Ekonomi ve Finans Haberleri – (5.03.2021)

*Bakan Pakdemirli: Gübre desteklerinde yüzde 100 artış kararı alındı
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından daha önce açıklanan gübre desteklerinin yüzde 100 artırılmasına ilişkin kararın, 2020 yılı üretimini kapsayacak şekilde alındığını belirterek, “Tarım ve Orman il-ilçe müdürlüklerimizce ödemeye ilişkin çalışmalar başlatıldı. Çiftçilerimizin kaynağa en fazla ihtiyaç duyduğu ilkbahar döneminde destekleme ödemelerini yapacağız” ifadesini kullandı

*Ağbal: TCMB olarak bizim en önemli önceliğimiz fiyat istikrarını sağlamak ve kalıcı hale getirmek
TCMB Başkanı Naci Ağbal, TCMB’nin kurumsal blog sayfası Merkezin Güncesi’nde, “TCMB olarak bizim en önemli önceliğimiz, temel görevimiz olan fiyat istikrarını sağlamak ve bunu kalıcı hale getirmek. Önümüzdeki dönemde de güven odaklı para politikası aracılığıyla fiyat istikrarına ulaşma yolunda emin adımlar atmaya devam edeceğiz. Merkez Bankası olarak her ne kadar kararlı olsak da bu konuda toplumun her kesiminin desteğine ihtiyacımız var. Bu zorlu yolculuğumuzda tüm paydaşlarla eş güdümlü çalışmak bize önemli katkı sağlayacaktır” değerlendirmesinde bulundu

*SPK, payların takası ve öz kaynak olarak kabul edilebilecek kıymetlerde değişikliğe gitti
Bir müşterinin brüt takasa tabi olan bir payın satışından gelecek nakdi dikkate alınarak, aynı gün ilgili müşterinin yine brüt takasa tabi başka bir paydaki nakit yükümlülüğü karşılanamayacak. Özkaynak olarak kabul edilebilecek kıymetlerin kapsamı genişletildi. Söz konusu kıymetlere, borsa yatırım fonu katılma payları eklenirken, daha önce “A ve B tipi fonlar” olarak sınırlanan kıymet kriteri de “yatırım fonu katılma payları” olarak düzenlendi

*Borsa İstanbul’dan, pay piyasası işlem esaslarında yapılacak değişikliklere ilişkin duyuru
Borsa İstanbul, belirlenmiş istisnalar kapsamında teminat almaksızın alım emri kabul edilebilmesine yönelik hükümleri, bireysel yatırımcı için sadece Yıldız Pazar, yatırım kuruluşları için ise sadece Ana Pazar’da yer alan paylar ile sınırlandırdı. Pay piyasası pazarlarındaki işlem görme esaslarına ilişkin düzenlemede bütünlüğün sağlanmasını teminen Pay Piyasası Yönergesi ve Pay Piyasası Prosedürü’nde de bazı düzenlemelere gidildiği aktarılan duyuruda, Yıldız Pazar’da yer alan paylar için öz kaynak oranının yüzde 90, açık takas oranı/öz kaynak oranının ise yüzde 20 olarak belirlendiği bildirildi

*Almanya’da fabrika siparişleri ocakta beklenenin üstünde arttı
Almanya’da fabrika siparişleri, ocakta yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) ikinci dalgasına rağmen, beklentilerin üstünde artarak aylık bazda yüzde 1,4, yıllık bazda ise yüzde 2,5 yükseldi. Ülkede fabrika siparişlerine ilişkin piyasa beklentisi, aylık bazda yüzde 0,7 artması yönündeydi

*Libor, 30 Haziran 2023’e kadar belirlenecek
İngiliz Finasal Denetim Otoritesi (FCA), Londra Bankalararası Faiz Oranı’nın (Libor) Haziran 2023’ten sonra hesaplanmayacağını bildirdi. Denetim kuruluşundan yapılan açıklamada, bir, üç, altı ve 12 aylık dolar gösterge Libor’un 30 Haziran 2023’e kadar belirlenmeye devam edileceğini açıkladı. Açıklamada, avro, yen, İsviçre frangı ve sterlin gösterge faizleri ile bir haftalık ve iki aylık dolar cinsi Libor’un da 31 Aralık 2021 tarihinde son kez belirleneceği kaydedildi

*ABD’de kamu borç yükünün 30 yılda ikiye katlanması bekleniyor
ABD Kongresi Bütçe Ofisi (CBO), kamu borcunun gayrisafi yurt içi hasılaya (GSYH) oranının 2051’de yüzde 202 seviyesine ulaşacağını öngördü. Kamu borcunun GSYH’ya oranının 2031’de yüzde 107’ye ulaşmasının beklendiğine işaret edildi

*Yatırımcılar Türkiye’de en çok “paraya aracılık etmek” istedi
Rekabet Kurumunun incelediği birleşme ve devralma işlemleri arasında, hedef şirketin Türkiye kökenli olduğu işlemler içinde en yüksek değer 7 milyar 340 milyon lirayla “parasal aracı kuruluşların faaliyetleri” alanında gerçekleşti. Geçen yıl yabancı yatırımcılar tarafından 34 ayrı işlemde Türkiye kökenli şirketlere yatırım yapılması öngörüldü. Bunlar arasında ilk sırada 5 işlemle Almanya kökenli yatırımcılar yer aldı. Bunu 4 işlemle Birleşik Arap Emirlikleri ile Lüksemburg kökenli yatırımcılar izledi

*Wood Mackenzie: Petrol fiyatları nisanda 70-75 dolara yükselecek
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubunun, mevcut üretim kesintisini bir ay daha uzatma kararıyla petrol fiyatlarının nisanda varil başına 70-75 dolara yükselmesi bekleniyor. Küresel petrol talebinin bu yıl geçen yıla göre günlük 6 milyon 300 bin varil artacağını öngören şirkete göre, Rusya ve Kazakistan’ın üretimindeki kısmi artışlar dışında OPEC+ grubunun nisanda üretimini artırmaması, yaz mevsiminin de yaklaşmasıyla stokların günlük 1 milyon varilden fazla azalmasını sağlayabilir

*OPEC+ toplantısı, dikkatleri Suudi Arabistan’ın “liderliğine” çekti
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubu dün yaptığı toplantıda mevcut üretim kesintilerini 1 ay daha uzatma kararı alırken, uzmanlar bu kararın dışında tutulan Rusya ve Kazakistan toplantının en kazançlı ülkeleri olarak görünseler de çıkan kararla birlikte gözlerin Suudi Arabistan’ın başarılı yönetim politikasına çevrildiğini belirtiyor

*Bu yılki büyüme hedefini en az yüzde 6 olarak belirleyen Çin, savunma bütçesini de yüzde 6,8 artıracak
Çin’in 2021 yılı büyüme hedefi en az yüzde 6 olarak belirlenirken, savunma bütçesinin de yüzde 6,8 artırılarak 209 milyar dolara (1,35 trilyon yuan) çıkarılması planlanıyor

*Türkiye, AB ile çeyrek asırlık Gümrük Birliği’nin güncellenmesi için çabalarını yoğunlaştırdı
25 yılı geride bırakan Gümrük Birliği uygulamalarında işleyişin iyileştirilmesi, kamu alımları, e-ticaret ve hizmetleri kapsayacak şekilde anlaşmanın genişletilmesine yönelik karşılıklı teknik ve üst düzey görüşmeler 2020’de de gündemdeydi. Bu kapsamda geçen yıl hem mevcut ticari ilişkilerde yaşanan sorunların çözümü hem de Gümrük Birliği’nin güncellenmesi sürecinin başlatılabilmesi için 40’ı bakan düzeyinde, 57 üst düzey görüşme gerçekleştirildi

*TİM ve İTÜ’den Milli Uzay Programı’na katkı sağlayacak iş birliği
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ile İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) arasında Türkiye’nin “Milli Uzay Programı” hedeflerine katkı sağlayacak iş birliği protokolü imzalanacak

*Rekabet Kurumu geçen yıl 220 birleşme ve devralma işlemini inceledi
Bu işlemlerden 75’inde hedef şirket, Türkiye kökenli şirketler olurken bildirilen bu işlemlerin toplam işlem bedeli yaklaşık 29 milyar 192 milyon lira oldu. İncelenen işlemlerden 132’sinin ise yabancıların yurt dışında gerçekleştirdikleri birleşme ve devralmalara ilişkin olduğu görülürken, bu işlemlerde bildirilen toplam işlem bedeli 2 trilyon 668 milyar lira olarak belirlendi

*Depreme dayanıklı olmayan binaların dönüşümü için yaklaşık 16 milyar lira harcandı
Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca Dönüşüm Projeleri Özel Hesabı’ndan bugüne kadar hak sahiplerine 4 milyar 631 milyon lira kira yardımında bulunuldu. Hak sahiplerinin bankalardan kullandıkları kredilere 151 milyon lira faiz desteği sağlandı. Türkiye genelinde yapılan kentsel dönüşüm kapsamında, 1 milyar 225 milyon liralık kamulaştırma yapıldı

*Yatırım projelerinin önü Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının destekleriyle açıldı
Kovid-19 salgınının etkili olduğu 2020’de mevcut teşvik mevzuatı ve proje bazlı teşvik sistemi kapsamında yatırımlara yönelik desteğini sürdüren Bakanlık, madencilik sektöründe gerçekleştirilecek yatırımlar için 186 teşvik belgesi düzenlerken, bu kapsamda 6,9 milyar lira ödenek ayırdı. Tarım alanında yapılacak yatırımlar için düzenlenen 987 teşvik belgesi dahilinde 5,7 milyar lira, enerji sektöründe hayata geçirilecek yatırımlar için hazırlanan 631 teşvik belgesi çerçevesinde ise 44,3 milyar lira ödenek sağlandı

*Mobilya, kağıt ve orman ürünleri sektör ihracatı şubatta 478 milyon dolar oldu
İstanbul Mobilya Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği Başkanı Ahmet Güleç, “Sektörümüzün 2021 Şubat ayındaki ihracatı, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 7,87’lik artışla 478 milyon dolar olarak gerçekleşti” diye konuştu

*Madencilik şubatta ihracatını en çok artıran sektör oldu
Türkiye’nin şubat ayı ihracatı, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 9,6 artışla 16,1 milyar dolar olarak gerçekleşirken, 141 ülkeye toplam 415,5 milyon dolar değerinde ihracat yapan madencilik dış satımını en çok arttıran sektör oldu

*Hibrit otomobil satışları otogazlı otomobil satışlarını geçti
Türkiye otomobil pazarında yılın 2 ayında elektrikli otomobillerin satışlardan aldığı pay yüzde 0,2, hibrit otomobillerin payı yüzde 8,7, otogazlı otomobil satışlarının payı da yüzde 7,9 oldu. Geçen ay 55 adet elektrikli , 3 bin 687 adet hibrit otomobil alıcı buldu

*Hava yollarında yolcu sayısının yıl sonunda yüzde 50,7 artışla 123 milyona çıkması bekleniyor
Salgında yeniden normalleşme sürecine girilmesinin de katkısıyla uçak trafiğinin, söz konusu dönemde 1 milyon 359 bine yükseleceği tahmin ediliyor. Hava yolundaki yük ve kargo taşımacılığının da bu yıl dahil, Cumhuriyet’in 100’üncü yılı olan 2023’e kadar kesintisiz büyümesi öngörülüyor

*Elektrik-elektronik sektörünün ihracatı şubatta yüzde 23,7 arttı
Elektrik-elektronik sektörünün şubat ayı ihracatı 2020’nin aynı dönemine kıyasla yüzde 23,7 artarak 1 milyar 66 milyon dolar oldu. Şubatta Türkiye’nin toplam ihracatından yüzde 7,3 pay alan sektör, ülkeler bazında en fazla ihracatı Birleşik Krallık, Almanya ve Fransa’ya yaptı

*İstanbullu şirketler dünyanın 212 noktasına 6,1 milyar dolarlık ürün ihraç etti
Türkiye’nin geçen ay gerçekleştirdiği ihracatta İstanbullu şirketlerin payı yüzde 38,2 oldu. Şubat ayında İstanbul’dan en fazla ürün ihracatı yapan sektör 1 milyar 34 milyon 759 bin dolarla hazır giyim ve konfeksiyon oldu. İstanbullu şirketlerin en büyük pazarı, 598 milyon 640 bin dolarla Almanya oldu

*Türkiye’de bitkisel üretim değeri 2020’de yüzde 22,99 artışla 97,37 milyar lira oldu
Tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin değeri, geçen yıl 2019’a göre yüzde 22,99 artışla 97,37 milyar lira oldu. Meyveler, içecek ve baharat bitkileri üretim değeri yüzde 36,46 yükselerek 92,56 milyar lira, sebzelerin üretim değeri ise yüzde 9,59 artışla 55,28 milyar lira olarak gerçekleşti

*Piyasalarda son durum
BIST 100 endeksi, yüzde 0,3 artışla 1.540 puana çıkarken, dolar/TL yüzde 0,5 değer kaybederek 7,4830’a geriledi. Altının gram fiyatı ise 408 liradan işlem gördü

Kaynak: Anadolu Ajansı Finans