Utku Altunöz – 14.02.2014
Değerli Para&Borsa takipçilerim. Bu yazımda sizlere birkaç gün önce katıldığım Türkiye’nin en köklü ekonomi kongrelerinden biri olan ve bu yıl 15. si düzenlenen Çalışma Ekonomisi Kongresi’nde sunduğum tebliğden hareketle, keynesyen ekonomide maliye politikalarının etkinliği konusunda bazı bilgiler vermek istiyorum. Konuyu siz değerli takipçilerimle paylaşmamın nedeni, kongrede büyük ilgi uyandırması ve neo liberalizmin etkisiyle gözden düşen keynesyen politikaların Türkiye sınamasında hala etkin olduğunun görülmesidir. İlgili kongrede sunduğum tebliğin başlığı KEYNESYEN MALİYE POLİTİKASI ETKİNLİĞİNİN AMPİRİK ANALİZİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ olup konuyla detaylıca ilgilenen takipçilerim tam metne, yakında TÜRKİŞ tarafından yayımlanacak olan kongre kitabından ulaşabileceklerdir.
Birçok iktisatçı tarafından daraltıcı maliye politikalarının ekonomik büyüme üzerinde negatif yönlü bir etkiye sahip olduğu görüşü hâkimdir. Bununla birlikte, mali daralmanın toplam çıktı üzerinde genişletici etkilere neden olduğuna ilişkin çalışmaların varlığı inkâr edilemez. Tebliğimde mali daralmanın genişletici olup olmadığı, Türkiye açısından incelenmiştir. Aslına bakılırsa Ekonomik anlamda devlete neden gereksinim duyulmaktadır? Devlet ekonomide hangi rolleri üstlenmelidir? Devletin ekonomi üzerinde etkisi, yetki ve görevleri ne olmalıdır? Söz konusu sorular hakkında birçok ekonomik yaklaşım ortaya konulmuştur. Bu gerçekten hareketle, iktisat kuramının tarihi, devletin ekonomiye müdahalesini doğru bulup destekleyenler ile devletin ekonomiye müdahalesini gereksiz ve zararlı bulanlar arasındaki mücadelenin tarihidir. Çalışmamızda öncelikle çeşitli iktisat okullarının (klasikler, Keynesyenler, parasalcılar, neo keynesyenler post keynesyenler) konuyla ilgili görüşlerine yer verilmiştir. Fazla teknik olmaması için burada ilgili görüşlere yer vermeyeceğim. Daha sonra geniş bir literatür taramasının ardından, ekonometrik modele geçilmiştir. Çalışmanın sonucunu sizlere olduğu gibi aktarıyorum.
Çalışmamızda, Türkiye’de 1991:1- 2011:2 dönemleri arasında Keynesyen politikaların ne kadar etkin olduğunu Vektör Hata Düzeltme Yöntemi ile analiz edilmiş ve kamu harcamalarındaki artışın yurtiçi hâsıla pozitif tepki verdiği bulgusuna ulaşılmıştır. Bu durum keynesyen maliye politikalarının etkinliği görüşü ile birebir örtüşmektedir. Bununla birlikte değişkenlerimizden vergilerdeki bir pozitif şok karşısında gayrisafi yurtiçi hâsılanın, kamu harcamalarına benzer şekilde, doğrusal ve pozitif tepki verdiği görülmüştür. Oysaki keynesyen görüşte vergiler yalnızca kamu için bir finansman kaynağı görevindedir. Bu çalışma bize gösterdi ki, Türkiye’de ilgili dönemde kamu harcamaları keynesyen görüşle paralellik gösterirken, vergi politikasının kamu finansmanının yanında milli gelir arttırıcı etkisinin de göz önünde tutulması faydalı olabilecektir.
Özetin özeti;
Neo liberal politikalarla bir köşeye atılan ve 2008 Krizi ile birlikte tüm kapitalist ülkelerin adeta can simidi gibi sarıldıkları keynesyen politikalar hala ayaktadır. Ayakta olmaya da devam edecektir.
TEŞEKKÜR:
Bu vesile ile bu muhteşem kongreyi düzenleyen, bizlere 4 gün boyunca mutteşem bir şekilde ev sahipliği yapan TÜRKİŞ’e, Gazi Üniversitesi Çalışma Ekonomisi Bölümüne ve emeği geçen herkese teşekkürü borç biliyorum…
Yrd.Doç.Dr.Utku Altunöz
E-mail: utkual@hotmail.com
https://twitter.com/utkualtunoz