Ekonomi ve Finans Haberleri – (4.10.2022)

*Bakan Varank: Türkiye’de yatırım iştahı tarihin en üst seviyelerinde
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, “Hamdolsun şu anda Türkiye’de yatırım iştahı tarihin en üst seviyelerinde. Sanayicimiz bizi nerede görse hep aynı şekilde bize sorular yöneltiyor, ‘Sayın Bakanım bizim araziye ihtiyacımız var, bize yardımcı olabilir misiniz? Bize lütfen yatırım yapacak, yer gösterin’ diyor. Türkiye’nin neresine giderseniz gidin bu durum bu şekilde” ifadesini kullandı

*22,6 milyar dolarla tüm zamanların en yüksek eylül ayı ihracat rakamı gerçekleşti
Ticaret Bakanı Mehmet Muş, “Geride bıraktığımız eylül ayında ihracatımız, geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzde 9,2 artışla 22,6 milyar dolar olmuştur. Şunu memnuniyetle ifade etmek isterim ki bu rakam, tüm zamanların en yüksek eylül ayı ihracat rakamıdır. Böylelikle, 2022 yılının ilk 9 ayının tamamında aylık olarak en yüksek ihracat rakamlarına ulaşmış bulunuyoruz” açıklamasında bulundu

*Bakan Nebati: Türkiye Ekonomi Modeli’mizin temel amacı uzun vadede orta gelir tuzağını aşmaktır
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, “Yatırım, istihdam, üretim ve ihracat odaklı Türkiye Ekonomi Modeli’mizin temel amacı, ekonomimizin sürdürülebilir büyüme patikasına girmesini sağlamak, kısa vadede küresel sıkıntıları en düşük hasarla bertaraf ederken uzun vadede orta gelir tuzağını aşmaktır” dedi

*Bakan Yanık: Anaokulu desteğimizi bu ayın ikinci haftasında ödemeye başlayacağız
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, AAtölye’de düzenlenen AA Editör Masası’nda gündeme ilişkin soruları yanıtladı. Yanık, “(Sosyal yardım alan ailelere anaokulu desteği) Anaokulu desteğimiz ilk kez olacak. Bu ayın ikinci haftasında ödemeye başlayacağızVatandaş kendisi ekstra hiçbir şey yapmayacak. Herhangi bir başvuru, herhangi bir takip, herhangi bir yerden bir parayı çekip başka bir yere yatırmak yok. Sadece çocuğunu anaokuluna kaydettirmesi yeterli” ifadelerini kullandı

*Bakan Karaismailoğlu, ikinci çeyrekte haberleşme sektörünün yüzde 32 büyüdüğünü açıkladı
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, bu yılın ikinci çeyreğinde haberleşme sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin net satış gelirlerinin geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 32 artarak 29,2 milyar liraya ulaştığını bildirdi. Karaismailoğlu, mobil abone sayısının 88,5 milyona ulaştığını, mobil abone yaygınlığının da yüzde 104,6 seviyesinde gerçekleştiğini belirterek, mobil abonelerin 82,4 milyonunun 4,5G aboneliğini tercih ettiğini kaydetti

*MKK verilerine göre bakiyeli hesap sayısı 7 milyonu aşarak rekor kırdı
Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) verilerine göre, kayden saklanan yatırım araçları için toplam bakiyeli hesap sayısı 7 milyonu aşarak tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı.MKK’nin Veri Analiz Platformu’nda yayımlanan verilere göre, dün itibarıyla toplam yatırımcı sayısı 29,2 milyona, toplam hesap sayısı da 56,6 milyona ulaştı

*ABD’de dijital varlıkların risklerini ele alan yasaların geçirilmesi tavsiyesi
ABD’de, Finansal İstikrar Gözetim Konseyi, dijital varlıkların finansal sistem için oluşturduğu riskleri ele alan ve düzenleyici boşlukları gidermeye yönelik yasaların geçirilmesi için Kongre’ye tavsiyede bulundu. ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, toplantıda yaptığı konuşmada, inovasyonun canlı bir finansal sistem ve ekonominin ayırt edici özelliklerinden biri olduğunu, ancak yeterli düzenleme olmadan inovasyonun finansal sistemde önemli aksamalara ve zararlara neden olabileceğini belirtti

*Avro Bölgesi’nde üretici fiyatları, ağustosta yıllık yüzde 43,3’le rekor seviyede yükseldi
AB’de ÜFE, ağustosta bir önceki aya göre yüzde 4,9, 2021’in ağustos ayına kıyasla da yüzde 43 yükseldi. Avro Bölgesi’nde de ÜFE, ağustosta aylık yüzde 5, yıllık ise yüzde 43,3 artarak beklentileri aştı. Piyasa beklentileri ÜFE’nin yıllık yüzde 43,1 artacağı yönündeydi. Böylece, Avro Bölgesi’nde yıllık ÜFE, kayıtların tutulmaya başlamasından bu yana en yüksek seviyeye çıktı

*AB Komisyonu’nun iki üyesi enerji krizine karşı “ortak borçlanma” önerdi
AB Komisyonu’nun 2 üyesi, Avrupa’da yaşanan enerji krizine karşı ortak borçlanma önerisinde bulundu. AB Komisyonu’nun İç Pazardan Sorumlu Üyesi Fransız Thierry Breton ve Ekonomiden Sorumlu Üyesi İtalyan Paolo Gentiloni, Avrupa’daki çeşitli gazetelerde enerji krizine ilişkin görüşlerini içeren ortak makale kaleme aldı. Makalede, Avrupa’nın enerji ve ham maddelere olan bağımlığının, finansal kriz, göç, salgın, Ukrayna’daki savaş ve küresel tedarik zincirlerindeki sorunlar gibi nedenlerle arttığına işaret edildi

*AB ülkeleri asgari ücrete yeni kurallar getiren yasayı onayladı
AB üyesi ülkeler, asgari ücretlerin düzgün bir yaşam standardı sağlayacak seviyelere yükseltilmesi için hazırlanan yasaya onay verdi. Asgari ücretlerin açık kriterlere göre belirlenmesi ve güncellenmesi gerekecek. Toplu iş sözleşmeleri teşvik edilecek

*Rusya’nın Avrupa’da gaz sevkiyatlarını durdurduğu ülke sayısı artıyor
Rus enerji şirketi Gazprom’un, kış sezonuna enerji kriziyle girmeye hazırlanan Avrupa’da doğal gaz sevkiyatlarını azalttığı veya durdurduğu ülkelerin sayısı artıyor. Daha önce Polonya, Bulgaristan, Finlandiya, Hollanda, Danimarka ve Letonya’ya doğal gaz sevkiyatlarını durduran Rusya, son olarak İtalya’ya sevkiyatı kesti, Moldova’ya ise azalttı

*Türkiye ile Danimarka, enerji sektörü iş birliği programında son aşamaya geldi
Türkiye-Danimarka Stratejik Sektör İşbirliği Programı Takım Lideri Susana Paardekooper, programın üçüncü ve son aşaması için başvuru sürecinde olduklarını belirterek, “Üçüncü aşama ile programı bitirmek durumundayız ancak düşüncemiz (Türkiye ile) ticari tarafta, iklim iş birliği tarafında daha fazla çalışmayı sürdürmek” diye konuştu

*Merkez Bankası Eylül Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu yayımlandı
TCMB Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu’na göre, eylülde tüketici yıllık enflasyonu alkol-tütün-altın hariç tüm alt gruplarda yükselirken, söz konusu yükselişe en belirgin katkı 1,55 puanla enerji grubundan geldi. Raporda, “Eylülde önceki aya göre yıllık tüketici enflasyonuna katkı enerjide 1,55 puan, hizmette 1,08 puan, gıdada 0,51 puan ve temel malda 0,21 puan artarken, alkol-tütün-altın grubunda 0,11 puan azaldı. Jeopolitik gelişmelere paralel olarak yüksek seyreden doğal gaz fiyatlarının yurt içi enerji fiyatlarına yansıması neticesinde elektrik üretimi ve gaz imalatı öncülüğünde üretici fiyatlarındaki artış hızlandı” ifadelerine yer verildi

*Reel efektif döviz kuru endeksi eylülde arttı
TCMB tarafından yayımlanan geçici verilere göre, 2003=100 bazlı reel efektif döviz kuru endeksi, TÜFE bazında eylülde bir önceki aya kıyasla 1,64 puan artarak 54,51’e yükseldi. Endeks, ağustosta 52,87 düzeyinde bulunuyordu

*Finansal kesim dışı firmaların net döviz açığı azaldı
Finansal kesim dışındaki firmaların net döviz açığı, temmuzda 91 milyar 272 milyon dolar oldu. TCMB tarafından açıklanan verilere göre, temmuzda önceki aya kıyasla finansal kesim dışındaki firmaların döviz varlıkları 5 milyar 197 milyon dolar artarken, yükümlülükleri 2 milyar 12 milyon dolar azaldıBöylece net döviz pozisyon açığı, 7 milyar 209 milyon dolar azalarak 91 milyar 272 milyon dolara indi

*Eylülde otomotiv pazarı yüzde 8,7 büyüdü
Eylülde toplam otomobil ve hafif ticari araç pazarı, 2021 yılı eylül ayına kıyasla yüzde 8,7 büyürken, otomobil satışları yüzde 2,9, hafif ticari araç satışları da yüzde 26,7 yükseldi. Satışlar, 2022 Ocak-Eylül döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise yüzde 6,7 azaldı

*Kimya sektörü eylül ayında da ihracat şampiyonu oldu
İKMİB Yönetim Kurulu Başkanı Adil Pelister, kimya sektörünün eylül ayında üst üste yedinci defa ihracatta birinci sektör olmayı başardığını belirterek, “Dokuz aylık dönemde sektör ihracatımız yüzde 40,2 artış ile 25,5 milyar dolara ulaştı” şeklinde konuştu

*Rüzgar ve güneş enerjisinin elektrikte dışa bağımlılığı yarıya düşüreceği hesaplanıyor
Türkiye’nin elektrik üretiminde ithal fosil yakıtların payını yarıya indirmek için 2030’a kadar rüzgar enerjisinde her yıl 2,5 gigavat, güneş enerjisinde 4 gigavat kapasite artışına ihtiyaç duyuluyor. Ember’in Türkiye, Ukrayna ve Batı Balkanlardan Sorumlu Bölge Lideri Ufuk Alparslan, “Rüzgar ve güneş önümüzdeki yıllarda Türkiye gibi enerji kaynakları kısıtlı olan ülkelerin enerjide bağımsızlıklarını sağlamasında öncü rol oynayacak” dedi

*Türkiye jeotermal enerjide kendi iş modelini ihraç ediyor
Jeotermal Enerji Derneği Başkanı Ali Kındap, “Türk özel sektörü jeotermalde anahtar teslimi kavramını bu sektöre kazandırdı. Biz aramadan sondaja, hatta işletmeye kadar olan yelpazede her işi kendimiz yapabilecek bir özelliğe kavuştuk. (Jeotermalde) Şu an toplam yerlilik oranının yüzde 70’lere rahatlıkla ulaştığını söyleyebilirim. Makul fiyatlar ve iyi teşvik mekanizmaları ile 62 bin megavat ısının keşfi yapılmış ve santral yatırımlarına uygun 3 bin 500 megavatlık kısmını hemen ve hızlıca devreye alabiliriz” değerlendirmesinde bulundu

*Yurt dışı müteahhitlik sektörü 9 ayda 8,7 milyar dolarlık iş üstlendi
Ticaret Bakanlığı verilerine göre, sektörün bu yıl eylül sonuna kadar üstlendiği proje sayısı 215 olarak kayıtlara geçti. Yurt dışı müteahhitlik sektörü 1972’den eylül sonuna kadar 462,2 milyar dolar değerinde 11 bin 365 projeye imza attı

Kaynak: Anadolu Ajansı Finans