Mahfi Eğilmez – 26.06.2015
Ekonomiler çeşitli ölçülere ve kriterlere göre sınıflandırılırlar. Gelişmiş ekonomiler ve gelişmekte olan ekonomiler sınıflandırması bunun en bilinen ve en kapsamlı olanıdır. Ne var ki bu sınıflandırma ekonomiler arasındaki farkları ortaya koyabilmekte yetersiz kalıyor. O nedenle bu genel sınıflandırmanın içinden bazı ekonomiler ayrıca gruplandırılıyor.
Gelişmiş ekonomiler içinde en gelişmiş olanlarının yani ABD, Kanada, Japonya, Almanya, İngiltere, Fransa ve İtalya’nın oluşturduğu gruba G7 deniyor (buradaki G grubun ilk harfi. İngilizce açılımı Group of Seven.)
Gelişmekte olan ekonomiler içinden de 20 – 25 kadar ekonomi yükselen piyasa ekonomileri (emerging markets) adlı bir kategoriye yerleştiriliyor. Yükselen piyasa ekonomileri grubunu bir çeşit gelişmişler kategorisine terfi ligi gibi düşünebiliriz. Ne var ki hem sayının çokluğu hem de sınıflandırmayı yapan kurumlara göre bu sayının 20 ile 40 gibi çok farklı bir aralıkta alınması karışıklıklar yarattığı için PriceWaterhouseCoopers danışmanlık şirketinin (PwC) E7 başlığında yaptığı sınıflandırma en anlamlısı gibi görünüyor (buradaki E emerging’in ilk harfi. İngilizce açılımı Emerging Seven.) Buna göre E7 ekonomileri Çin, Hindistan, Brezilya, Rusya, Endonezya, Meksika ve Türkiye’den oluşuyor.
Aşağıdaki tablonun sol tarafı 2014 itibariyle GSYH büyüklüğü itibariyle en büyük 20 ekonomiyi, sağ tarafı ise bugünkü eğilimler sürerse 2050 yılında ilk 20’de hangi ekonomilerin yer alacağını gösteriyor.
Eğer PwC’nin raporundaki tahminler gerçekleşirse 2050’de görünüm oldukça değişecek gibi görünüyor. Bugün ilk 5 sırada E7 ülkelerinden ikisi yer alırken 2050’de bu sayı 4’e yükselmekte ve ilk 5’de G7’den yalnızca ABD kalmaktadır. ABD üçüncü sıraya, Japonya 7’nci, Almanya 10’uncu sıraya gerilemektedir. İtalya ve Kanada ilk 20’nin dışına çıkmaya hazırlanmaktadır. Nijerya ve Endonezya ciddi bir artılım yapacak gibi görünürken son 20 yılın en parlak çıkışını yaşayan Güney Kore geriye kaymaya başlamaktadır.
Kuşkusuz bu bir tahmindir. Tahminler bazen tutar, bazen tutmaz. Bunda tuhaf bir durum yok. Çünkü her tahmin belirli bazı varsayımlara dayanılarak yapılır. Varsayımlar tutmazsa tahminin tutmaması da normaldir. PwC’nin bu raporundaki tahminler de bir takım koşulların gerçekleşmesine, bugünkü eğilimlerin devam etmesine dayalı olarak yapılmıştır. Bugünkü eğilimler çeşitli nedenlerle bozulursa varsayımlar sapar, varsayımlar saparsa tahminler de tutmayabilir.
PwC’nin tahminleri tutarsa Türkiye 2050 yılında 14’üncü büyük ekonomi konumuna geliyor. Oysa hükümetin tahmini ve hedefi Türkiye’nin 2023’de ilk on ekonomi arasına girmesi şeklindeydi.
Hangisi doğru? Buna karar vermek size kalıyor.
Tablo: İlk 20 Ülke 2014 ve 2050 (Kaynak: PriceWaterHouseCoopers, The World in 2050, February, 2015. Tablodaki sayılar milyar dolar olarak okunmalıdır. GSYH miktarları satınalma gücü paritesi esas alınarak hesaplanmıştır. Sarılar E7 ekonomilerini maviler G7 ekonomilerini gösteriyor.)
| Sıra | Ülke | 2014 | Sıra | Ülke | 2050 | |
| 1 | Çin | 17.632 | 1 | Çin | 61.079 | |
| 2 | ABD | 17.416 | 2 | Hindistan | 42.205 | |
| 3 | Hindistan | 7.277 | 3 | ABD | 41.384 | |
| 4 | Japonya | 4.788 | 4 | Endonezya | 12.210 | |
| 5 | Almanya | 3.621 | 5 | Brezilya | 9.164 | |
| 6 | Rusya | 3.559 | 6 | Meksika | 8.014 | |
| 7 | Brezilya | 3.073 | 7 | Japonya | 7.914 | |
| 8 | Fransa | 2.587 | 8 | Rusya | 7.575 | |
| 9 | Endonezya | 2.554 | 9 | Nijerya | 7.345 | |
| 10 | İngiltere | 2.435 | 10 | Almanya | 6.338 | |
| 11 | Meksika | 2.143 | 11 | İngiltere | 5.744 | |
| 12 | İtalya | 2.066 | 12 | S. Arabistan | 5.488 | |
| 13 | Güney Kore | 1.790 | 13 | Fransa | 5.207 | |
| 14 | S. Arabistan | 1.652 | 14 | Türkiye | 5.102 | |
| 15 | Kanada | 1.579 | 15 | Pakistan | 4.253 | |
| 16 | İspanya | 1.534 | 16 | Mısır | 4.239 | |
| 17 | Türkiye | 1.512 | 17 | Güney Kore | 4.142 | |
| 18 | İran | 1.284 | 18 | İtalya | 3.617 | |
| 19 | Avustralya | 1.100 | 19 | Kanada | 3.583 | |
| 20 | Nijerya | 1.058 | 20 | Filipinler | 3.516 |