SABAH STRATEJİSİ
Sürpriz içermeyen Fed kararı sonrasında küresel borsalarda genel olarak satıcılı bir görüntü hakim. Bol likidite ortamından destek bulan borsalarda Fed sonrasında satışların görülmesi, aşırı alım bölgesinden bir düzeltme hareketi yaşanabileceğini gösteriyor. Bu sabah Dolar’da da toparlanma gözlenirken, Gelişmekte Olan Ülke para birimlerinde satıcılı bir seyir var. Bu hafta 110bin seviyesinin üzerinde kalıcı olamayarak düzeltme sinyali veren BIST100 endeksi de güne satıcılı bir görüntüyle başlayıp gün içerisinde baskı altında kalabilir. Olası satıcılı görüntüde tepki gelebilecek destek 107,9bin seviyesinde gözüküyor.
MAKROEKONOMİ
Fed faizlerin 2022’ye kadar sıfıra yakın kalmasını öngörüyor ve getiri eğrisi kontrolünü önümüzdeki toplantılarda konuşmayı planlıyor. Piyasaların son günlerde V tipi toparlanma beklentisine karşılık Fed, ekonominin orta vadede önemli risklerle karşı karşıya bulunduğunu düşünüyor. İlerleyen süreçlerde Powell, Fed’in ve Kongre’nin daha fazlasını yapmasının gerekebileceğinin altını çizerek olası ek teşviklere de göz kırptı. OECD de, koronavirüs salgınına karşı küresel çapta tedbirlerin azaltılmaya başlamasıyla toparlanma patikasının çok belirsiz olduğunu ve ekonomilerin ikinci dalgaya karşı kırılgan olduğunu belirtti.
Bugün TSİ 13’te Euro Bölgesi maliye bakanları toplantıları (Eurogroup) başlayacak ve 2 gün sürecek. Euro Bölgesi maliye Bakanları, söz konusu toplantılarda Avrupa Birliği’nin toparlanma paketini ve Eurogroup başkanlığı devrini tartışacaklar. ABD tarafında TSİ 15.30’da mayıs ayına ilişkin ÜFE ve 6 Haziran haftasına ilişkin yeni işsizlik maaşı başvuruları verisi izlenecek. Dün ABD’de açıklanan TÜFE verisi de beklentilerden düşük açıklanarak deflasyonist baskıları hissettirdi.
Fed beklenildiği üzere faiz oranlarında değişikliğe gitmedi. Toplantı öncesinde merak edilen konulardan biri de ekonomik projeksiyonların ne olacağı konusuydu. 2020 senesi için Fed PCE enflasyon beklentisini %1,9’dan %0,8’e çekerken 2021’de %1,6’ya çıkması beklenmekte. İşsizlik oranı beklentisi yıl sonu için %3,5’ten %9,3’ye, seneye ise %3,6’tan %6,5’e çekildi. 2020 yılı GSYH tahmini ise %2 oranında büyümeden %6,5 oranında daralmaya geriledi. ABD ekonomisinin 2021’de büyüme tahmini %1,9’dan %5’e yükseldi. Daha önce de Başkan Powell’ın vurguladığına benzer şekilde noktasal grafiğe göre faizlerin 2022’ye kadar cari düzeyinde kalması beklenmekte. Fed ayrıca kredi akışını desteklemek adına varlık alımlarını artıracağını vurguladı.
- Toplantı sonrası konuşan Powell ise daha önce söylediklerinden çok farklı bir şey söylemezken, piyasanın beklediği getiri eğrisi kontrolüne ilişkin sonraki toplantıları işaret etti. Powell kısaca Fed’in tüm araçlarını kullandığını ve kullanma konusunda da kararlı olduğunu, mayısta istihdamdaki toparlanmaya rağmen hala işsizliğin tarihi yüksek seviyelerde olduğunu ve istihdam verilerinin belirsiz bir dönemde olduğumuzu gösterdiğini vurguladı. Ekonomik toparlanma için yılın ikinci yarısını işaret ederken, büyük bunalım ile yaşadığımız durumun farklı olduğunu vurguladı. Pandeminin etkilerine karşı mali politika tepkisinin yerinde olduğunu ama ilerleyen süreçlerde Fed’in ve Kongre’nin daha fazlasını yapmasının gerekebileceğinin altını çizdi.
OECD Ekonomik Görünüm raporunu açıkladı. Raporda küresel ekonominin Büyük Buhran’dan beri en derin resesyonu yaşamakta olduğu vurgulanmakta. Görünümde iki senaryo paylaşılmakta. Birincisi yeni bir dalga ihtimalini göz önünde bulundururken diğerinde ise yeni büyük bir dalga beklenmemekte fakat aslında sonuçları açısından iki senaryoda olumsuz bir perspektif çizmekte. İki senaryo altında en iyi ihtimalle 2019’un son çeyreğindeki sonuçlara 2 yıl daha ulaşılamayacak. Yeni dalga ihtimalini göz önünde bulunduran senaryoda dünya ekonomisi %7,6 küçülecekken 2021’de ise %2,1 büyüme öngörülmekte işsizliğin ise %10’lara ulaşması beklenmekte, daha olumlu senaryoda bu sene daralma %6 düzeyinde olacak. Sonuç olarak rapora göre ekonomik toparlanma yavaş ve geç olacağı vurgulanırken, artan kamu borcuna ve GOÜ’lerde finansal oynaklığın artacağına vurgu yapılmakta. Raporda Türkiye özelinde olumlu senaryoda bu sene için %4,8 küçüleceği seneye ise %4,3 büyüyeceği öngörülürken, aşırı olumsuz senaryoda %8,1 daralmadan sonra seneye %2 büyüme beklenmekte.
Mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranı, mart döneminde (Şubat, Mart ve Nisan aylarını kapsamakta) %12,7 seviyesinden %13 seviyesine yükseldi. İşsizlik oranlarında 2019 yılı başındaki %13,5 seviyesinden 2020 Şubat döneminde %12,7’li seviyelere gerileme görmüştük. Mart ayının ortasından itibaren salgına ilişkin alınan tedbirlerin ekonomik faaliyeti azaltması ve nisan ayında kamu sağlığı tedbirlerinin çok yoğun olması nedeniyle işsizlik oranındaki bu sınırlı artışı normal karşılamaktayız. Mevsimsel etkilerden arındırılmamış işsizlik oranı verisinde ise son 9 ayın en düşük rakamı olan %13,2 seviyesini gördük. Burada Hükümetin uygulamaya koyduğu kısa vadeli çalışma ödeneği, 3 ay işçi çıkarma yasağı gibi tedbirlerin etkili olduğu düşünmekteyiz. Ayrıca bunların yanısıra işgücüne katılım oranlarındaki ve istihdamdaki düşüş dikkat çekmekte ve geçen sene iş gücüne katılım oranında %50 üzerinde seyir görülürken mart döneminde %48,4’e gerileyerek 2014’ten beri en düşük işgücüne katılım oranı görülmekte. İşsiz sayısında düşüş görülürken istihdam oranı da %44,3’ten %42’ye gerileyerek 2012 Şubat ayından beri en düşük seviyede.
- Arındırılmış verilere göre, mart döneminde sanayi sektöründe istihdam yıllık 26 bin kişi artış gösterirken, inşaat sektöründe 260 bin azalma ve hizmet sektöründe 897 bin kişi istihdamda azalma var.
- Tedbirlerden en çok etkilenen hizmet sektörü oldu. Yıllık istihdam 897 bin kişi azalırken, bu datanın gördüğü en büyük düşüş oldu. Hizmet sektöründeki istihdamın da alınan kamu sağlığı tedbirleriyle azalması normal karşılanabilir ki yılın ikinci yarısı itibarıyla toparlanma sağlanana kadar önümüzdeki dönemde diğer ülkelerdeki gelişmelere de bağlı olarak daha düşük istihdam rakamları beklenmekte.
ŞİRKET HABERLERİ
Aksigorta (AKGRT, Sınırlı Negatif): Şirket’in 2020 Mayıs ayındaki toplam prim üretimi bir önceki yılın aynı dönemine göre %18 oranında azalarak 326,9mn TL’ye gerilemiştir. Kara araçları sorumluluk hariç toplam üretim ise aynı dönemler itibarıyla %22 oranında azalarak 212,3mn TL’ye düşmüştür. Diğer yandan, mayıs ayı prim üretimi ile beraber Şirket’in 2020 Ocak – Mayıs dönemi prim üretimi bir önceki yıla göre %5 oranında artarak 1.857mn TL’ye yükselmiştir. Kara araçları sorumluluk hariç toplam üretim ise yıllık olarak %2 oranında artmış ve 1.268mn TL olmuştur.
Aselsan (ASELS, Sınırlı Pozitif): Aselsan ile Uluslararası Sağlık Hizmetleri A.Ş. (USHAŞ) arasında Yoğun Bakım Solunum Cihazı ile ilgili olarak 09/06/2020 tarihinde ürün üretim sözleşmesi imzalanmıştır. Söz konusu sözleşme kapsamında ASELSAN’a toplam 31.315.000 ABD Doları tutarında “Orta Seviye Yoğun Bakım Mekanik Ventilatörü” siparişi verilmiştir. Sözleşme kapsamında teslimatlar 2020 yılı içinde tamamlanacaktır.
Türk Hava Yolları (THYAO, Nötr): THY dün yeniden başlaması planlanan yurtdışı uçuşlarına gerekli izinleri temin edemediği için henüz başlayamazken; iştiraki AnadoluJet’in ise bugünden itibaren yurtdışı uçuşlara başlayacağı belirtildi. Reuters’ın THY yetkilisinden edindiği bilgiye göre, ilgili otoritelerden gerekli izinleri alan AnadoluJet bugün itibarıyla belli sayıda yurtdışı noktasına uçmaya başlayacak. Ancak AnadoluJet’in bugün başlayacağı ve Türkiye çıkışlı olan uçuşlarına sadece AB vatandaşı olan ya da AB’de oturma izni bulunanlar kabul edilecek. AB ülkelerinden Türkiye’ye uçuşlarda ise böyle bir şart aranmayacak. Yetkililerin Reuters’a verdiği bilgiye göre, izin başvurusu havayolu bazında yapıldığı için AnadoluJet’in ilgili otoritelerden aldığı izin THY uçuşlarını kapsamıyor. Uçuş planlamasına göre, AnadoluJet yarın itibarıyla İstanbul çıkışlı 7, Ankara çıkışlı ise 1 destinasyona uçmaya başlayacak. AnadoluJet Ankara’dan Berlin; İstanbul’dan ise Amsterdam, Düsseldorf, Frankfurt, Berlin, Stuttgart, Münih ve Londra’ya uçacak. 12 Haziran’dan itibaren uçuşlara yeni destinasyonlar eklenecek. (Kaynak: Reuters)
SEKTÖR HABERLERİ
Otomotiv: Ford Motor Company, Volkswagen ile kurduğu araç üretim ittifakının kapsamının 8milyon olarak genişletildiğini açıkladı. Ford’un açıklamasına göre anlaşma üç araç modelini kapsıyor. Buna göre Ford, Volkswagen’in modüler elektrikli platformunu kullanarak 2023 yılına kadar Avrupa ülkeleri için yeni bir elektrikli araç geliştirecek. Anlaşma kapsamında Ford orta seviye bir hafif ticari araç geliştirecek ve üretecek. Araç Volkswagen tarafından da satılacak. Ford’un hafif ve ağır ticari araçları Ford Otosan fabrikasında üretiliyor. Ford, Volkswagen ticari araç birimi tarafından geliştirilecek ve üretilecek bir şehir vanı için 2022 yılından itibaren işbirliği yapacak. Ayrıca iki şirket ileri bir tarihte Ford tarafından geliştirilecek 1 ton sınıfında bir kargo vanı, Ford Ranger platformunu kullanarak orta seviye bir hafif ticari araç için de işbirliği yapacak.(Kaynak: Reuters)
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Doğtaş Kelebek Mobilya (DGKLB, Nötr): Şirket’in kayıtlı sermaye tavanının 500mn TL olarak değiştirilmesine (mevcut kayıtlı sermaye tavanı: 350mn TL) ve kayıtlı sermaye tavanı izninin 2020 – 2024 yılları arasında geçerli olmak üzere değiştirilmesine yönelik olarak alınan kararlara ilişkin olarak SPK’ya 10.06.2020 tarihinde başvuru yapılmıştır.
Gersan Elektrik (GEREL): Gersan ile Mat Analitik Danışmanlık Hizmetleri A.Ş. arasında UVC Led Armatürlerinin üretimi ve satışı işlerini kapsayan toplam bedeli 4mn USD tutarında malzeme imalat ve satış sözleşmesi imzalanmıştır. Söz konusu sözleşme kapsamında teslimatlar sözleşme tarihinden itibaren 2 yıl içerisinde gerçekleştirilecektir.
Ulusoy Un (ULUUN): Şirketin %100 oranında hisselerine sahip olduğu bağlı ortaklığı Ulidaş Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin 10.06.2020 tarihinde yapılan Olağan Genel Kurul Toplantısında yapılması planlanan sermaye artırımına ilişkin olumlu oy kullanılmasına ve Ulidaş Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Sanayi ve Ticaret A.Ş. sermayesinin 5mn TL’ndan 25mn TL’na yükseltilmesi için gerekli sermaye taahhüt ödemelerinin yasalar gereğince yapılmasına oy birliği ile karar verilmiştir.
Naturel Yenilenebilir Enerji (NATEN, Sınırlı Pozitif): Naturel Yenilenebilir Enerji Ticaret A.Ş. ve Esenboğa Elektrik Üretim A.Ş.’nin 10/06/2020 tarihli Yönetim Kurulu toplantılarında, Esenboğa Elektrik Üretim A.Ş.’nin halka açılmasına ve bu kapsamda Şirket Esas Sözleşmesi’nin Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun hale getirilmesi amacıyla Sermaye Piyasası Kurulu’na ön izin başvurusunda bulunulmasına karar verilmiştir.
FAİZ PİYASALARI
Çarşamba günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %7,73 seviyesinden %7,70 seviyesine sınırlı geriledi. Merkez Bankası piyasayı toplamda 178,8 milyar TL ile 146,4 milyar TL’si (55 milyar TL haftalık, %8,25+ 91,4 milyar TL 3 aylık %7,53) repo ihalelerinden karşılanacak şekilde fonladı. Geri kalan tutarın 32,4 milyar TL’si %7,25’ten piyasa yapıcı bankalara kullandırıldı.
ABD 10 yıllık hazine tahvillerinin faizi, dün güne %0,82 seviyelerinden başlarken, gün içerisinde %0,72-%0,83 bandında hareketin ardından, %0,72 seviyesinden günü kapattı. Fed üyelerinin, ekonominin koronavirüs salgınının tetiklediği resesyondan hızlı bir şekilde toparlanması için politika faiz aralığını en azından 2022 yılına kadar sıfıra yakın seviyede kalmasını beklediklerinin gözlenmesinin ve ABD’de dün açıklanan verilere göre TÜFE’nin mayısta yıllık bazda %0,1 oranında gerçekleşerek %0,3 seviyesindeki tahminlerin de altında kalmasının etkisiyle ABD 10 yıllıklarının faizlerinin %0,70 seviyelerine gerilediği gözleniyor.
Yurt içi tahvil piyasasında, Fed’in faiz kararı öncesinde hacimsiz işlemlerde sınırlı değişim gözlendi. Şubat 2021 vadeli kağıdın faizi günlük bazda 13 baz puanlık düşüşle %8,17 seviyesine gerilerken, 5 yıllık gösterge kağıdın faizi günlük bazda 1 baz puanlık sınırlı düşüşle %12,10 seviyesine geriledi.
Kaynak: Ziraat Yatırım Sabah Stratejisi