Ekonomi ve Finans Haberleri – (15.06.2021)

*Cumhurbaşkanı Erdoğan Şuşa’da
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, resmi ziyarette bulunduğu Azerbaycan’ın Şuşa şehrinde Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından resmi törenle karşılandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, iki ülke arasında “Şuşa Beyannamesi”ni imzaladı. Aliyev, Türkiye ile Azerbaycan arasında imzalanan “Müttefiklik Sözleşmesi”nde 100 yıl önce imzalanan Kars Anlaşması’na atıfta bulunulduğunu bildirdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Ermenistan’ın kendisine uzatılan iyi niyet ve dayanışma elini tutmasını, ortak geleceği birlikte şekillendirme fırsatını iyi kullanmasını temenni ediyoruz. Altılı platformla birlikte artık istiyoruz ki bölge suhuletle, barış içerisinde yaşanan bir bölge olsun” diye konuştu

*ABD Başkanı Biden’dan Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmesi hakkında değerlendirme
ABD Başkanı Joe Biden, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile dünkü görüşmesi hakkında “iyi şeyler hissettiğini” söyledi. Bir gazetecinin “Cumhurbaşkanı Erdoğan ile dünkü görüşmenizde Türkiye’nin Afganistan’daki varlığı hakkında mutabakata vardınız mı? Bu konuyu görüştünüz mü?” sorusunu yanıtlayan Biden, “Uzun görüşmelerimiz oldu. Toplantımız hakkında iyi şeyler hissediyorum” karşılığını verdi

*Bakan Muş’tan Brüksel’de Gümrük Birliği’ni güncelleme vurgusu
Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Gümrük Birliği’nin güncellenmesine dönük sürecin Türkiye ile Avrupa Birliği’nin (AB) ticari ve ekonomik alandaki ilişkilerini daha da ileriye taşıyacağını, bunun iki taraf için de ekonomik yararlar sunacağını söyledi. Bakan Muş, “24-25 Haziran’da yapılacak olan Liderler Zirvesi’nde Konsey’den bu aşamada bir karar çıkmasını beklediğimizi onlara ifade ettik. Komisyon’un olumlu yaklaşmasını umuyoruzKüresel ve bölgesel meselelerin çözümünde Türkiye ve AB’nin ortak çalışması ve iş birliği yapması her iki tarafın da çıkarınadırKüresel tedarik ve değer zincirlerinin çeşitlendirilmesi ve güçlendirilmesi bakımından Türkiye; üretim ve ihracat kapasitesi, dinamik ekonomisi ve stratejik konumu ile AB için en önemli ortaktır” dedi

*Bakan Elvan: Ocak-mayıs faiz dışı dengesi, mali disiplin politikalarını kararlılıkla sürdürdüğümüzü gösteriyor
Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, “Ocak-mayıs faiz dışı dengesi, mali disiplin politikalarını kararlılıkla sürdürdüğümüzü gösteriyor. Bakan Elvan, Dün açıklanan cari açık verisi, iyileşme patikasında olduğumuza işaret ediyor. Pandemi nedeniyle gerekirse, odaklı/seçici desteklerle vatandaşımızın yanında olmaya devam edeceğiz” değerlendirmesinde bulundu

*Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Bakan Varank’ın yerli aşı açıklamalarına yönelik yorumlara yanıt verdi
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Bakan Mustafa Varank’ın yerli aşı çalışmalarına ilişkin bazı ifadelerinin bağlamından koparılarak yansıtıldığını belirterek, “Sayın Bakan’ımızın ifadelerini sorumsuzca bağlamından kopararak ‘aşıların zararlı olabileceği’ şeklinde yorumlayanlar, yalnızca karşı oldukları siyasi düşünceyi ve temsilcilerini değil, salgınla mücadele eden bilim insanlarını, sağlık çalışanlarını ve tüm insanlığı hedef almaktadır” ifadelerini kullandı

*Bütçe uygulama sonuçları
Bütçe gelirleri mayısta 104,6 milyar lira, giderleri 117,9 milyar lira olarak hesaplandı. Bütçe mayısta 13,4 milyar lira, ocak-mayıs döneminde 7,5 milyar lira açık verdi. Merkezi yönetim bütçesinden ocak-mayıs döneminde 549 milyar 984 milyon lira harcama yapıldı, bütçe gelirleri 542 milyar 475 milyon lira oldu. Bu dönemde vergi gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 51 artarak 423 milyar 702 milyon liraya çıktı

*Türkiye’de gelir dağılımı
En yüksek gelire sahip yüzde 20’lik grubun toplam gelirden aldığı pay, geçen yıl bir önceki yıla göre 1,2 puan artarak, yüzde 47,5’e çıktı. En düşük gelire sahip yüzde 20’lik grubun aldığı pay 0,3 puan azalışla yüzde 5,9’a düştü. Toplumun en zengin yüzde 20’sinin gelirinin, en yoksul yüzde 20’sinin gelirine oranı 7,4’den 8’e yükseldi. Türkiye’de yıllık ortalama hane halkı kullanılabilir geliri, geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 15,8 artarak 69 bin 349 liraya yükseldi

*AB’nin ihracatı nisanda hızlı yükseldi
Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat), AB ve Avro Bölgesi’nin nisan ayı uluslararası ticaret verilerini yayımladı. Buna göre, AB’nin ihracatı, nisanda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 43,4 artarak 179 milyar avroya, ithalatı da yüzde 32,8 yükselerek 166 milyar avroya çıktı. Böylece AB’de nisan ayında 13 milyar avroluk dış ticaret fazlası gerçekleşti. Avro Bölgesi’nde ise ihracat, nisanda 2020’nin aynı dönemine kıyasla yüzde 43,2 yükselişle 193,8 milyar avro, ithalat da yüzde 37,4 artışla 182,8 milyar avro oldu. Avro Bölgesi’nin ticaret fazlası, nisanda yaklaşık 11 milyar avro olarak kayıtlara geçti

*AB, Airbus-Boeing ticari anlaşmazlığını çözmek için “çok iyimser”
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, ABD ile AB arasında 17 yıldır süren Airbus-Boeing sübvansiyonları konusundaki ticari anlaşmazlığı bugün ABD Başkanı Joe Biden ile yapacakları görüşmede çözmek için “çok iyimser” olduğunu söyledi. DTÖ tarihinin en uzun ticari anlaşmazlığının ABD Başkanı Biden’ın AB kurumlarının başkanlarıyla bugünkü görüşmesinde çözülmesi bekleniyor

*İngiltere ile Avustralya ticaret anlaşmasında uzlaştı
İngiltere Başbakanlığı’ndan yapılan açıklamada, anlaşma kapsamından İngiltere’den Avustralya’ya otomobil, İskoç viskisi, bisküvi ve seramik gibi ürünlerin çok daha ucuz maliyetlerle ihracının yapılabileceği kaydedildi

*Türk kripto para borsası Bitay, faaliyet ağını ABD ve AB ile genişletiyor
Kripto para alanında çözümler üreten Bitay CEO’su Niyazi Yılmaz, Bitay’ın Avrupa Birliği’nde (AB) kripto para alım-satım ve saklama lisansı ile ABD’de kripto para platformu olarak 11 eyalette faaliyet göstermek üzere Mali Suçları Araştırma Ağı’ndan (FinCEN) onay aldığını bildirdi. Bitay CEO’su Niyazi Yılmaz,“1 Haziran’dan itibaren kurumsal yatırımcılara satışa sunulan BTY Token’ın halka açık satışına temmuz sonunda başlanacak. Doğu Avrupa, Bağımsız Devletler Topluluğu, Ortadoğu, yani ülkemizi çevreleyen bölgede ve Hindistan’da yeni işbirliklerine imza atmak üzere görüşmelerimizi sürdürmekteyiz. Diğer büyük projemiz ise Türkiye’deki ilk kripto paralarla ödeme sistemi olan ‘BitayPay’ isimli projemizdirHedefimiz öncelikle bölgede büyümek, ardından globalde ilk 20 arasına girmek” açıklamasında bulundu

*TİM, markalı ihracatı artıracak TİM Marka Konseyi’ni hayata geçirdi
TİM Başkanı İsmail Gülle, TİM Marka Konseyi çatısı altında markalarını uluslararası arenada güçlendireceklerini belirterek, “Küresel fırsatları yakından takip ederek markalı ihracatımızı artıracağız. Bunun sonucu olarak da ihracat birim değerimizi 2030 yılına kadar inşallah 2 doların üzerine çıkaracağız” şeklinde konuştu

*Zimbabve, Afrika’ya açılmak isteyen Türk yatırımcıları bekliyor
DEİK Türkiye-Zimbabve İş Konseyi Başkanı Hıfsı Soydemir, “Türk şirketleri için Zimbabve’de yerinde yapılacak yatırımlar ile Afrika’ya açılmada birçok fırsat bulunuyor. Afrika’nın keşfedilmemiş birçok fırsatını birlikte düşünecek olursak oradaki ekosistem içerisinde şu anda bize talep gelmeyen ürünlerde bile büyük bir ihtiyaç var” ifadelerini kullandı

*Her 3 TL’lik kartlı ödemenin 1 TL’si ticari kartlarla gerçekleşiyor
BKM verilerine göre, geçen ay 115 milyar TL tutarında kartlı ödeme gerçekleşirken, ticari kredi kartlarıyla yapılan ödeme tutarı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 67 artarak 27,9 milyar TL olduİnternetten kartlı ödemeler geçen yıla göre yüzde 82 artarak 35 milyar TL’ye ulaştı, internetten kartlarla yapılan ödemelerin toplam içindeki payı da yüzde 29’u aştı. Ön ödemeli kartların kullanımı hızla yaygınlaşırken, toplam ödeme adedi içindeki payı yüzde 5’e ulaştı

*AVM Perakende Ciro Endeksi yüzde 19,7 azaldı
AVM Perakende Ciro Endeksi nisanda, aylık bazda enflasyondan arındırılmadan incelendiğinde yüzde 19,7 azalarak 273 puana geriledi. AVM’lerde kiralanabilir alan (metrekare) başına düşen cirolar Nisan 2021’de İstanbul’da 1.488 TL, Anadolu’da 742 TL olarak gerçekleşirken, Türkiye geneli metrekare verimliliği ise 1.040 TL olduBu yılın nisan ayı verileri Mart 2021 ile karşılaştırıldığında ziyaret sayısı endeksinde yüzde 41,5’lik azalış olduğu gözlemlendi

*Futbol kulüplerinin taraftarları ve ünlülerin hayranlarına “kripto para” uyarısı
Küreselleşmeyle birlikte gittikçe dijitalleşen ekonomide yeni bir yatırım aracı olarak ortaya çıkan kripto para piyasasından pay almak isteyen bazı oyuncular, bu alana yatırım yapan bazı futbol kulübü taraftarları ve ünlülerin hayranlarının duygularına hitap etmeye yöneliyorlar

*Borsada ilk çeyrekte en çok sanayi şirketlerinin karı arttı
Borsada işlem gören sanayi şirketlerinin geçen yılın ilk çeyreğinde 639 milyon 106 bin 915 lira olan karı, bu yılın aynı döneminde 14 milyar 130 milyon 227 bin 77 liraya yükseldi. Geçen yılın ilk çeyreğinde 1 milyar 946 milyon 666 bin 24 lira zarar elde eden hizmet sektörüne dahil şirketler, 2021’in ilk 3 ayında 5 milyar 664 milyon 510 bin 762 lira kara döndü

*Yeşil hidrojen, Türkiye’nin Avrupa’ya ihracatında yeni oyuncu olabilir
Türkiye’nin, yüksek yenilenebilir enerji potansiyeliyle yeşil hidrojen üretiminde avantajlı olduğu ve gelecek 10 yılda yeşil hidrojenin Avrupa’ya ihracatının Türk ihracatçılar için önemli fırsatlar oluşturabileceği ifade ediliyor. EBRD Yeşil Ekonomi ve İklim Eylemleri Direktör Yardımcısı Cristian Carraretto, “Hidrojen talebi şu anda ağırlıklı olarak Avrupa’dan kaynaklanıyor. Bu açıdan, Türkiye’de hidrojen üretimi yapılarak Avrupa’ya satılabilir” diye konuştu

*Türkiye hidroelektrikte dünya sıralamasında yükseliyor
Türkiye, geçen yıl 2 bin 480 megavatlık yeni hidroelektrik enerjisi kapasite kurulumu ile dünya sıralamasında ikinciliğe çıktı. Geçen yıl 35 ülke toplam 21 bin megavatlık yeni hidroelektrik enerjisi kapasitesi oluşturdu

*Ücretli çalışan sayısı nisanda yıllık bazda yüzde 17,1 arttı
Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında ücretli çalışan sayısı, nisanda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 17,1 artış gösterdi

*ABD’de bugün açıklanan veriler
ABD’de açıklanan verilere göre ülkede Üretici Fiyat Endeksi mayısta yıllık yüzde 6,6 artarak beklentileri aştı. Perakende satışlar ise mayısta bir önceki aya göre yüzde 1,3 azalarak tahminlerin altında kaldı

*Piyasalarda son durum
BIST 100 endeksi yüzde 0,5 düşüşle 1.446 puana geriledi. Dolar/TL yüzde 1 yükselerek 8,5525’e çıkarken, altının gram fiyatı 511 liradan işlem gördü

Kaynak: Anadolu Ajansı Finans