Avrupa kaynaklı sorunlar riskli varlıkları aşağı çekmeye devam ediyor. Yabancı piyasalar toplantılarla mutlu olmazken, içeride de kur ve faiz kritik seyrediyor.
SON TOPLANTILAR MUTLU ETMEDİ
Dünya Bankası, IMF ve Avrupalı üst düzey yöneticilerin katıldıkları zirve ve toplantılardan birçok açıklama çıktı ancak piyasa oyuncuları şimdilik ikna olmadılar. Avrupa Denge ve İstikrar Fonu (EFSF)’nun genişletilmesi ve banka hisselerini de alması yapılan öneriler arasında yer alırken Avrupa Bölgesi’ne kalıcı olarak kurulacak olan Avrupa Denge Mekanizması (ESM)’nın planlandığı yıl olan 2013’ten önce devreye alınması için görüşmeler de sürüyor. İlk fon geçici ve piyasadan sorunlu ülke bonosu almak amaçlı kurulurken, ESM daha ziyade kalıcı ve önleyici olması umulan bir sistem olacak. Toplantıda öne çıkan temalardan biri de Yunanistan’ın mutlaka korunacağı ancak temerrüdün de ihmal edilmemesi gereken bir olasılık olduğuydu. Avrupa’nın sorunun kalbi olduğunu kabul eden Avrupa MB Başkanı Trichet’e büyük fon yöneticileri ve ekonomistler de katıldı. Dünyanın en büyük bono foun yöneticisi Pimco’dan El Erian’a göre Yunanistan batmalı, eski büyük fon yöneticilerinden Soros’a göre de Euro bölgesinden bazı ülkeler çıkmalı. Tüm bunların üstüne haftasonu oylamasında Sarkozy’nin de senatoda çoğunluğu kaybetmesi ile Euro/Dolar en büyük savunuclularından birinin daha işiniz zorlaştığına şahitlik etti, son fiyat 1.3403.
ASYA, TOPLANTILARI İLK FİYATLAYAN BÖLGE
Toplantılardan çokça laf ancak acil önlem çıkmaması üzerine Asya’da global ekonominin yavaşlayacağı ve borç krizinin yayılacağı endişeleri hakim oluyor. MSCI Asya Pasifik Endeksi % 2.1 gerilerken Tayland’da SET Endeksi % 6.6 geriliyor. Çin’de Şanghay Bileşik Endeksi % 0.7 düşerek bölgeye nazaran sağlam dururken, Nikkei 225 Endeksi % 1.76 düşerek 8.409 puana indi. Gelişen
Ülke para birimlerinde satışlar devam ederken Asya da bundan kaçamıyor. 10 Asya para biirminden oluşan ADXY Endeksi, Dolar’a karşı % 0.47 gerilerken Dolar/Yen 76.34’te. Kore Wonu % 1.77 gerilerken Cuma günü merkez bankasından gelen sözlü müdahale sonrası yapılan kazançlar böylece geri verilmiş oluyor. Haftasonu yapılan toplantılardan sonra Avrupa bonolarını alacağı beklentileri uzun süredir korunan Çin’de, bankaların kar amaçlı oldukları ve bu süreçte Avrupa bonosu almanın karlı olmayacağı açıklanınca bu da negatif algılamaya katkıda bulundu.
EMTİADA PANİK, ALTIN DÜŞÜYOR
Dolar’ın kuvvetlenmesi ve risk iştahındaki sert dönüş emtia fiyatlarını da aşağı çekiyor. Dolar Endeksi 78.66’ya yükselirken global ekonomiye ilişkin kötümser tahminler de devam ediyor. JP Morgan, Avrupa’da önümüzdeki çeyrekte daralma beklerken Avrupa Merkez Bankası’nın faiz indirmek zorunda kalacağı beklentisini piyasayla paylaştı. Ekonomik aktivitenin kürenin her yerinde yavaşlayacak olması emtiaya olan talebin azalacağı beklentisini doğururken, borç krizi de ani pozisyon çözülmelerine sebep oluyor. Spot gümüş fiyatı Asya seansında Cuma günkü sert düşüşüne benzer şekilde geriliyor ve % 10.54 gerileyerek 27.8 Dolar’a indi. Altın da ons başına % 3 değer kaybederek 1.600 Dolar sınırını zorluyor. Petrolde aynı hikayeler baskın olurken ABD tipi ham petrol varil başına % 0.98 ile 79.07 Dolar’da. Brent petrol 103.33 dolara indi. Tarım emtiasında mısırda tepki çabaları görülürken, soya ve buğdayda ise yumuşak geri çekilmeler göze çarpıyor. Son açıklanan vadeli işlemler raporuna göre de 20 Eylül’le biten haftada spekülatörler emtiadaki uzun pozisyonlarının büyüklüğünü %20 azalttı.18 emtia üstüne işlem gören opsiyon ve vadeli işlemlerdeki bu küçülme Şubat 2010’dan bu yana en sert küçülme olarak tarihe not düşüldü. Vadeli işlemlerde uzun pozisyon taşımak, üstüne işlem yapılan varlığın yükseleceği yönünde pozisyon almak anlamına
geliyor.
İÇERİDE KUR VE FAİZ KRİTİK
Rekor kıran Dolar/TL haftaya 1.8458’den başlarken haftasonu ABD toplantılarında TCMB bir kur hedefi olmadığını ancak seviyelerin artık yüksek olduğunu bir kez daha belirtti. Euro/TL 2.4736, Sept Kur ise 2.1601’de. Faiz cephesi ise satışların yoğunlaştığı bölge olarak öne çıkıyor. Gösterge faiz 6 Eylül’de gördüğü %7.65 bileşikten 99 baz puan yükselmiş durumda. Cuma günü satışları telafi eden gösterge kıymet bugüne %8.64 bileşikten başlayacak. İMKB 100 ise Cuma günü devam eden satışların etkisiyle % 2.86 geriledi ve haftayı 56.233’den tamamladı. MSCI Dünya Endeksi geçen hafta % 7.6 gerilemiş ve Mayıs’ta gördüğü yüksek seviyeden % 20 gerileyerek teknik olarak ‘Ayı Piyasası’na girmişti. Sene başından bu yana % 14.67 aşağıda olan İMKB 100 Endeksi dış gelişmelere bağlı seyrini sürdürüyor ve yine bu hafta açıklanacak olan ekonomik veriler ve krize ilişkin açıklamalar birincil önemde olacak. Bugün açıklanacak veriler şöyle:
– Euro Bölgesi’nde Ağustos ayı CB öncü göstergeler endeksi açıklanacak 11:00
– Almanya’da IFO güven endeksi açıklanacak 11:00 (Önceki: 112.9)
– TCMB Eylül ayı Reel Kesim Güven Endeksini açıklayacak 14:30
– TCMB Eylül imalat sanayi kapasite kullanım oranı 14:30 (KKO Ağustos ayında %76.1 idi)
– ABD’de Chicago FED ulusal aktivite endeksi açıklanacak 15:30
– ABD’de Ağustos ayı yeni konut satış verileri açıklanacak 17:00 (Önceki: 298.000)
Twitter.com/Gokhan_Sen
Gökhan Şen
Bloomberg HT Araştırma Bölümü
Kaynak: www.bloomberght.com