Aydın Eroğlu – 28.08.2013
Suriye Ve E.Başçı’nın Açıklamaları BIST’i Vurdu!
Suriye’ye askeri müdahale yönündeki açıklamaların ve hareketlenmelerin artması neredeyse tüm dünya borsalarında düşüşler yaşatıyor. Aynı zamanda da emtialarda yükselişler var. Doğru okuyabiliyorsam, Pazartesi kapalı olacak olan ABD piyasalarını da hesaplarsak bir-iki gün içinde bir müdahalenin başlayıp, iki-üç gün ile sınırlı kalarak bitmesini bekliyorum. Önemli olan bence füze saldırısı şeklinde olabilecek bu müdahalenin savaş riskini Suriye sınırları dışına taşıyıp-taşımayacağıdır! Eğer Suriye karşı bir tepki ile bölge ülkelerini hedef almazsa, belirli hedeflerin vurulması ile kimyasal silah kullanımını cezalandırdık denecek bu müdahale kısa süreli ve hedefler boyutunda sınırlı olacaktır. Zaten hedefleri de önceden ilan ederek, insan kaybının az olmasına çalıştıklarını düşünüyorum.
Ancak savaşlarda ve bu tip askeri müdahalelerde her şey önceden hesaplandığı gibi yürümeyebilir. Herhangi bir şekilde, yapılan müdahalenin savunması ve karşı tepkisi olarak verilecek askeri cevap savaşı Suriye sınırı dışına sıçratırsa, devamındaki gelişmelerin boyutunu tahmin etmek kolay olmaz. Ben bu riski saklı tutarak, çok büyümeyip, Suriye sınırları içinde kalacak bir askeri müdahale olacağını düşünüyorum. Ama hemen belirtmek istiyorum ki; hiç bir savaşı tasvip etmiyorum. Sonuçta her türlü savaş ve askeri müdahale suçsuz, masum insan kayıplarına neden olur. İnsanlar evlerini, geleceklerini, canlarını kaybederek büyük acılar yaşarlar.
Tüm Dünya Borsaları Düşüyor!
Doğal olarak dışarıyı kapsamlı takip edemiyorsak, sadece BIST’in düştüğünü ya da TL.nin değer kaybettiğini düşünebiliriz. Ama öyle değil, Tüm dünya borsaları düşüyor. Aynı zamanda neredeyse tüm gelişmekte olan ülke paraları bizde olduğu gibi ciddi değer kaybediyor. Yani kurların yükselmesi ve borsanın düşmesi sadece bizde yaşanan bir kriz değil.
Erdem Başçı Faize ve Dövize Rest Çekti!
Dün 10:30’da Anadolu Ajansı Finans Masası’na konuşan başkan Başçı; yıl sonuna kadar faizin % 7,75 ‘i geçmeyeceğini, enflasyon % 6.2’ye inene kadar da % 6,75’ten daha düşük faiz uygulamayacaklarını ifade etti. Kısacası dövize müdahale için faizi yükseltmeyi düşünmediklerini ifade ederek, döviz istediği yere gitsin, bu geçici olacaktır şeklinde açıklamalarda bulundu. Yıl sonu Dolar kuru olarak da 1,92 ve altında olursa kimse şaşırmasın diyerek hedef verdi. Bir-iki güne kadar dövize sürpriz müdahalelerinin olacağını ve herkesin şaşıracağını söyleyen başkan, TL.nin değerinin düşmesine dur deneceğinin altını çizdi.
İşte bu açıklamalar sonrasında zaten Suriye nedeniyle dış dünya gibi düşme riski yaşayan BIST hızlanarak düşmeye başladı. Döviz de aynı şekilde yükselme hızını arttırdı. Benim Merkez Bankası’nın (MB) faiz tutumunun sürmesi halinde, bunun borsa, kur ve faize olumsuz etkileyeceği yönündeki düşüncelerimi biliyorsunuz. Maalesef etkiler düşündüğüm gibi yaşanıyor.
BIST Ne Olur? Bekleyen % 50 Nakitler Alıma Hazır Olmalı!
Suriye müdahalesi olursa, bu esnada bana göre son bir satış daha yaşanıp endeks 65.000 desteğini kırarak 62.000 civarına inebilir. Ama ben artık 65.000’in altında 62.000’e yaklaştıkça ek alımların yapılması gerektiğine inanıyorum!!! Endeks için 65.000 altında 63.000 – 62.000- 60.600 – 58.000- 54.000 diye alt destekler var. Ayar kaçarsa belki 58.000 ihtimalini düşünsem de, olası bu seviyenin görülmesini düşük görüyorum.
92.000 endeks seviyesine gelirken realizelerin yapılıp, yaz ve FED sürecinin netleşmesine dek en az % 50 nakit kalınması şeklinde söylemiş olduğum düşüncemin artık geride bekleyen % 50 nakiti ile de alımların yapılmasının uygun olacağına inanıyorum. Hisselerin bilançolarındaki rakamlar bu fiyatları hak etmiyorlar. Artan kurlar ihracata yönelik şirketlerin karlılıklarının olumlu etkilenmesine neden olacaktır düşüncesindeyim. Hatta düşündüğüm şekilde süreç başlarsa, yüksek kurlardan yeni sendikasyon alıp kredi piyasasına sunacak bankalar, sonrasında kurlar gevşemeye geçerse yaşadığımız kriz sürecindeki uğradıkları kayıpları telafi edebilirler.
Döviz Ne Olur?
Birkaç aydır MB’nın faiz tutumunu yanlış bulup, bu tutumun kur, faiz ve borsa için olumsuz yansımalar yaratacağını yazıyordum. Dolar kuru için de Destek-Direnç Tablomuzda 2,02-2,10 aralığına dikkat çekiyordum. BIST için de eğer 70.000 endeks kırılırsa kademe kademe yukarıda verdiğim seviyelere(58.000 ve 54.000 rakamlarını telaffuz etmeyip 62.000 seviyesinin daha da altı olabilir şeklinde söylemiştim) dikkat çekmiştim. İşte bence bu seviyelere gelmiş bulunuyoruz. Bence Dolar için teknik olarak 2,10 üst seviye olarak yeterli olacaktır. 2,10’a yaklaştıkça TCMB’nın ve yabancıların satışlarını görebiliriz.
Önceki tecrübelerimize göre böyle krizler öncesinde bizim gibi ülkelerde neler olurdu? Önce zirvelere gelen borsada yabancı satışları gelir, sonra kurlar ve faiz yükselirdi. Böylece Yüksekten hisse satan yabancı, düşük faizden tahvilden çıkar ve düşük rakamlardan dövizini alırdı. Devamında hızla düşen borsa, bunun karşılığında da hızla çıkan kur ve faiz görürdük. Hedef olarak oldukça düşük seviyeler verilir ve bu seviyelere gelmeden ama görülen en yüksek endekse göre çok ciddi düşmüş değerlerden hisseler yeniden yerine konur ve aynı anda yükselmiş tahvile yeniden girilirdi. Bu alımlarını da yükselmiş kurlardan satışla finanse ederdi. Böylece bu sıralamayı takip eden yabancı, borsa, faiz ve kurlardan üç ayrı kâr rakamı elde ederdi.
Şu an TCMB’nın faiz tutumu nedeniyle yabancının faiz kazancı şimdilik sınırlı kalmış durumda! MB faizi % 6,75 ile % 7,75 aralığında tutuyor. Böylece dediğim tersine döngü başlarsa yabancı çok daha yüksek tahvil faizi bulamayacak. Yeniden girişler başladığı zaman kur ve borsadan ciddi kar etmiş olacaklar ama faizde sınırlı kazançta kalacaklar.
Borsalardaki düşüşleri eğer hiselerinizi düşmüş fiyatlarda satmadı iseniz yeniden yükseliş başladığında az zararlar ya da yeniden karı görerek atlatabilirsiniz. Kur yükselişi geçici olur da yeniden düşüş yaşanırsa buradaki hasar da bir şekilde atlatılabilir. Ama faizler ekstra yükselir de yeniden düşmeye başlarsa, ekstra yükselmiş faizler ile çok büyük bir kâr transferi ya da diğer bir ifade ile ülke kaynakları yeniden yabancılara aktarılmış olur.
Faiz silahını önceden çekseydik, kur ve borsada bu kayıplar yaşanmazdı. Ama bu tercih edilmedi. Madem bu seviyelere gelinceye kadar faize dokunmadı isek, artık zaten borsada fazlası ile düşüş yaşandığına ve kurlarda da ciddi yükselişler olduğuna göre bundan sonra faiz artışına gitmenin anlamı da kalmadı diyebiliriz.
Suriye krizi dediğim gibi sınırlı kalarak atlatılırsa, yaşananlar tersine dönmeye başlayabilir. Ayrıca son gelen ABD dayanıklı tüketim harcamaları verisi de düşük gelmişti. Bu nedenle FED de tahvil azaltımı konusunu Eylül’den geriye atabilir. İşte bu iki gelişme, işleyişi tersine çevirebilir diye düşünüyorum. Ben artık ek alımların zamanının geldiğini düşünüyorum.
Ama herkesi uyarmayı da ihmal etmek istemiyorum. Borsada hiç bir şeyin garantisi yoktur. Bu nedenle alıp düşerse taşımayı göze alarak yatırımı düşünmelisiniz. Bunlar benim düşüncelerim. Eğer Dolar kurunda 2,10 aşılırsa dövizdeki yükselişte kontrol kaçabilir. Bu takdirde faize de müdahale gelebilir. Ama bu durum yaşanırsa, borsamız yabancı açısında göreceli olarak daha da cazip hale gelir. Bizler için borsadaki düşüş 92.000 endeks ile bu endeks arasındaki farktır. Oysa yabancı yatırımcı için bu farka, arada yaşanan kur ve faiz gelirini de ilave etmeniz gerekir! Kısacası yabancı açısından yaşanan düşüşün endeks karşılıkları şu anki fiyatlarla 56.000’lere denk gelir diyebiliriz! Eğer yabancı Türkiye’nin geleceğinden korkmuyorsa, bu hesaplamaya göre davranıp daha fazla düşüş olmasını beklemeyebilir.
Emtialar İçin Yükseliş Yeni Satış Fırsatı Olacak!
Ortaya çıkan Suriye riski nedeniyle altın ve petrolde yukarı ataklar görülüyor. Önümüzdeki iki-üç günlük görülebilecek yüksek seviyelerin satış fırsatları olabileceğini, devamında Suriye krizinin durulması ile emtialarda da gevşemelerin olacağını öngörüyorum. Piyasalar için en büyük risk, Suriye krizinin Suriye’nin sınırlarını aşarak daha büyümesi olur. İşte o zaman yukarıdaki tahminlerin hepsi bozulur. Ben bunun olacağını düşünmüyorum.
Teknik analize dayalı yeni hisse öngörülerimi, BIST ve Kurlar için teknik olası seviyeler hakkındaki düşüncelerimi Destek-Direnç Tablosu’nda borsaanalizci.com’dan takip edebilirsiniz.
Görüyorsunuz ya, her düşüşte kötü düşünmeye gerek yok. Umut fakirin ekmeğiymiş. Bu fakir de artık umut taşıyor:)
Not: Bu yazı, 09:17’de borsaanalizci.com’da yayınlanmıştır.
Saygılarımla
www.aydineroglu.com – www.borsaanalizci.com