Borsa endeksi için 2025 daha az kırılganlık içerebilir
Borsa endeksi geçmişte soluksuz yükseliş gösterdi ve 5 yıllık getiri bir dönem 8 mislini geçti. Halen bu seviyelere uzak 5 yıllık getiri hikayesi karar vericiler için yeterli ipucunu tek başına da verebilir. Son durumda dönem performansı dalgalanmalarıyla birlikte 7.5 misli altındadır. Bakış açılarına göre “geçmişte yaptıysa tekrarlar” yaklaşımını benimsemiş olabilirler. Yüksek enflasyonlu ülke yatırımcısı gibi “doldur -boşalt” periyodu düşük olmadığı için 5 yılın hikayesine bakarak kendini güvenli limana attığını düşünebilir. Hele ki vergi avantajı da varsa cazibe artar. Tarihsel getiride tarihi zirve değerlendirmesi üzerinden ucuz ve pahalı raporlamaları oluşturulduğunu da farklı kurumlar üzerinden görmekteyiz. Sadece bu haliyle bakınca bile 5 yıllık zirve getiriden negatif sapmaya artmaya devam ettikçe, bu bakışta olanlar için olumlu beklentiler artacaktır. O halde matematiksel hesaplara bakarak takvimlerin beklentiyi olumluya çevireceğini görmekteyiz. Bir başka deyişle, piyasa geriledikçe veya haftalık bazda yerinde saydıkça; akan zaman boğalara yaramaktadır.
Daha az kırılganlık: geçmişe göre negatif sapmalar daha az görünür
Tanımı bu şekilde yapıp performansları kıyaslayınca, aslında piyasanın geçmiş getiri beklentileri üzerine yürüdüğünü görebiliyoruz. Ana eylem planı bu düşünce üzerine kurulu olanlar eyleme geçtiğinde piyasa kalanındakiler için de belirleyici hareketleri başlatmış olmaktadırlar.
Hatta hareket işareti olarak görebileceğimiz ana endeks hareketi alt endekslerdeki getiriyi hızlandırmaktadır. Bunu tercihlerdeki hatalar ve zaferler üzerinden de okuyabiliyoruz.
Ortalamaları yoklayan hareketler
Bakış açımıza göre düşüş ve yükseliş hareketleri bir ortalama civarında belli bir plana göre hareket eder. Rastgele gibi görünen davranışta düzen vardır:
– genel kanı aksine, ortalamalar altındaki gelişmeler alıcı iştahına yarar
– tersi olarak da, ortalamalar üstündeki gelişmeler satıcı iştahına yarar
– ortalamaları referans almadan başka yöne bakarak da sonuç alabiliriz
– performansları referans olarak alarak dönemsel kıyaslamalara gidebiliriz
– böylece bir başka düşüncenin davranışını anlamayı sağlayabiliriz
Geçmiş kazançların altına düşen piyasadayız: canlanma tekrarlanabilir
– son 5 yıl getirisi 7.4 misli, son 3 yıl getirisi 4.2 misli: kurumsal yatırımcı için ana referansı buradan alabiliriz
– son 1 yıl getirisi + %18, son 6 ay getirisi – %6: kurumsal olmaya çalışan yatırımcıları da burada görebiliriz
– bu varsayımlar altında daha kısa dönem hareketlerdeki baskı artışı rasyonel davranışı tetikleyebilir
– kıyaslayarak hareket eden yatırımcı grupları geçmişe göre ucuz kalan peşine düşebilir