ARCLK – Arçelik: genel yapı için düşen tempo tekrar iştaha götürür
Yükselişlerin doğasını anlayamazsak düşüşleri de geçmişe bağlayamayız. Piyasalarda süreklilik vardır, kopukluk mekanizmasının anlam taşımadığını her kırılım döneminde görmekteyiz: hesaplamalar buna göre değiştirilmelidir. Sıkışma gerilim döngüleri tarihseldir: bir vakayı açıklamak için hikayesini anlık gelişmelerde değil, geçmiş fiyat hareketlerinde aramak gereklidir. Bunu matematiksel dille anlatırsak: türev gelişmeler anlam taşısa da tüm gerçeği anlatamaz. Türevlerin toplamı olarak integral bakış gereklidir: anlıkların toplamı olarak görebiliyoruz. Basit toplam olmadığını da not etmek gerekir.
Anlık sıkışmalar veya anlık gerilimlerin üst üste biniyor olması farklı hikayelere götürür. Vakalar da bunu doğruladığı sürece bakış açısını korumak gerekir.
Temmuz 2022 – Mart 2023 arası % 110 getiri nasıl oldu?
Yukarıdaki basit ifadeden gidersek: grafik üzerinden takip edilebilir sıkışma dönemi yaşanmış olmalı ki bunun sonucu olarak 3 basamaklı performans görüldü. Bu getiri üzerinde enflasyon etkisi olsa da, bakış açısı olarak her yerde kullanılabilir hale getirebileceğimiz parametreler üretmeliyiz. En sade düşünceyle bakarsak, hareketli ortalamalar işimizi görebilir. Ortalamaların zaman içinde aldığı form ve bu oluşurken biriken fiyat dalgalanmasına bakarak anlamlı çıkarımlarda bulunabiliriz: bu bizi fark ettirecek eylemlere götürecektir.
Temmuz 2022 içinde fiyatlar gevşerken 4x günlük ortalamaların da yönünü aşağı çevirdiğini görmekteydik. Elbette tek başına anlamlı değildi, mutlak bakışı göreceli hale çevirmek gereklidir. Örneğin 4x günlük ortalama, 25x olanıyla kıyaslanarak birbirlerine göre hallerini değerli sinyal olarak görebiliriz. Tamamen miktarsal (kantitatif) bakışla gitmekteyiz. Bu ortalamaların birbirlerine yakınlaşmaları hallerinde geçmişte neler olduğunu inceleyebiliriz.
Sıkışma işaretleriyle birlikte dalgalanma nereye gidiyor?
Her sıkışma hali, genleşmeye götürmez veya patlama sağlamaz. Gelecek beklentisinin bu yönde olacağına dair ek işaretlerin de gelmesi gereklidir. Bunun için de, sıkışmaya veya tempo düşüşüne gidilirken, dalgalanma hallerine bakmak gereklidir. Burada dalgalanmada ilgilendiğimiz tek ölçü ortalamadan sapmadır. Varyans olarak da düşünebiliriz.
Varyans ve ortalama ikilemi üzerine gerçekten onlarca farklı kombinasyon üretilebilir. Sebebi basttir: işimiz ölçülebilir büyüklüklerledir, sayısal verilerledir. Öyle olunca farklı veri kümelerinin çarpışmasıyla üreyecek yeni bakışları çoğaltmak kolaydır.
Piyasa geneline göre teknik yapı zayıflamış olsa da…
– özellikle BIST30 hisseleriyle kıyaslayarak ölçülebilir tespitlerde bulunabiliriz
– buna göre; 2022 yaz döneminde başlayan aşağı yönlü kırılım işaretlerinin önemi arttı
– artan önem piyasa hareketlerinde üzerinde daha fazla belirleyici olmasını getirmektedir
– 2023 mart ayında sonlanan tepki gibi vakalar olmayacak değildir
– ancak geçmişe göre sıklığı daha düşüktür
– sıklığın düşük olması şiddetin de (dalga boyu, prim büyüklüğü) düşük olacağı anlamına gelmez
– 4x günlük ortalamadan negatif sapma büyüdükçe bunu daha rahat görebileceğiz