Ekonomi ve Finans Haberleri – (6.07.2023)

Finans Haberleri Günün Özeti

*Bakan Şimşek, ekonomi programının 3 temel bileşeninin, mali disiplinin tesisi, enflasyonun düşürülmesi için kademeli parasal sıkılaştırma ve yapısal reformlar olduğunu bildirdi
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ekonomi programının üç temel bileşeninin, mali disiplinin yeniden tesisi, enflasyonun düşürülmesi için kademeli parasal sıkılaştırma ve yapısal reformlar olduğunu bildirdi

*Bakan Özhaseki: Depremden etkilenen 11 ilimizde yaklaşık 180 bin konutun inşasına başladık
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mahmet Özhaseki,”Depremden etkilenen 11 ilimizde yaklaşık 180 bin konutun inşasına başladık. Yıl sonuna kadar 319 bin konutumuzu tamamlayarak, vatandaşlarımızı güvenli ve sağlam konutlarına kavuşturacağız.” ifadelerini kullandı

*İnternette satılan ikinci el araç fiyatları, sıfır araç fiyatını geçemeyecek
Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre, İkinci el motorlu kara taşıtları, üretici veya distribütör tarafından tavsiye edilen güncel satış fiyatının üzerinde bir fiyattan 1 Ocak 2024’e kadar ilan yoluyla pazarlanamayacak

*Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 21 lisanssız RES başvurusunu onayladı
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Türkiye’nin çeşitli illerinde kurulmak üzere toplam 21 lisanssız rüzgar enerjisi santrali (RES) başvurusunu onayladı

*Merkez Bankası Haziran Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu yayımlandı
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu’na göre, haziranda yıllık enflasyon enerji ve hizmet gruplarında gerilerken, düşüşe en belirgin katkı 1,76 puanla enerjiden geldi

*BoE Başkanı Bailey’den yüksek enflasyon değerlendirmesi
İngiltere Merkez Bankası Başkanı Andrew Bailey, bankanın en önemli önceliğinin yüksek enflasyonun düşürülmesi olduğunu belirtti

*Büyük merkez bankaları son bir yıldaki toplantılarının yüzde 86’sında faiz artışına gitti
ABD, Avrupa, Kanada ve Avustralya’nın da aralarında bulunduğu 10 büyük merkez bankası, son bir yıldaki toplantılarının yüzde 86’sında yüksek kalmaya devam eden enflasyona karşı faiz artırdı. ABD, Avrupa, Kanada ve Avustralya’nın da aralarında bulunduğu 10 büyük merkez bankasının son bir yıldaki 77 toplantısının 66’sından faiz artış kararı çıktı. Avrupa, İngiltere, İsviçre ve Yeni Zelanda merkez bankaları, Temmuz 2022’den beri yaptığı tüm toplantılarda faizi yükseltti

*Borsada ralli devam ediyor
Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi Kurban Bayramı dönüşü rekorlarına devam ederken, ulaştırma endeksi yükseliş eğilimini sırtlamayı sürdürüyor.  A1 Capital Araştırma Genel Müdür Yardımcısı Baki Atılal, “Yılın ikinci yarısında en belirleyici etmenler, Merkez Bankası’nın faiz kararları ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın maliye politikaları olacak” dedi. Dinamik Yatırım Başekonomisti Enver Erkan da “Kurda yükseliş devam ederken, ortodoks politikaların bir yansıması olarak beklentilerdeki olumlulaşma hisse senetlerine de yansıyacaktır” diye konuştu

*Küresel hava yolu yolcu trafiği mayısta yüzde 39,1 arttı
Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) açıklamasına göre, küresel hava yolu yolcu trafiği, mayısta geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 39,1 artarak Kovid-19 salgını öncesi seviyenin yüze 96,1’ine ulaştı

*Meta’nın Twitter’a rakip sosyal medya platformu Threads kullanıma açıldı
Facebook, Instagram ve WhatsApp’ın sahibi Meta, Twitter’a rakip yeni sosyal medya platformu Threads’i kullanıma sundu

*TOBB’un haziranda onayladığı sanayi kapasite raporu sayısı yıllık bazda yüzde 23,3 azaldı
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından haziranda onaylanan sanayi kapasite raporu sayısı, yıllık bazda yüzde 23,3 azalarak 3 bin 751 oldu

*Günlük elektrik üretim ve tüketim verileri
Türkiye Elektrik İletim AŞ verilerine göre, Türkiye’de dün günlük bazda 998 bin 177 megavatsaat elektrik üretildi, tüketim ise 1 milyon 6 bin 92 megavatsaat oldu

*Rusya Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullina, para birimindeki değer kaybını değerlendirdi
 Rusya Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullina, ülkenin para biriminde son dönemde yaşanan değer kaybının enflasyona yönelik riskler taşıdığını belirtti

*İhracatçılar, vergi istisnasının 5 puan indirimli uygulanacak olmasından memnun
İhracat sektör temsilcileri, ihracattan elde ettikleri kazançlarına 1 puan indirimli olarak uygulanan kurumlar vergisi oranının 5 puan indirimli olarak uygulanacak olmasından memnuniyet duyduklarını bildirdi. TİM Başkan Vekili Çetin Tecdelioğlu,”Yeni torba yasa teklifiyle ihracat yapan firmalara vergi istisnasının 5 puana çıkarılmasından büyük memnuniyet duyduk” dedi. İHBİR Başkanı Kazım Taycı da “Ülkemizi daha da iyi seviyelere çıkarmak için en önemli kaynağımız üretmek ve ihraç etmek. Bu yolda yapılan bütün destekleri memnuniyetle karşılıyoruz” ifadelerini kullandı

*Rosatom, Macaristan’daki Paks II NGS’nin yeni güç ünitelerinin inşaatına başladı
Rusya Devlet Nükleer Enerji Kuruluşu Rosatom’un Mühendislik Birimi ASE AŞ’nin yaptığı Macaristan’daki Paks II nükleer güç santralinde (NGS) yeni ünitelerin inşaatının ilk aşamasına başlandı

*Yeşil enerji dönüşümünde kritik minerallere olan talep artıyor
Ekonomisini karbondan arındırmak isteyen ülkelerin yeşil enerji dönüşümü için enerji, ulaşım ve elektrik sektöründe kullandığı bakır, lityum karbonat ve nikel gibi kritik minerallere olan talep artıyor.
BP 2023 Dünya Enerji Görünümü Raporuna göre, hidrokarbonların rolünün azaltılması, yenilenebilir enerji kaynaklarının artırılması, elektrifikasyonun yaygınlaştırılması ve düşük karbonlu hidrojenin kullanılması yaklaşımları küresel enerji sisteminde teknolojik ekipmanların kullanımını yaygınlaştırarak, bu ekipmanların üretimi için gerekli kritik minerallerin önemini artırıyor

*Sigortalanan küçükbaş hayvan sayısı 12,7 milyona yükseldi
Türkiye Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği (TÜDKİYEB) Genel Başkanı Nihat Çelik, küçükbaş hayvanda hayat sigortası sayısının arttığını belirterek, “2021’de 9,9 milyon baş küçükbaş hayvan sigortalanmışken 2022 sonu itibarıyla bu sayı yüzde 28,1’lik artışla 12,7 milyon başa ulaştı.” Dedi

*İlk yarıda elektrikli otomobil satışları katlandı
Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneğinden (ODMD) verilerine göre, Türkiye otomobil pazarında elektrikli otomobil satışları, bu yılın ilk altı ayında geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 465,3 artarak 12 bin 792’ye yükseldi

*Almanya’da fabrika siparişleri araba, gemi ve tren talebiyle mayısta yüzde 6,4 arttı
Almanya Federal İstatistik Ofisi (Destatis) verilerine göre,  Almanya’da fabrika siparişleri, araba, gemi ve tren siparişlerin etkisiyle mayısta yüzde 6,4 yükselerek, Haziran 2020’den beri en yüksek aylık artışını gösterdi

*Avro Bölgesi’nde perakende satışlar değişmedi
Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) verilerine göre, Avro Bölgesi’nde perakende satışlar, mayısta bir önceki aya göre sabit kaldı

*New York Borsası’nda açılış gongunu Martı çalacak
Martı, 13 Temmuz’da New York Borsası’nda açılış gongunu çalacak.
Şirketten yapılan açıklamaya göre, New York Borsası’nda hisseleri doğrudan işlem gören ilk Türk şirketi olması onuruna Martı’nın kurucusu ve üst yöneticisi (CEO) Oğuz Alper Öktem, yönetim ekibiyle birlikte dünyanın en büyük borsasının açılış gongunu çalmak üzere 13 Temmuz 2023 Perşembe günü TSİ 16.30’da balkonda olacak

 *Türkiye nüfusuyla 194 ülke arasında 18. sırada yer aldı
TÜİK’in Dünya Nüfus Günü 2023 bültenine göre, Birleşmiş Milletler (BM) Kalkınma Programı tarafından 1989 yılında dünya nüfusunun 5 milyar insana ulaştığı “11 Temmuz 1987” tarihi “Dünya Nüfus Günü” olarak kabul edildi. Bu özel günde Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) tarafından her yıl nüfusa ilişkin öne çıkan konuları ele alan bir tema belirlenerek buna ilişkin farkındalık oluşturmaya yönelik çalışmalar yapılıyor

*Dünyanın en büyük 722 şirketi, üst üste 2 yıl 1 trilyon doların üzerinde “aşırı kar” elde etti
Uluslararası yardım kuruluşu Oxfam ve ActionAid tarafından Forbes’ın “Küresel 2000” listesine dayandırılarak yapılan analize göre, Tüm dünyada hayat pahalılığı krizi yaşanırken, dünyanın en büyük 722 şirketi, artan fiyatlar ve faiz oranlarıyla üst üste 2 yıl 1 trilyon doların üzerinde aşırı kar elde etti

*Küresel talepteki azalma sanayiye ivme kaybettiriyor
Birçok büyük ekonomide ara ürünlerde zayıflayan fiyat baskılarına rağmen geçen ay imalat sektöründeki daralmaya işaret eden Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), küresel imalat sektörünün talepteki azalmayla ivme kaybettiğini gösteriyor. S&P Global’in haziran ayı imalat PMI verileri, 39 ekonomiden sadece 16’sında imalat sektöründe büyüme kaydedildiğini ortaya koyarken, bu ülkeler arasında Suudi Arabistan, Hindistan, BAE, Katar, Tayland, Rusya, Endonezya, Kazakistan, Yunanistan ve Türkiye gibi ülkeler bulunuyor

*Türk Eximbank ikinci sürdürülebilirlik raporunu yayımladı
Türkiye’nin resmi ihracat destek kuruluşu olan Türk Eximbank, 2022 faaliyet dönemini kapsayan ikinci sürdürülebilirlik raporunu yayımladı. Türk Eximbank Genel Müdürü Sayın Ali Güney:
“2022 Mayıs ayında 26 uluslararası finansal kurumun katılımıyla Bankamızın sürdürülebilirlik bağlantılı ilk işlemi olma özelliği taşıyan sendikasyon kredimizi yüzde 104 oranında yenileyerek 700 milyon avro ve Kasım 2022’de 24 uluslararası finansal kurumun katılımıyla sürdürebilirlik bağlantılı sendikasyon kredimizi yüzde 101,4 oranında yenileyerek 588 milyon dolar tutarında fonu ihracatçılarımıza sağladık” ifadelerini kullandı

*İngiltere’de inşaat sektörü haziran ayında daraldı
İngiltere’de inşaat sektörünün haziranda daraldığı bildirildi.
S&P Global/CIPS’ten yapılan açıklamada, ülkede inşaat sektörü Satın Alım Yöneticileri Endeksi’nin (PMI) bu yılın haziran ayında 48,9 seviyesine gerilediği kaydedildi

*Spot piyasada doğal gaz fiyatları
Enerji Piyasaları İşletme AŞ verilerine göre, spot doğal gaz piyasasında dün 1000 metreküp gazın referans fiyatı 9 bin 221 lira 40 kuruş olarak belirlendi

*Spot piyasada elektrik fiyatları
Enerji Piyasaları İşletme AŞ verilerine göre, spot piyasada bir megavatsaat elektriğin fiyatı yarın için en yüksek 2 bin 399 lira 99 kuruş, en düşük 1464 lira 98 kuruş olarak belirlendi

*Merkez Bankası rezervleri 108,6 milyar dolara yükseldi
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) toplam rezervleri 27 Haziran haftasında bir önceki haftaya göre 1 milyar 26 milyon dolar artarak 108 milyar 587 milyon dolara ulaştı.
TCMB tarafından Haftalık Para ve Banka İstatistikleri yayımlandı.
Buna göre, 27 Haziran itibarıyla Merkez Bankası brüt döviz rezervleri, 909 milyon dolar artışla 67 milyar 155 milyon dolara yükseldi. Brüt döviz rezervleri, 23 Haziran’da 66 milyar 246 milyon dolar seviyesinde bulunuyordu

*Yurt dışında yerleşiklerin hisse senedi, DİBS ve ŞBS stoku
TCMB tarafından Haftalık Menkul Kıymet İstatistikleri yayımlandı.
Buna göre, yurt dışında yerleşik kişiler, 27 Haziran haftasında net 123,6 milyon dolarlık hisse senedi ve 27 milyon dolarlık Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) alırken, 500 bin dolarlık Şirket Borçlanma Senetleri (ŞBS) sattı

*ABD’de özel sektör istihdamı haziranda beklentileri aştı
ABD’de özel sektör istihdamı, haziranda 497 bin kişi artarak piyasa beklentilerini aşarken Şubat 2022’den bu yana en büyük artışı kaydetti

*Bankacılık sektörünün mevduatı arttı
TCMB tarafından haftalık para ve banka istatistiklerine göre, bankacılık sektörünün toplam mevduatı, 27 Haziran ile biten haftada 419,2 milyar lira artarak 12 trilyon 39,2 milyar liraya yükseldi 

*Reel efektif döviz kuru endeksi haziranda 51,52’ye geriledi
TCMB tarafından yayımlanan geçici verilere göre, reel efektif döviz kuru endeksi, geçen ay TÜFE bazında 6,55 puan azalarak 51,52’ye geriledi

*Piyasalarda son durum
BIST 100 endeksi, yüzde 0,6 artışla 6.142 seviyesinde seyrediyor. Dolar/TL 26,00’a gerilerken, altının gramı 1.590 liradan satıldı

Kaynak: Anadolu Ajansı Finans