Ekonomi ve Finans Haberleri – (5.09.2022)

Finans Haberleri Günün Özeti

*TÜFE ağustosta yüzde 1,46 arttı
TÜFE ağustosta yüzde 1,46, Yİ-ÜFE yüzde 2,41 arttı. Yıllık enflasyon, tüketici fiyatlarında yüzde 80,21, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 143,75 oldu

*Bakan Nebati, enflasyon rakamlarını değerlendirdi
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, yatırımı ve üretimi durdurmadan enflasyonla mücadeleyi sürdürdüklerini belirterek, “Bugün açıklanan ağustos ayı enflasyon verileri de bu projeksiyonlarımızı destekler niteliktedir. Yüksek enflasyonu bir daha geri dönmemek üzere bu topraklardan defedeceğiz. Önümüzdeki aylarda enflasyonun daha da hız kestiğine birlikte şahitlik edeceğiz. Bugün açıklanan ağustos ayı enflasyon verileri de bu projeksiyonlarımızı destekler niteliktedir” ifadelerini kullandı

*Milli SİHA’ların yıldızı Avrupa’da parlıyor
Baykar Genel Müdürü Haluk Bayraktar, “Özellikle Ukrayna’da yaşanan savaştan dolayı Avrupa kıtasında savunma sanayisi ürünlerine, özellikle akıllı sistemlere yönelik ilgi artmış durumda. Bayraktar TB2’ye farklı Avrupa ülkelerinden ciddi talepler var. Aynı zamanda Akıncı için de talepler var, görüşmeler devam ediyor. Polonya Mayıs 2021’de 4 sistem Bayraktar TB2 için sipariş verdi. Polonya için Bayraktar TB2 üzerinde değişiklikler var, talep edilen yeni geliştirmeler de var. Polonya teslimatları gelecek ay başlayacak” dedi

*Tüzel kişiler de uzaktan kimlik tespiti yoluyla banka müşterisi olabilecek
BDDK tarafından hazırlanan yönetmelik taslağı ile gerçek kişilerin yanı sıra ticaret siciline kayıtlı tüzel kişilerin de uzaktan kimlik tespiti yoluyla banka müşterisi olması mümkün hale gelecek. Hazırlanan yönetmelik taslağı ile gerçek kişilerin yanı sıra tüzel kişi olan firma ve şirketler de ıslak imza gerekmeden banka müşterisi olabilecek. Değişiklik doğrultusunda, anonim ve limited gibi ticaret siciline kayıtlı şirketlerin hem temsilcileri hem de şirketin unvanı, sicil numarası gibi bilgiler doğrulanabilecek

*Ticaret Bakanlığı temmuzda 425 firmaya dahilde işleme izin belgesi verdi
Bakanlığın temmuz ayına ilişkin dahilde işleme izin, yurt içi satış ve teslim, hariçte işleme izin ile firma talebine istinaden iptal edilen dahilde işleme izin belgesi listeleri, Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre, temmuzda 425 firmaya dahilde işleme izin belgesi verildi, 12 yurt içi satış ve teslim belgesi hazırlandı.Firma talebine istinaden iptal edilen dahilde işleme izin belgesi sayısı 19 oldu. Söz konusu ayda 2 firma için hariçte işleme izin belgesi düzenlendi

*Avro Bölgesi’nde yatırımcı güveni, resesyon endişeleriyle son 27 ayın en düşük seviyesinde
Avro Bölgesi’nde yatırımcı güven endeksi, ekonomide resesyona yönelik endişelerle Mayıs 2020’den beri en düşük seviyesine indi.  Avro Bölgesi Yatırımcı Güven Endeksi, bu ay 6,6 puanlık düşüşle eksi 31,8 puana geriledi. Yatırımcıların gelecek 6 aya ilişkin beklentilerini ölçen Beklentiler Endeksi de 3,2 puan azalışla eksi 36 puana inerek Aralık 2008’den beri en düşük seviyesine geriledi

*Avro Bölgesi’nde perakende satışlar temmuzda yükseldi
Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat), Avrupa Birliği (AB) ve Avro Bölgesi’nin temmuz ayına ilişkin perakende satış verilerini yayımladı. Buna göre, AB’de perakende satışlar, temmuzda bir önceki aya kıyasla yüzde 0,3 artarken, geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 0,5 geriledi. Avro Bölgesi’nde de perakende satışlar temmuz ayında haziran ayına kıyasla yüzde 0,3 yükselirken, geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 0,9 azaldı

*AB ülkeleri gaza tavan fiyat uygulamayı ve elektrik piyasasını askıya almayı tartışıyor
AB Enerji Bakanları Brüksel’de 9 Eylül’de yapılacak toplantıda, elektrik ve gaz fiyatlarını düşürmeye yönelik tedbirleri görüşecek. Toplantıda, Rusya’dan ithal edilen gaza tavan fiyat getirilmesi ve türev piyasalarının geçici olarak kapatılması değerlendirilecek

*OPEC+ grubu ekimde günlük 100 bin varil üretim kesintisine gidecek
Suudi Arabistan liderliğindeki 13 üyeli OPEC ile Rusya önderliğindeki OPEC dışı petrol üreticisi 10 ülkenin enerji ve petrol bakanlarının, piyasa koşullarını değerlendirmek ve ekim ayı itibarıyla uygulanacak üretim miktarını görüşmek üzere çevrim içi düzenledikleri 32’nci Bakanlar Toplantısı sona erdi. OPEC’ten yapılan açıklamada, ekim ayı için OPEC+ grubunun ağustostaki üretim seviyesine geri dönmesi konusunda anlaştı. Böylece grup, ekimde günlük 100 bin varil üretim kesintisine gitme kararı almış oldu

*Avrupa Merkez Bankası tarihi dönemeçlerden birine giriyor
ING Group Başekonomisti Peter Vanden Houte, “50 baz puan artık kesinlikle kabul edilirken, ekonominin durumu göz önüne alındığında Eylül’de 75 baz puanlık bir artış isteyecek bir çoğunluk olacağını düşünmüyoruz” dedi. Berenberg Başekonomisti Holger Schmieding, “ECB’nin 8 Eylül’de 75 baz puanlık bir hamleye gitme olasılığını yüzde 40 olarak belirledik” diye konuştu

*Moskova Borsası’nda döviz işlemeleri durduruldu
Moskova Borsası’nda döviz ve değerli metallere yönelik işlemler geçici olarak durduruldu. Moskova Borsası’ndan yapılan yazılı açıklamada, bugün 10.50 (TSİ 10.50) itibarıyla döviz ve değerli metallere ilişkin işlemlerin geçici olarak durdurulduğu belirtildi.Açıklamada, işlemlerin durdurulmasına ilişkin gerekçe belirtilmedi

*Rusya kripto paralarla uluslararası ödemeleri yasallaştırmak istiyor
Rusya Maliye Bakan Yardımcısı Aleksey Moiseyev, Rusya için mevcut koşullarda kripto paralarla uluslararası ödemeler yapmanın bir mecburiyet olduğunu belirterek, “Planladığımız altyapı sınır ötesi transferler için biraz katı olabilir. Bunun için bu transferleri önce yasallaştırmamız gerekiyor” ifadesini kullandı

*Kremlin, Kuzey Akım’da durdurulan sevkiyatlar nedeniyle Batılı ülkeleri suçladı
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rusya’ya yönelik yaptırımların kaldırılması halinde Kuzey Akım üzerinden doğal gaz sevkiyatlarının başlayabileceğini belirterek, “Yaptırımlar, hatta bakım yapmamızı, uygun yasal garantiler olmadan sevkiyat yapmamızı, yasal garantiler vermemizi engelliyor. Durumu mevcut hale getiren, Batılı devletlerin dayattığı bu yaptırımlardır” açıklamasında bulundu

*Dolar endeksi 20 yılın zirvesine çıktı
Dolar endeksi, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) ultra şahin para politikası duruşunu eylülde de sürdüreceğine ilişkin beklentilerin güçlenmesi, Avrupa’daki enerji krizi ve Çin ile ABD arasında devam eden gerginlikle 20 yıl aradan sonra tekrar 110 seviyesinin üzerini gördü

*Yatırımcıların gözü eylülde yine merkez bankalarında olacak
Enflasyon ve resesyon ikilemi arasında kalan merkez bankalarının atacağı adımlar ve yetkililerin yönlendirmeleri yatırımcı fiyatlamalarında belirleyici olmaya devam ederken, son ana kadar değişkenlik gösterse de bu ay Fed ve ECB’nin 75 baz puanlık faiz artırımına gitmesine daha yüksek bir ihtimal veriliyor. BoJ’un zayıf yen karşısında ultra gevşek para politikasını koruması beklenirken, ekonomik yavaşlama sinyalleri güçlenen Çin’de, mali ve parasal olmak üzere çifte desteklerin sürebileceği belirtiliyor

*Faiz ve resesyona ilişkin endişeler emtiada sert düşüşe neden oldu
Emtia piyasalarında, merkez bankalarından sert faiz artırımı beklentileri, Çin’deki Kovid-19 kapanmaları ve ekonomilerdeki resesyon endişeleriyle geçen hafta metaller öncülüğünde sert düşüşler yaşandı. Uluslararası piyasalarda geçen hafta bakır ve alüminyum yüzde 7, çinko yüzde 12,6, pamuk fiyatları da yüzde 12,3 azalış kaydetti
 
*Ödenekte “aslan payı” Hazine ve Maliye Bakanlığına ayrıldı
OVP’ye göre, genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin 2023 yılı ödenek teklifi tavanlarının toplamı 4 trilyon 93 milyar lirayı aşarken, ödenekte en yüksek pay 2 trilyon 80 milyar lirayla Hazine ve Maliye Bakanlığının oldu. Bütçe ödenek teklif tavanında Hazine ve Maliye Bakanlığını 435 milyar 351 milyon lirayla Milli Eğitim Bakanlığı, 292 milyar 346 milyon lirayla Sağlık Bakanlığı izledi. Milli Savunma Bakanlığına 182,8 milyar lira, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına 160,3 milyar lira, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına 149,9 milyar lira ödenek ayrıldı

*Yeşil dönüşüm için “Ulusal Emisyon Ticaret Sistemi” geliştirilecek
Orta Vadeli Program’a göre, Yeşil Organize Sanayi Bölgesi ile Yeşil Endüstri Bölgesi Sertifikasyon Sistemi tamamlanarak, çevreye duyarlı, sürdürülebilir sanayi ve döngüsel ekonomi alanları oluşturulmasına hız verilecek. Yeşil dönüşüm altyapısının oluşturulması için başta tarım, sanayi, ulaştırma ve enerji sektörlerinde olmak üzere yeşil teknoloji AR-GE projelerine yeni destekler sağlanacak, yeşil hidrojen ve enerji depolama gibi emisyon azaltılmasına katkı sağlayan teknolojiler için yatırım ekosistemi geliştirilecek

*Türkiye’de yılda ortalama 890 bin kişinin istihdamı hedefleniyor
Yeni Orta Vadeli Program’a göre, gelecek üç yılda iş gücüne katılımdaki artışa karşın, işsizlik oranının kademeli geriletilmesi ve 2025’te yüzde 9,6’ya düşürülmesi öngörülüyor. “Nitelikli iş gücü” için bölgesel ve sektörel odaklı eğitim ihtiyaç analizleri yapılacak, dijital dönüşüm, teknolojik gelişmeler ve salgın sürecinin iş mevzuatında ortaya çıkardığı ihtiyaçlara yönelik düzenlemeler gerçekleştirilecek

*Sanayide çalışan kişi başına üretim endeksi 2. çeyrekte yıllık yüzde 4,7 arttı
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Nisan-Haziran 2022 dönemine ilişkin verimlilik istatistiklerine göre, takvim etkilerinden arındırılmış toplam sanayi çalışan kişi başına üretim endeksi, söz konusu zaman diliminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4,7 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış toplam sanayi çalışan kişi başına üretim endeksi ise bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,3 düştü

*Piyasalarda son durum
BIST 100 endeksi yüzde 4,45 değer kazanarak 3.366 puanla tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı. Dolar/TL yüzde 0,1 artışla 18,22’den işlem görürken, altının gramı 1.003 liradan satıldı

Kaynak: Anadolu Ajansı Finans