Ekonomi ve Finans Haberleri – (27.01.2023)

Finans Haberleri Günün Özeti

*Cumhurbaşkanı Erdoğan: Bandırma-Bursa-Yenişehir-Osmaneli Hızlı Tren Hattı’nı 2025’te bitiriyoruz
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Bilecik’e son 20 yılda toplam 20 milyar lira tutarında kamu yatırımı yaptık. Yapımı süren Bandırma-Bursa-Yenişehir-Osmaneli Hızlı Tren Hattı’nı inşallah 2025 yılında bitiriyoruz” dedi

*Bakan Nebati: Türkiye enflasyonu üretimle yeniyor
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Türkiye’nin enflasyonu üretimle yendiğini belirterek, “İşsizliği artıracak, ekonomik faaliyetleri yavaşlatacak adımları sıkılaştırmak yerine yatırım, istihdam, üretim ve ihracat odaklı politikalar uyguluyoruz” ifadesini kullandı

*Bakan Dönmez: 2022 yılında 6,5 milyar dolarlık madencilik ihracatıyla Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdık
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, “2022 yılında 6,5 milyar dolarlık madencilik ihracatıyla Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdık. Son 20 yılda maden ihracatımızı yaklaşık 10 kat artırdık. (Söğüt Altın Madeni) Tam kapasite üretime geçtiğince yıllık ortalama 6,5 tonluk üretimiyle Türkiye’de en çok üretim yapan 3 işletmeden, 3 ruhsatımızdan birisi haline gelecek. 500 milyon dolarlık yatırım miktarıyla ilk etapta 1000, ilerleyen dönemlerde 1300 vatandaşımıza istihdam sağlayacak” diye konuştu

*Bakan Yanık “2023’e Doğru Şehir Buluşmaları” programında konuştu
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, “Bizim için Türkiye Yüzyılı mottosu bir slogandan ibaret değil ve olmayacak. Türk siyasi hayatının belki de en önemli, en kritik seçimlerinden birisi 14 Mayıs 2023 tarihinde yapılacak” dedi

*Çiftçilere yaklaşık 972 milyon liralık tarımsal destek ödemesine bugün başlanıyor
Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, 972 milyon 333 bin liralık tarımsal destekleme ödemelerinin bugün çiftçilerin hesaplarına aktarılacağını bildirdi. Paylaşımda yer alan bilgilere göre, söz konusu destek tutarları, hububat, baklagil ve dane mısırda 956 milyon 455 bin 159 lira, kırsal kalkınma yatırımlarında 13 milyon 743 bin 303 lira ve sertifikalı tohum üretiminde 2 milyon 134 bin 538 lira olarak belirlendi

*Türkiye’ye değer katan marka ve isimler ödüllendirildi
Ticaret Bakan Yardımcısı Rıza Tuna Turagay, “ASELSAN 81 ülkeye ihracat yapıyor. Son 5 yılda 671 ürünü yerlileştirmiş durumda. Bunlar az başarılar değil. 2023 hedefimiz, 60 milyon turist, 56 milyar dolar turizm geliri. Her geçen gün bir adım daha ileri gidiyoruz” dedi. TİM Başkanı Mustafa Gültepe, “2022’de ihracat kilogram birim değerimiz 1,44 dolar oldu. Önceki yıla göre yaklaşık yüzde 15 artışa rağmen bu konuda henüz istediğimiz noktada değiliz. En kısa zamanda 2 doların, hatta 3 doların üzerine çıkmalıyız” şeklinde konuştu

*Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığınca İZBAN için 2,8 milyar dolarlık yatırım yapıldı
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, İZBAN Projesi için Bakanlıkça yapılan yatırımın yaklaşık 2 milyar 850 milyon dolar olduğunu belirterek, “İzmir halkının hizmetine sunduğumuz İZBAN Projesi’nin toplam yatırım tutarına bakıldığında, yüzde 70’in üzerindeki oranın Bakanlığımızca yapıldığı görülecektir” ifadesini kullandı

*ABD’de kişisel tüketim harcamaları beklenenden fazla azaldı
ABD’de kişisel tüketim harcamaları, geçen yıl aralıkta yüzde 0,2 azalarak piyasa beklentilerinin üzerinde düşüş kaydetti. Fed’in enflasyon göstergesi olarak dikkate aldığı çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi geçen yıl aralıkta yıllık bazda yüzde 4,7’den 4,4’e geriledi

*İngiltere Maliye Bakanı Hunt, hükümetin büyümeyi artırma planını açıkladı
İngiltere Maliye Bakanı Jeremy Hunt, salgının ülkenin istihdam piyasasındaki zaaflarını ortaya çıkardığını belirtti. Bakan Hunt, konuşmasında hükümetin hedeflerini “Önceliklerimiz, öncelikleriniz” başlığı altında, “enflasyonu yarı yarıya indirmek, ekonomiyi büyütmek, borcu azaltmak, (sağlık hizmetlerinde) bekleme sürelerini kısaltmak ve yasa dışı göçü durdurmak” olarak sıraladı. Ülkenin kronikleşen iş gücü krizine değinen Bakan Hunt, hali hazırda aktif çalışan iş gücünün salgın öncesindeki seviyenin 300 bin altında olduğunu kaydetti

*Türkiye- Bulgaristan ikili ticaret hacminde hedef 10 milyar avro
Bulgaristan İnovasyon ve Büyüme Bakanı Alexander Poulev, Türkiye ile Bulgaristan arasında ikili ticaretin büyüdüğünü belirterek, “İkili ticaret hacmi tarihi rekor seviyelerde. Ancak yine de daha fazlasını yapabiliriz. Hedefimiz önümüzdeki yıllarda 10 milyar avroya ulaşmak ve bunu sizin yakın desteğinizle birlikte yapabiliriz. Büyük bir delegasyon ile Türkiye’de bulunuyoruz. Bu, Türkiye gibi dostane bir komşu ülkeyle daha fazla iş yapma konusundaki siyasi irademizin ve kararlılığımızın çok güçlü bir işareti” değerlendirmesinde bulundu

*Tokyo’da enflasyon son 41 yılın en yükseğinde
Tokyo’da çekirdek Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), yükselen enerji ve ham madde maliyetleri sonrası Ocak 2023’te, önceki yıla kıyasla yüzde 4,3 yükseldi. Bu oran, tüketim vergisi artışlarının etkisi hariç tutulduğunda Tokyo bölgesinde 1981’den beri en yüksek enflasyon olarak kayda geçti. Enflasyon artışının nedenleri arasında, enerji ve ham madde maliyetlerinin yükselişi ile döviz kurları karşısında Japon yeninin aralıklarla yaşadığı değer kayıpları gösteriliyor

*MÜSİAD/Asmalı: Doğal gaza yapılan indirimler enflasyonla mücadelede önemli bir rol oynayacak
MÜSİAD Genel Başkanı Mahmut Asmalı, doğal gaza yapılan indirimlerin enflasyonla mücadelede önemli bir rol oynayacağını bildirdi. Asmalı, doğal gazda sanayi aboneleri ve elektrik üretim amaçlı tarifede indirime gidilmesine ilişkin bir açıklama yaptı. Gelecek dönemde sanayide kullanılan elektriğe yönelik yapılması öngörülen indirimlerin, dezenflasyon süreci için bir başka olumlu gelişme olduğunu belirtti

*TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu’ndan AB’ye “vize ve taşıma kotası”na çözüm bulma çağrısı
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, “Vize konusu (AB) iş dünyası için son dönemde ciddi boyutlara ulaştı, taşıma kotaları da ikili ticareti olumsuz etkiledi. Bu nedenle vize ve taşıma kotaları konularına acil çözüm bulmalıyız” dedi. Büyükelçi Nikolaus Meyer-Landrut ise konuşmasında, Avrupa Birliği Merkezleri Ağı Projesi’nin Türkiye ile işbirliği ve ekonomi dünyasıyla iletişimde önemli rol oynadığını söyledi

*”KOSGEB Çalışmaları ve Teşvikleri” konferansı
KOSGEB Başkanı Hasan Basri Kurt, “KOBİGEL çağrılarımızı bitirdik, şu an 5 bin 800 başvuru değerlendirme aşamasında. Bunların yüzde 80’ine cevap vermeyi ümit ediyoruz. Dijitalleşmeye çok ciddi rağbet olduğunu gördük, bu sevindirici” dedi. ASKON Genel Başkanı Orhan Aydın, “Türkiye Yüzyılı’nda rotasını 7 kıtaya çevirmiş, istikrar ve güven abidesi ülkemiz üreterek ekonomik büyümesini sürdürecek ve 2023 yılında resesyon korkusu yaşamayan sayılı devletler arasına girerek kendisini gösterecek” diye konuştu

*Elektrikte gün öncesi ve dengeleme güç piyasasında azami fiyat düşürüldü
EPDK tarafından hazırlanan “Gün Öncesi Piyasasında ve Dengeleme Güç Piyasasında Asgari ve Azami Fiyat Limitlerinin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslarda Değişiklik Yapılmasına Dair Usul ve Esaslar” Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre, kurum tarafından yeni bir karar alınıncaya kadar gün öncesi ve dengeleme güç piyasasında fiyat limitleri, megavatsaat başına asgari “0” lira, azami 3 bin 650 lira olarak uygulanacak. Söz konusu usul ve esaslar 1 Şubat’ta yürürlüğe girecek

*İTO/Avdagiç: 2023 üretim yılı olacak
İTO Başkanı Şekib Avdagiç, EPDK ve BOTAŞ’ın enerji fiyatlarında indirim açıklamaları değerlendirmesinde, “İndirimlerin özellikle ihracatta rekabetçiliğimize olumlu etkisini göreceğiz. 2023 üretim yılı olacak. Sanayi elektriğinde beklenen yüzde 12, doğalgazda açıklanan yüzde 13,30 ila 17,22 indirimin, üretim ve istihdamda ekonomimize misliyle geri dönüşü olacak” yorumunda bulundu

*MASFED/Erkoç: Hem sıfır hem ikinci el araçta aralık ayı hareketli geçti
Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu (MASFED) Genel Başkanı Aydın Erkoç 2022 yılı ikinci el pazarını değerlendirdi. Erkoç, 2022 yılında sıfır araç arzında yaşanan sıkıntıların devam ettiğini belirterek, özellikle yılın ikinci yarısında ciddi bir daralma olduğunu vurguladı. Erkoç, “Özellikle temmuz-kasım dönemindeki düşüşlerin ardından aralık ayında otomobil devirleri önceki yılın aynı ayına göre yüzde 24,9 artışla 764 bin 329 adet oldu” açıklamasını yaptı

*Teknoloji şirketlerinde işten çıkarma dalgası diğer sektörlere de sıçradı
Pek çok şirket, yüksek faiz oranlarının süreceğine ve resesyona dair endişe duyarken maliyetlerini düşürmek için çalışanlarını işten çıkarma yoluna gidiyor. Amazon, Google ve Microsoft gibi devlerin de aralarında bulunduğu şirketlerden ardı ardına işten çıkarma açıklamaları gelirken bu dalgaya otomotiv sektöründen Ford ve kimya sektöründen Dow da katıldı

*Türkiye’nin en fazla hava kargo yükü geçen yıl İstanbul’dan taşındı
Türkiye’deki havalimanlarından 2022 yılında düzenlenen seferlerle nakledilen hava kargo yükünün yüzde 74’ü İstanbul’dan taşındı. Dünyanın önemli havacılık merkezlerinden İstanbul’daki üç havalimanında 2022 yılında icra edilen seferlerle 2 milyon 966 bin 88 ton bagaj, kargo ve posta yükü taşındı. Geçen yıl Atatürk, Sabiha Gökçen ve İstanbul havalimanlarından 615 bin 183 ticari sefer düzenlendi

*Kamu, madencilik yatırımları için 78,9 milyar lira kaynak ayırdı
2023 yılında kamu kurumları tarafından yürütülecek 10 bin 915 proje için 454,2 milyar lira ödenek tahsis edildi. Bu ödeneğin 163 milyar 396 milyon 525 bin liralık kısmı kamu iktisadi teşebbüsleri (KİT) yatırımlarına ayrıldı. Proje sayısının fazlalığıyla dikkati çeken Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü ve TPAO, toplam 22 proje için çalışma yürütecek

*Kişi başına düşen araç sayısında 3 il zirvede yer alıyor
Trafiğe kayıtlı taşıt sayısının 2022 itibarıyla 26,5 milyonu aştığı Türkiye’de yaklaşık 3 kişiye bir araç düşüyor. Antalya, Muğla ve Burdur’a ilişkin kayıtlar, bu illerde her iki kişiden birine araç düştüğünü gösteriyor

*Sanayi kapasite raporuna sahip tesislerde çalışan sayısı 3,9 milyona yaklaştı
Sanayi kapasite raporuna sahip tesislerde çalışan sayısı, 2022’de bir önceki yıla göre yüzde 8,27 artarak 3 milyon 871 bin 480 kişi oldu. 2021 yılında 85 bin 790 olan “kapasite rapor” sayısı, 2022 yılında yüzde 11,67 artışla 95 bin 804’e çıktı

Kaynak: Anadolu Ajansı Finans