Bu Büyümeyse Gerisi Nerede?
Bugün TSİ 10:00’da TUİK 2014 nihai büyüme rakamlarını açıkladı. Türkiye 2014 yılında yüzde 2.9 büyürken, beklentilerin üzerinde gerçekleşti. TUİK rakamlarına göre 2014 dördüncü çeyreğinde yüzde 0.7, aynı dönemde yıllık bazda ise yüzde 2.6 büyüme kaydedildi. Peki bu rakamlar bize ne ifade ediyor? Büyüme yeterince tatminkar oldu mu? Gelişmekte olan diğer ülkelerle kıyasladığımız zaman bu rakamlar bize yeterli mi?
Konuştuğumuz rakamların TL bazında olduğunu unutmamak gerekiyor. Sabit fiyatlarla GSYİH yüzde 2.9 büyüyerek 126.070 milyon TL seviyesine yükselmesine rağmen, dolar bazında ise daralma görülüyor. Cari fiyatlarla GSYİH 2013 yılında 823.044 milyon dolar seviyesindeyken, 2014 yılında ise 800.107 milyon dolar seviyesine geriledi. Dolar bazında 2014 yılında yüzde 2.8 gerileme görülürken, 31 Aralık 2015 Dolar TL kurunun da 2.3330 seviyesinde olduğunu unutmamak gerekiyor ki, bugün kur da gelinen seviyenin 2.6000 olduğunu ve TL’nin 2014 sonundan beri yüzde 11 üzerinde değer kaybettiğini hatırlamak gerekir.
Dolar TL’nin 31 Aralık 2014 kapanışından bugüne geldiği seviyeyi göz önüne aldığımız zaman, kurun geldiği bu seviyede aslında TL bazında büyümenin daha yüksek olması beklenebilir, ancak gerçeği ne kadar yansıtabileceği merak konusudur. Eğer ki TUİK büyüme rakamlarını bugünkü kurdan alsaydı, USD bazında GSYİH verisi çok daha korkunç gelebilirdi ve daralma daha aşikar olurdu.
Aklımızda iki soru var, Türkiye aslında büyüyor mu? Yoksa büyeyemiyor mu? Bu tarz sorular aslında sizin resme nerden baktığınızla alakalıdır. Resme TL bazında baktığımız zaman görülen büyüme sizi tatmin ediyor olabilir ama dolar bazında baktığımız zaman ise büyümeyi bırakın daralma görülüyor. Olay sadece sizin resmin hangi yönüne baktığınızla alakalı gibi görülse de, bazı göstergeler çok da olumlu sinyaller vermiyor.
Bir diğer gösterge ise Türkiye GSYİH rakamlarına göre 2010 yılında 15. Sıradayken, 2015 yılına geldiğimizde 18. Sıraya kadar geriledi. Büyümenin dünya standartlarına göre yavaş ilerlediğini gördüğümüz bu süreçte, dolar bazında daralmanın devam etmesi de sıralamada düşüşün devam etmesine neden oluyor.