Ekonomi ve Finans Haberleri – (8.06.2023)

Finans Haberleri Günün Özeti

*Erdoğan:  (Millet bahçesi) Hedefimizi, 81 milyon metrekareden 100 milyon metrekareye çıkardık. Millet bahçesi sayımızı da 500 olarak güncelledik
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan,  millet bahçesi hedeflerini, 81 milyon metrekareden 100 milyon metrekareye çıkardıklarını belirterek, ‘’Millet bahçesi sayımızı da 500 olarak güncelledik. Şimdiye kadar toplam 21,5 milyon metrekare büyüklüğündeki 189 millet bahçemizi hizmete aldık.” İfadelerini kullandı

*Numan Kurtulmuş’un TBMM Başkanı seçilmesine dair karar Resmi Gazete’de yayımlandı
AK Parti İstanbul Milletvekili Numan Kurtulmuş’un Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanı seçilmesine dair TBMM Kararı Resmi Gazete’de yayımlandı.Kurtulmuş’un TBMM Başkanı seçilmesine ilişkin kararda, “Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına, Genel Kurulun 7 Haziran 2023 tarihli 3’üncü birleşiminde İstanbul Milletvekili Numan Kurtulmuş seçilmiştir.” ifadesi yer aldı

 *Ticaret Bakanı Bolat, Kapıkule’de 358 kilogram uyuşturucu ele geçirildiğini bildirdi
 Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Kapıkule Gümrük Kapısı’nda gerçekleştirilen operasyonda 358 kilogram uyuşturucu ele geçirildiğini açıkladı

*İSO Türkiye İhracat İklimi Endeksi mayısta 52,3 oldu
Türkiye imalat sektörünün ana ihracat pazarlarındaki faaliyet koşullarını ölçen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi, mayısta 52,3 olarak ölçüldü

*Gelir vergisi mükelleflerinin sayısı 2,4 milyonu geçti
Gelir İdaresi Başkanlığı verilerine göre, Türkiye’de gelir vergisi mükellef sayısı mayısta geçen yılın aynı ayına göre 127 bin artarak 2,4 milyonu aştı

*Türk savunma sanayisinde “milli teknoloji hamlesine” devam
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığındaki görev değişimi sonrası güvenlik güçlerinin caydırıcı gücünü artırmak ve sürdürülebilir refah artışı sağlamak üzere savunma sanayisi teknolojisindeki atılımlar sürdürülecek – Bu yıl hangardan çıkan milli muharip uçak KAAN ilk uçuşuna hazırlanacak, Bayraktar KIZILELMA’nın mühimmat entegrasyonları gerçekleştirilecek

*Baykar Kemankeş nasıl bir silah sistemi?
Kemankeş akıllı uzun menzilli bir mühimmat olması dışında, aynı zamanda keşif, gözetleme ve istihbarat sağlama gibi özellikleri olan bir silah sistemidir

*AB, Hindistan’ı kullanarak petrol yaptırımlarının çevresinden dolaşıyor
Avrupa Birliği (AB), yaptırım uyguladığı Rus petrolünün en büyük alıcısı konumuna gelen Hindistan’dan rafine petrol ürünleri alımını rekor seviyede artırdı. AB’nin enerji arz güvenliğini sağlamak için kendi yaptırımlarının çevresinden dolaşması, Rusya’ya yönelik ambargo tutumundaki çelişkiyi ortaya koyuyor. Londra merkezli veri analitik şirketi Kpler Lider Ham Petrol Analisti Viktor Katona, “(Rus ham petrolü) Rafine edildiğinde Suudi Arabistan, Irak ve diğer ülkelerden gelen ham petrolle karışıyor. Yani AB, Hindistan’dan gelen rafineri petrol ürünlerine ya hiç yasak koymayacak ya da tamamen yasaklayacak çünkü dizele dönüştükten sonra kaynağını ayırt etmek imkansız’’ dedi

*Türkiye’de 5 ayda hava yolunu kullanan yolcu sayısı 73 milyonu aştı
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına bağlı Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlüğü, mayıs ayı ile ocak-mayıs dönemine ilişkin uçak, yolcu ve yük istatistiklerini açıkladı. Buna göre, mayısta hava yolunu tercih eden yolcuların sayısı 18 milyon 787 bin 471 oldu. Ocak-mayıs döneminde ise 73 milyon 466 bin 360 yolcu hava yolunu kullandı

*Avrupa Adalet Divanı’ndan Amazon lehine görüş
Avrupa Adalet Divanı Başsavcısı Juliane Kokott, Amazon’a Lüksemburg’daki faaliyetlerinden dolayı geriye dönük 250 milyon avro üzerinde vergi borcu çıkaran AB Komisyonu kararının hatalı olduğu yönünde görüş bildirdi

*Zincir marketlerde kurbanlık satışı başladı
Kurban Bayramı’nın yaklaşmasıyla hayvan pazarlarının yanı sıra zincir marketlerde de kurbanlık satışı başladı. Kredi kartına taksit imkanı sunan marketlerde, küçükbaş kurbanlıklar 4 bin 950 lira, büyükbaş kurbanlıkların bir hissesi de 8 bin 590 liradan başlayan fiyatlarla satılıyor

*Kurban Bayramı rezervasyonlarında yüzde 30 artış
Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Başkanı Firuz Bağlıkaya, Kurban Bayramı tatili için daha çok 4 ve 5 gecelik paketlerin ilgi gördüğünü ifade ederek, “Geçtiğimiz yıl ile kıyaslandığında genel olarak bayram tatili rezervasyonlarında yurt içinde yüzde 30’a yakın bir artıştan söz edebiliriz. Yurt içinde kıyı destinasyonlarımıza ve kültür turlarına ilgi var. Bununla birlikte yurt dışı turlarında da vizesiz gidilebilen ülkelere talep bulunuyor.” ifadelerini kullandı

*2023’te 20 milyon ton buğday üretimi hedefleniyor
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Sektör Kurulu Başkanı Ahmet Tiryakioğlu, “Kurak bir kış geçirmemize rağmen, ekim alanlarındaki artış, 2023 yılında da 20 milyon ton buğday üretimini hedefleyebilmemizi sağladı. Bu bereket, raflarda gördüğümüz tüm gıda ürünlerin etiket fiyatlarına olumlu yansıyacaktır.” ifadelerini kullandı

*Güneş enerjisinde 3 yılda 8 milyar dolarlık yatırımla 10 bin megavat kurulum öngörülüyor
Uluslararası Güneş Enerjisi Topluluğu Türkiye Bölümü (GÜNDER) Yönetim Kurulu Başkanı Kutay Kaleli, Türkiye’nin güneş enerjisi kurulumlarının bu yıldan itibaren ivmeleneceğini ve 3 yılda 10 bin megavatlık kurulu gücün sisteme dahil edileceğini bildirdi

*Hükümetler yapay zeka risklerine karşı yeni düzenleme peşinde
Dijital ekonominin en önemli unsurlarından biri haline gelen yapay zekanın düzenlenmesine ilişkin tartışmalar, “yanlış bilgi ve meslekleri yok etme” gibi toplumsal risklere ilişkin endişelerin ivme kazanmasıyla küresel olarak artıyor. Yapay zekada ilerlemeler hızlanırken, bazı hükümetler yapay zeka araçlarını düzenlemek amacıyla uzman ve kamuoyu görüşüne başvuruyor, bazıları da yasal düzenleme hazırlıkları içerisinde

*Sanayi bünyesindeki 7 sektör ihracatta rekora koştu
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, Deri ve deri mamulleri 866 milyon dolar, otomotiv endüstrisi 14,3 milyar dolar, elektrik ve elektronik 6,6 milyar dolar, makine ve aksamları 4,6 milyar dolar, mücevher sektörü 2,6 milyar dolar, savunma ve havacılık sanayii 2 milyar dolar, iklimlendirme sanayii 3 milyar milyon dolarla tüm zamanların en yüksek 5 aylık ihracatını gerçekleştirdi

*Türk dijital lojistik girişimi 600 milyon dolarlık e-ihracata aracı oldu
Navlungo Kurucu Ortağı Alp Çiçekdağı, dünyada e-ticaretteki hacmin e-ihracata kaymaya başladığını belirterek, “Geçen yıl Türkiye’deki yaklaşık 600 milyon dolarlık çevrim içi ihracat bizim üzerimizden geçti.” Dedi

*İTO/Avdagiç: İş dünyamız, Türkiye sınırları içinde geçerli olacak bir ücreti, yabancı para birimi üzerinden belirlemeyi kesinlikle uygun görmemektedir
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, Türkiye’de asgari ücretin, Türk lirası (TL) bazlı belirlenmesi gerektiğini belirterek, “İş dünyamız, Türkiye sınırları içinde geçerli olacak bir ücreti, yabancı para birimi üzerinden belirlemeyi kesinlikle uygun görmemektedir.” diye konuştu

*İngiltere’den “Hitachi-Thales anlaşması rekabeti azaltabilir” uyarısı
İngiltere Rekabet ve Pazarlar Kurumu (CMA), Japon Hitachi’nin Fransız Thales’ın demir yolu sinyalizasyon işini satın almasının İngiltere’de yolcular için maliyetleri ve hizmet kalitesini etkileyebileceğini bildirdi

*Rosatom Genel Müdürü Likhachev: Nükleer santrallerimiz güvenilir şekilde korunuyor
Rosatom Genel Müdürü Aleksey Likhachev, Rusya’daki nükleer santrallere saldırı girişimlerinin arttığını belirterek, “Nükleer santrallerin alanlarına insansız hava araçlarıyla (İHA) girme girişimlerine ek olarak, siber saldırılar da var. Nükleer santrallerimiz, güvenilir şekilde korunuyor.” ifadelerini kullandı

*THY 7,4 milyon yolcu taşıyarak tarihinin en yüksek mayıs ayı performansını kaydetti
Türk Hava Yolları (THY), 7,4 milyon yolcu rakamıyla tarihinin en yüksek mayıs ayı performansını kaydetti

*EPDK 7 şirkete lisans verdi
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunca (EPDK), 7 şirkete çeşitli piyasalarda yeni lisans verildi.EPDK’nin konuya ilişkin ilanı, Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlandı. Buna göre, elektrik piyasasında 2 şirkete üretim lisansı ve 1 şirkete tedarik lisansı verilirken, 1 şirketin üretim lisansı da sonlandırıldı

*ABD’nin ticari ham petrol stokları azaldı
ABD Enerji Enformasyon İdaresi (EIA), ülkedeki ticari ham petrol stoklarının geçen hafta yaklaşık 500 bin varil azalarak 459 milyon 200 bin varile gerilediğini açıkladı. Piyasa beklentisi stokların 1 milyon 700 bin varil azalacağı yönündeydi

*Fransız Societe Generale, 4 Afrika ülkesindeki iştiraklerini satıyor
Fransız bankası Societe Generale, Afrika’nın 4 ülkesindeki iştiraklerini satmak için Afrika merkezli iki bankacılık grubu ile anlaşmalar imzaladığını duyurdu

*Rüzgar ve güneşin AB elektrik üretimindeki payı ilk kez tüm fosil yakıtların payını aştı
Londra merkezli düşünce kuruluşu Ember’in analizine göre, Rüzgar ve güneşten elektrik üretimi Avrupa Birliği’nde (AB) geçen ay ilk kez tüm fosil yakıtların elektrik üretimindeki toplam payını geride bırakarak yüzde 31’e ulaştı

*Günlük elektrik üretim ve tüketim verileri
Türkiye Elektrik İletim AŞ verilerine göre, Türkiye’de dün günlük bazda 855 bin 887 megavatsaat elektrik üretildi, tüketim ise 863 bin 34 megavatsaat oldu

*Japonya’da ekonomi, güçlü yatırımlarla ilk çeyrekte beklentilerin üzerinde büyüdü
Japon ekonomisinin, bu yılın ilk çeyreğinde şirketlerin güçlü yatırımlarıyla öncü tahminlerin üzerinde büyüdüğü bildirildi.Japonya Kabine Ofisi verilerine göre, ülke ekonomisi, ocak-mart döneminde bir önceki çeyreğe kıyasla yüzde 0,7 genişledi. Ekonomi, geçen yılın aynı dönemine göre de yüzde 2,7 büyüdü

*Avro Bölgesi ekonomisi teknik resesyona girdi
Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat), Avro Bölgesi ekonomisi, alışılmışın dışındaki yüksek enflasyon ve artan faiz oranlarının tüketici harcamalarını baskılamasının etkisiyle bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 0,1 daralarak, teknik olarak resesyona girdi

*Spot piyasada doğal gaz fiyatları
Enerji Piyasaları İşletme AŞ verilerine göre, spot doğal gaz piyasasında dün 1000 metreküp gazın referans fiyatı 7 bin 999 lira 83 kuruş olarak belirlendi

*Bankacılık sektörü kredi hacmi geçen hafta 9 trilyon 261,5 milyar lira oldu
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yayımlanan haftalık bültene göre, sektörün kredi hacmi 2 Haziran itibarıyla 132 milyar 631 milyon lira arttı. Söz konusu dönemde toplam kredi hacmi 9 trilyon 128 milyar 882 milyon liradan 9 trilyon 261 milyar 513 milyon liraya yükseldi

*Merkez Bankası rezervleri 100,5 milyar dolar oldu
TCMB tarafından Haftalık Para ve Banka İstatistikleri yayımlandı. Buna göre,  Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) toplam rezervleri 2 Haziran haftasında bir önceki haftaya göre 2 milyar 28 milyon dolar artarak 100 milyar 486 milyon dolara çıktı

*Yurt dışında yerleşiklerin hisse senedi, DİBS ve ŞBS stoku
TCMB Haftalık Menkul Kıymet İstatistikleri’ne göre, yurt dışında yerleşik kişiler, 2 Haziran haftasında net 52 milyon dolarlık hisse senedi ve 300 bin dolarlık Şirket Borçlanma Senetleri (ŞBS) satarken, 15 milyon dolarlık Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) aldı

*Bankacılık sektörünün mevduatı arttı
TCMB verilerine göre, bankacılık sektörünün toplam mevduatı, 2 Haziran ile biten haftada 139,6 milyar lira artarak 10 trilyon 719,5 milyar liraya yükseldi

*İsveç merkezli Autoliv 8 bin kişiyi işten çıkarmayı planlıyor
Dünyanın önde gelen emniyet kemeri ve hava yastığı üreticisi İsveç merkezli Autoliv, artan maliyetler nedeniyle Avrupa’da birçok fabrikayı kapatma ve yaklaşık 8 bin çalışanını işten çıkarma kararı aldı

*Wood Mackenzie: OPEC+ kararı sonrası petrol fiyatları 84 doları aşacak
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubunun mevcut üretim kesintilerini uzatma kararı ile Suudi Arabistan’ın temmuzda günlük 1 milyon varil ek üretim kesintisi kararının, yılın geri kalanında petrol fiyatlarını varil başına 84 doların üzerine çıkarması bekleniyor. Merkezi İskoçya’da bulunan araştırma ve danışmanlık şirketi Wood Mackenzie’den (WoodMac) yapılan açıklamada, küresel petrol talebindeki artışın bu yıl günlük 2,4 milyon varille 1,5 milyon varil olan sıvı yakıt arz artışının üstünde olacağı belirtildi

*Forte Bilgi İletişim Teknolojileri halka arz oluyor
Halka arz başvurusu onaylanan Forte Bilgi İletişim Teknolojileri, 8-9 Haziran’da talep toplayacak. Şirket 22 milyon payı, sermaye artırım yöntemiyle satarken, paylar bireysel yatırımcılara eşit şekilde dağıtılacak. Şirketin halka arz fiyatı 12,12 lira olarak belirlenirken, toplam halka arz büyüklüğü ise 266 milyon lira oldu

*Mayısta en fazla aylık reel getiri külçe altında oldu
Türkiye İstatistik Kurumu, verilerine göre, mayısta en yüksek reel getiri, TÜFE ile indirgendiğinde yüzde 4,55 ile külçe altında oldu. Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ile indirgendiğinde de külçe altın yatırımcısına yüzde 3,91 kazanç sağladı

*Piyasalarda son durum
BIST 100 endeksi yüzde 0,1 azalışla 5.554 seviyesinde seyrediyor Dolar/TL 23,36’ya yükselirken, altının gramı 1.478 liradan satıldı

Kaynak: Anadolu Ajansı Finans