Mahfi Eğilmez – 27.02.2015
Geçtiğimiz Pazar günü yazdığım ‘Merkez Bankasını Beklerken’ başlıklı yazımın sonuna bir tablo eklemiş ve Merkez Bankasının hafta içinde yapacağı toplantıda faiz konusundaki olası kararının sonrasında nasıl gelişmelere yaşanabileceğini tahmin etmeye çalışmıştım. Şimdi bu tabloyu bir kez daha buraya alıyorum.
Merkez Bankası, bu tablodaki olasılıklardan başlığı yeşile boyalı olanı karara bağladı. Yani Merkez Bankası, haftalık repo ihale faizini (politika faizi) 0,25, gecelik fonlama faizlerini (borç verme ve borç alma koridor faizleri) 0,50 puan indirdi. Şimdi bu gerçekleşen sütunu alalım ve yanına yeni bir sütun ekleyerek bu karardan sonra neler olduğuna bakalım.
Merkez Bankası’nın kararının ardından hükümetten hafif sayılabilecek eleştiriler gelirken Cumhurbaşkanından sert eleştiriler geldi. Kurlar ve gösterge faiz yükseldi, enflasyon henüz açıklanmadı, CDS primi 188’den 190’a yükseldi yani orada da pek bir yükselme yaşanmadı. Eleştiriler dozu artarak devam ettiği için CDS primi yükselişe geçti.
Yılbaşından bu yana Merkez Bankası politika faizi (MBF), sepet kur (S.Kur) ve gösterge faizin (GF) gelişimini aşağıdaki grafikte sunuyorum.
Grafik bize, Merkez Bankasının kararı sonrasında hem sepet kurda hem de gösterge faizde bir düşüş olduğunu fakat eleştiriler sonrasında ikisinin de artışa geçtiğini gösteriyor.
Acaba bu artışlarda ABD ekonomisinden gelen olumlu verilerin etkisi ne kadar? Bir başka deyişle bu değişimin ne kadarı bize ait? Yükselen piyasa ekonomilerinin paralarının USD karşısında son 5 günde uğradığı değer kayıplarına baktığımızda kayıpların yüzde 0,5 ile 1,5 arasında değiştiğini görüyoruz. Aynı dönemde TL’nin USD’ye karşı değer kaybı ise yüzde 2,4 dolayında bulunuyor. Demek ki kaybın yarıya yakın kısmı Merkez Bankası kararı sonrasındaki eleştirilerin yarattığı karışıklıktan kaynaklanıyor.
Bir süre sonra, sessizlik egemen olduğunda, piyasa yeniden normalleşmeye, kurlar ve gösterge faiz aşağı yönlü hareket etmeye başlayacağını geçmiş deneyimler bize gösteriyor. Öyle olsa bile bu şokların ekonomi için hiç de iyi olmadığını söyleyebilirim.