KOBİ’ler aşağıdaki şekillerde tanımlanabilir:
– Kısıtlı sermaye ve pazarlama olanaklarına rağmen, ayakta duran, piyasalara mal ve hizmet üretip sunan,
– Ülkedeki ekonomik buhranlarından yoğun olarak olumsuz etkilenen,
– Ekonomidek krizlerden büyük işletmelere göre fazla olumsuzluklar yaşayan, bunun sonucu ağır yaralar alabilen, ancak herşeye rağmen yine de üreten, Ekonomik gelişme ve büyüme dönemlerinde ise sınırsız başarı hikayeleri yaratan,
– Ülkedeki büyük işletmelerden çok daha fazla katma değer yaratabilen, tüm ticari, sınai ve hizmet işletmeler gelmektedir.
Kobilerin tanımlanmaları çeşitli kriterlere göre yapılabilmektedir. Bunlar arasında çalışan işçi sayısı, sermaye miktarı, varlık yapıları, ciroları gibi farklı unsurları sayılabilir. Tanım ile ilgili unsurların çeşitli olması ortak bir tanım verilebilme imkanını güçleştirmektedir. Ayrıca ülkelerin ekonomik yapıları, işletmenin içinde bulunduğu sektör özellikleri de tanımda verilecek kriter büyüklüklerinin değişmesine neden olmaktadır.
KOBİ’lerin Özellikleri:
– Daha az yatırımla daha çok üretim ve ürün çeşitliliği sağlamaktadır.
– Daha düşük yatırım maliyetleriyle istihdam imkânı oluşturmaktadır.
– Yapıları itibariyle ekonomik dalgalanmalardan daha az etkilenmektedir.
– Talep değişikliklerine ve çeşitliliklerine daha kolay uyum gösterebilmektedir.
– Teknolojik yeniliklere daha yatkındır.
– Bölgelerarası dengeli kalkınmayı sağlar.
– Gelir dağılımındaki çarpıklıkları asgariye indirir.
– Ferdi tasarrufları teşvik eder, yönlendirir ve hareketlendirir.
– Büyük sanayi işletmelerinin vazgeçilmez destekleyicisi ve tamamlayıcısıdır.
– Politik ve sosyal sistemlerin denge ve istikrar unsurudur.
– Demokratik toplumun ve liberal ekonominin ana sigortalarından biridir.,
KOBİ’lerin Avantajları:
– Kobiler, tüketici ihtiyaçlarındaki değişiklikleri kısa sürede algılayıp, bunlara kısa sürede cevap verebilmektedir.
– Müşteri ile direkt ilişkide bulunmaları sebebiyle onların ürün ile ilgili isteklerini kısa sürede cevaplayabilmektedir.
– Teknolojik yeniliklere kolayca adapte olabilmektedir.
– Yöneticiler, çalışanlarla yakın ilişki içinde bulunmalarından çalışanların performanslarını doğrudan etkileyebilmektedir.
– Kararlar çoğu zaman çalışanlarla birlikte verildiği için başarı olasılığı yükselmektedir.
– Bir personel istihdam etmek için gerekli olan yatırım harcaması daha azdır.
– Kobilerin faaliyet gösterdikleri yörede, bölgenin ihtiyacını da dikkate alarak modern teknolojiler yerine ara teknolojileri kullanmaları, hem o bölgenin kalkınmasına hem de çevrenin korunmasına yardımcı olmaktadır.
KOBİ’lerin Dezavantajları:
– KOBİ işletmelerinde genellikle uzman personel istihdam edilememekte, genelde işletme sahibinin bilgisi ve tecrübesi ön plana çıkmakta, bu da bilginin yerini, tecrübenin almasına neden olmaktadır.
– KOBİ’ lerin tam olarak tanımlanamamasından kaynaklanan eksiklik nedeniyle, küçük ve orta büyüklükteki işletmelere tanınan kredi olanaklarından daha çok büyük işletmeler yararlanmaktadır. Bu da KOBİ’ lerin teknolojik transferlerini gerçekleştirememelerine neden olmaktadır. Zaten şu anda Türkiye’de, sanayi kredilerinin %97’sini, sanayi yapısı içindeki oranı yalnızca %2 olan büyük işletmeler kullanmaktadır.
– Büyük işletmelere oranla müşterileriyle olan ilişkileri daha yakın olan KOBİ’ ler, müşteri istekleri doğrultusunda yapmaları gereken teknolojik değişiklikler için, yeterince para ve zaman ayıramamakta ve bu değişiklikleri hayata geçirebilmekte oldukça zorlanmaktadır.
– KOBİ’ ler finansal yönden, düşük sermaye/borç oranına sahip oldukları için büyük işletmelere oranla daha zayıf bir yapıya sahiptir.
– KOBİ’ ler devlet ihalelerinde büyük işletmelere nazaran daha zayıf bir durumdadırlar. Çünkü ihaleden haberleri olmayabilir ya da yapılacak işin niteliğine göre teknolojileri, kapasiteleri o is için yetmemektedir.
– KOBİ’ lerde üretim esnek bir yapıya sahiptir. Tüketicilerin isteklerine göre üretime yön verilebilmektedir. Bu yüzden üretimde farklı girdiler kullanılmakta, dolayısıyla büyük miktarda, bir girdiden alım yapılamamakta ve büyük işletmelere göre indirimlerden daha az oranda yararlanmaktadır.
– KOBİ’ lerde genellikle ayrı bir pazarlama bölümü bulunmamaktadır. Bu durumda da özellikle KOBİ’ lerin yurt dışına ihracat yapmaları açısından önemli sorunlar yaşanmakta, rekabetin çok daha çetin olarak kendini hissettirdiği günümüzde bu aksaklıklar ve sorunlar işletmeyi güç durumda bırakmaktadır.
– KOBİ’ lerin ihracat pazarlarına girmeleri; dil bilen eleman istihdam edememeleri, yabancı ülke mevzuatına vakıf olamamaları, ihracat konusunda uzman çalıştıramamaları gibi nedenlerle, büyük işletmelere oranla daha zordur.
– KOBİ’ ler ihracat teşvik ve geliştirme programlarından çoğunlukla yararlanamamakta, aynı zamanda iç piyasada görülen bir talep daralmasından da en fazla etkilenen kesim olmaktadırlar.