızda artmaya devam ettiğini de görebiliyoruz. New York Fed Başkanı Williams, yaptığı açıklamada sıkı para politikasının devam etmesi gerektiğini ifade ederken, Fed Yönetim Kurulu üyesi Waller da politika faizi konusunda herhangi bir değişiklik yapmadan önce ekonomideki gelişmelerin dikkatle izlenmesi gerektiğini vurguladı. Fed’in değerlendirmeleri, ekonomik göstergelerin ve para politikasının gelecekteki yönelimini belirlemede önemli bir rol oynamaya devam ederken bugün Fed Başkanı Powell’ın yapacağı konuşma da uzun süre daha yüksek faiz oranları konusundaki duruşunu yinelemesi bekleniyor.
Geçtiğimiz günlerde BlackRock’ın spot Bitcoin ETF başvurusunun onaylandığı hakkında çıkan yalan haberin ardından yükselişe geçen kripto piyasası, dün Sec Başkanı Gensler’ın açıklamalarını takip etti. Gensler başvurularda ön yargıda bulunmayacağını söylerken, ekiplerin başvurular üzerinde çalıştığını belirtti. Birçok analist ETF başvurularının bu yıl içerisinde kabul edileceğini düşünürken, Invesvo ve Galaxy spot Ethereum ETF başvurusunda bulundu. Piyasada ETF kararları beklerken, yaklaşan Bitcoin halvingin etkileri de piyasada hissediliyor. Bitcoin’nin piyasa hakimiyeti en son Nisan 2021’de görülen %52.2 seviyesine yükselirken, Ethereum’un piyasa hakimiyeti %17 seviyelerinde düşüşünü sürdürüyor.
Kripto piyasasında beklenen bir diğer haber ise Tesla’nın kazanç raporuydu. Rapora göre şirket, yeni Bitcoin alımı yapmazken, elindeki Bitcoin’leri de satmadı.
Dün yaşanan ufak geri çekilmelerle birlikte piyasanın toplam değeri 1,06 trilyon dolar üzerinde hareketlilik gösteriyor. Yeni günde piyasa genelinde karışık bir seyir hakimken, son 24 saatte altcoinler arasında ayrışan BLZ %9’luk yükselişle liderliği alırken, %8 artışla TRB ikinci ve %6’lık hareketiyle onu takip eden GLM ise üçüncü sırada en çok kazandıran kripto varlıklar olarak yerlerini aldılar.
Bluzelle (BLZ)
Eylül ayı içerisinde 50 günlük hareketli ortalamanın 200 günlük hareketli ortalamayı yukarıya doğru kestiği ve eylül ayında %200’ün üzerinde yükseliş yaşayan BLZ, Bitay’da günün en çok yükselen kripto parası olmayı başardı. Dört günlük yükselişi de %25’i aşan BLZ hareketli günlerden geçiyor. Şu an için 0,15$ seviyelerinden alıcı bulan BLZ’nin önündeki hedef seviyeler 0,161$ ve 0,168$ olarak karşımıza çıkıyor. Aşağıda ise 0,143$ destek seviyesi konumunda.
Tellor (TRB)
Yeni günün bir diğer en çok yükselen kripto parası ise TRB oldu. Son 24 saat içerisindeki yükselişi %8’i aşan ve şu sıralar 60$ civarında fiyatlanan TRB, son zamanlarda analizini bolca yaptığımız yükseliş vadeden kripto paralardandı. Nitekim fiyatlamasını da bir hayli güçlü şekilde devam ettiriyor. Ağustos ayından bu yana yükselişi %500’ü aşan TRB için 68$’a denk gelen %13’lük marjlık bir hedef bulunuyor. Başarılı olursa bir diğer hedef seviyesi ise 73$. Aşağıda ise 53,7$ ve 50$ destek noktaları konumunda.
Kaynak: Bitay