1. Genel Değerlendirme
İktisadi faaliyet 2021 yılının dördüncü çeyreğinde hem iç hem de dış talebin etkisiyle güçlü seyretmiştir. Yılın son çeyreğinde firmaların iktisadi faaliyetleri için ihtiyaç duydukları kredilere erişebilmeleri desteklenmiştir. Nitekim, firma kredileri toplam kredi büyümesinde belirleyici olmuştur. Reel kesim güveni ve kapasite kullanım oranları yüksek seviyelerini korumuş, yatırım ve istihdam eğilimleri güçlü seyretmeye devam etmiştir. Bu gelişmeler çerçevesinde, Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH), yılın son çeyreğinde yıllık bazda yüzde 9,1; çeyreklik bazda yüzde 1,5 oranında artmıştır. 2021 yılı genelinde büyüme oranı ise yüzde 11 olarak gerçekleşmiştir. Üretim yönünden yıllık ve çeyreklik büyümenin temel sürükleyicisi sanayi ve hizmetler sektörü olurken, inşaat sektörü büyümeyi sınırlamıştır. Harcama yönünden ise hem çeyreklik hem de yıllık büyümenin temel belirleyicisi özel tüketim öncülüğünde nihai yurt içi talep olmuştur.
Büyümenin kompozisyonunda sürdürülebilir bileşenlerin payının arttığı gözlenmektedir. Potansiyel büyümenin sürükleyicilerinden olan makine-teçhizat yatırımları 2019 yılının son çeyreğinden itibaren, yıllık bazda dokuz çeyrek üst üste artış kaydetmektedir. Diğer taraftan, net ihracat gibi cari dengeyi destekleyen bileşenlerin katkısı salgın sonrasında yüksek seviyelerde gerçekleşmiştir. 2021 yılında makine-teçhizat yatırımları ve net ihracat yıl geneli büyümesine sırasıyla 2,3 ve 4,9 yüzde puanlık kayda değer katkı vermiştir. Büyümenin kompozisyonunda sürdürülebilir bileşenlerde gözlenen bu gelişmeler istihdam piyasasına da olumlu yansımıştır. Türkiye, 2021 yıl sonu itibarıyla OECD ülkeleri arasında salgın öncesi döneme göre istihdamını en çok artıran ülke olmuştur. Bu dönemde mevsimsellikten arındırılmış istihdam artışı 1,5 milyonun üzerinde gerçekleşirken; istihdam kazançları sektörlerin geneline yayılmıştır. İstihdamdaki artışın etkisiyle işsizlik oranı salgın öncesine kıyasla 2,3 puan gerilerken, tarım dışı işsizlik oranındaki gerileme 2,8 puan ile daha yüksek gerçekleşmiştir.
Raporun tamamına ulaşmak için tıklayın.
Kaynak: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası