Ekonomi ve Finans Haberleri – (23.06.2023)

Finans Haberleri Günün Özeti

*Şimşek: Ekonomi politikalarımız kısa vadede fiyat istikrarını ve finansal istikrarı hedeflemektedir
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ekonomi politikalarının, kısa vadede fiyat istikrarını ve finansal istikrarı hedeflediğini belirterek, “Bu hedeflere ulaşmada kararlıyız.” dedi

*Ticaret Bakanı Bolat: Enflasyonun son 6-7 ayda yıllık TÜFE’de yüzde 85,5’ten yüzde 39,5’e düşürülmesi de doğru yolda olduğumuzu göstermektedir
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, enflasyonun son 6-7 ayda TÜFE’de yüzde 85,5’ten yüzde 39,5’e düşürülmesinin doğru yolda olduklarını gösterdiğini belirterek, “Artık yeni hükümet döneminde makro ekonomide istikrarı, enflasyonla mücadeleyi önceleyen, ihracatın arttırılmasını önceleyip ülkemizin cari açığını azaltmayı hedefleyen bir program uygulanacak.” ifadelerini kullandı

*Bakan Uraloğlu, bayram öncesi trafik önlemlerini denetledi
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Kurban Bayramı tatilinde ulaşımda yaşanabilecek her türlü yoğunluğa ve aksamalara karşı tedbirlerini aldıklarını ve denetimleri sıklaştırdıklarını bildirdi

*Çiftçilere yaklaşık 3,4 milyar liralık tarımsal destek ödemesi bugün yapılacak
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, 2 milyar 479 milyon 874 bin lira tarımsal destek ödemesi ile 966 milyon liralık yaş çay alım bedelinin bugün çiftçilerin hesaplarına aktarılacağını bildirdi

*Temmuz yaşlı ve engelli aylıkları bugün itibarıyla hesaplara yatırılacak
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, Kurban Bayramı dolayısıyla temmuz yaşlı ve engelli aylıklarını öne çekerek bugün itibarıyla hesaplara yatıracaklarını bildirdi

*Milli Eğitim Bakanı Tekin: ( Hatay) Eylül ayı başladığında burada eğitim öğretim sürecini sağlıklı şekilde başlatmış olacağız
Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat’taki depremlerden etkilenen Hatay’da, eylülde eğitim öğretim sürecinin sağlıklı şekilde başlatılacağını söyledi

*Ticaret Bakanlığından tatil rezervasyonu yaptıracak vatandaşlara uyarı
Ticaret Bakanlığı, tatil rezervasyonu yapacak tüketicilerin mağduriyet yaşamaması için dikkat edilmesi gereken hususlara ilişkin uyarılarda bulundu. Bakanlıktan yapılan açıklamada, Özellikle tüketicilerin sıkça tercih ettiği otel ve turizm tesislerinin internet sitelerinin fotoğraf ve isimlerinin kopyalanarak, e-posta ve kısa mesaj üzerinden cazip tekliflerle tüketicilerin mağdur edildiğinin görüldüğüne işaret edildi

*Tarım ve Orman Bakanlığından Kurban Bayramı’nda alınması gereken tedbirler için genelge
Tarım ve Orman Bakanlığı, içme ve kullanma suyu temin edilen su havzalarının korunması, çevre ve gürültü kirliliğinin önlenmesi, halk sağlığının korunması amacıyla Kurban Bayramı süresince alınacak tedbirlere ve kesim sırasında dikkat edilmesi gereken kurallara ilişkin valiliklere genelge gönderdi. Genelgede, ‘’Kurbanlık hayvanlar, bakanlıktan şartlı onay ya da onay belgesi almış kesimhanelerle, kurban hizmetleri komisyonlarının belirlediği yerlerde kesilmeli” denildi

 *Ankara-İzmir Hızlı Tren Hattı’nın 2024 sonunda bitirilmesi hedefleniyor
TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu Başkanı Adil Karaismailoğlu, Ankara-İzmir Hızlı Tren Hattı’nda çalışmaların devam ettiğini belirterek, “Tam 508 kilometre uzunluğunda. İnşallah 2024’ün sonunda bunu bitirmeyi hedefliyoruz. Ankara-İzmir arasındaki 508 kilometrelik mesafe 3,5 saate düşecek.” dedi

*Türk yatırımcıların 128 ülkede 2 bin 33 yatırımı bulunuyor
Ticaret Bakanlığının Yurt Dışı Yatırım Anketi, 2022 yılı sonu itibarıyla 128 ülkede 2 bin 33 doğrudan Türk yatırımı bulunduğunu ortaya koydu. Bakanlık, Türkiye’de yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin 2022 sonu itibarıyla yurt dışındaki yatırımlarının tespitine yönelik “Yurt Dışı Yatırım Anketi” gerçekleştirdi. Bu kapsamda, Türkiye’de yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin yurt dışında gerçekleştirdikleri 2 bin 33 yatırımın sermaye pozisyonu 50,8 milyar dolar olarak tespit edildi

*Milli parklar ve tabiat parkları bayram tatiline hazır
Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar (DKMP) Genel Müdürlüğü, Kurban Bayramı tatilinde şehrin gürültüsünden ve stresinden uzaklaşıp huzurlu bir ortamda tabiatla iç içe vakit geçirmek ve piknik yapmak isteyen vatandaşlar için milli parklar ve tabiat parklarında gerekli hazırlıkları yaptı

*Türkiye’nin ihracatı mayısta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 14,4 yükselerek 21 milyar 659 milyon dolara çıktı
Türkiye İstatistik Kurumu ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan mayıs ayına ilişkin geçici dış ticaret verileri açıklandı. Buna göre, Genel Ticaret Sistemi (GTS) kapsamında ihracat, mayısta geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 14,4 artarak 21 milyar 659 milyon dolar, ithalat yüzde 15,5 artışla 34 milyar 186 milyon dolar olarak gerçekleşti

*TCMB, kredi kartı faizlerinde referans oranının ilan edildiği güne dair değişikliğe gitti
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), kredi kartı işlemlerinde uygulanacak azami faizlerde dikkate alınan referans oranın ilan edildiği güne dair değişikliğe gitti.
TCMB’nin, Kredi Kartı İşlemlerinde Uygulanacak Azami Faiz Oranları Hakkında Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’i Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Buna göre, her ayın sondan beşinci günü ilan edilen referans oran, bugünden itibaren, ilgili ayın beşinci iş gününden sonra Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı olması halinde, PPK toplantısının yapıldığı tarihteki güncel verilere göre hesaplanacak

*Türkiye Bankalar Birliği’nden deprem bölgesi açıklaması
Türkiye Bankalar Birliği bankacılık sektörünün, deprem bölgesindeki bankacılık hizmetlerinin kesintisiz sürdürülmesi için çalışmalarına devam ettiğini duyurdu. Türkiye Bankalar Birliği’nden yapılan açıklamada, bölgede 891 şubeden 709’unun hizmet vermeye devam ettiğini belirterek, 3 bin 994 ATM’nin 3 bin 767’sinin aktif olduğu kaydedildi

*Uzmanlar, TCMB’nin faiz kararını değerlendirdi
İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener, “Uzun vadede düşük faiz politikasının devam edeceğini ama kısa vadede gerektiği için yüksek faiz politikasının uygulanacağını düşünüyoruz” dedi. Alnus Yatırım Araştırma Direktörü Volkan Dükkancık da “Piyasaların, özellikle borsa cephesinin son 10 gündür TCMB belirsizliğini büyük ölçüde fiyatladığını ve bu aşamadan sonra başlayan değişim sürecini daha pozitif bir eğilimle fiyatlama aşamasına geçeceği kanısındayım” diye konuştu.  Societe Generale CEEMEA Stratejisti Marek Drimal ise “TCMB’nin para politikasını sıkılaştırmaya devam etme sözü vermesi daha da önem taşıyor” ifadelerini kullandı

*İngiltere’nin enflasyonla imtihanı son 15 yılın en yüksek faizine rağmen sürüyor
İngiltere’nin gıda ve doğal gazda yüksek ithalat bağımlılığı faiz artışlarına rağmen enflasyondaki düşüşü baskılarken ülke, gelişmiş ülkeler arasında en yüksek enflasyon oranına sahip olarak öne çıkıyor. Enflasyonun İngiltere’de yüksek ve ısrarcı olmasında, ülkenin gıda ve doğal gaz ithalatındaki bağımlılığının yanı sıra Brexit sonrası maliyetlerin artması, işsizliğin düşük seyretmesi ve ekonominin beklenenden güçlü performans göstermesi gibi faktörler ve para politikası ana nedenler olarak görülüyor. İngiliz ekonomisinde yapışkan hale gelen enflasyonu düşürmek için faiz oranları yüzde 5 ile son 15 yılın en yüksek seviyesine çıkarıldı

*Kamuda enerji performans sözleşmelerinin uygulanması tebliğinde değişikliğe gidildi
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının Kamuda Enerji Performans Sözleşmelerinin Uygulanmasına İlişkin Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Buna göre, tebliğin ilgili maddesinde yer alan “2 milyon” ibaresi “1 milyon” şeklinde değiştirildi, ayrıca değişiklikle basit geri ödeme süresi 2 yılın altında olan enerji verimliliği önlemlerinin enerji performans sözleşmesi kapsamında değerlendirilmeyeceğine yönelik ifade de “1” yılın altında olarak düzenlendi

*TPAO, Karadeniz’deki petrol arama ruhsat süresinin uzatılması için başvuruda bulundu
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO), Karadeniz’de belirtilen alanlardaki petrol arama ruhsatı süresinin 23 Ağustos 2023’ten itibaren 3 yıl uzatılması için başvuruda bulundu

*Aydın’da jeotermal kaynak arama sahaları için ihaleye çıkılacak
Aydın’da jeotermal kaynak arama ruhsatlı sahaların devri ya da satışı için ihale yapılacak.
Aydın Valiliği Ayter Aydın Termal Turizm ve Jeotermal Sistemleri AŞ’nin ilanı, Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre, şirkete bağlı 4 adet jeotermal kaynak arama ruhsat sahası elektrik, enerji, seracılık, meyve-sebze kurutma, balıkçılık ve sağlık termal turizm gibi faaliyetlerde kullanılmak üzere ihale yolu ile ruhsata ait tüm hak ve yükümlülükleriyle birlikte devredilecek

*İklim değişikliğiyle mücadele için temiz enerji kurulumlarının artırılması gerekiyor
Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA) tarafından hazırlanan Dünya Enerji Dönüşümü Görünümü 2023 raporuna göre, enerji dönüşümünün başarılı şekilde uygulanabilmesi ve küresel sıcaklık artışının 1,5 dereceyle sınırlandırılması için küresel ölçekte 2030’a kadar her yıl 1000 gigavat seviyesinde yenilenebilir enerji kurulumunun yapılması gerektiği bildirildi

*Enerji ithalatı faturası mayısta yüzde 23,4 azaldı
Türkiye’nin enerji ithalatı için ödediği tutar, mayısta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 23,4 azalarak 5 milyar 320 milyon 345 bin dolara geriledi. Türkiye İstatistik Kurumu ile Ticaret Bakanlığı tarafından oluşturulan geçici dış ticaret istatistiklerine göre, mayısta Türkiye’nin toplam ithalatı geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 15,5 artarak 34 milyar 186 milyon dolar oldu. Bu tutarın 5 milyar 320 milyon 345 bin dolarlık kısmını enerji ithalatı olarak özetlenen “mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar” oluşturdu

*Türkiye’de kurulan şirket sayısı, mayısta bir önceki aya göre yüzde 9,4 artarak 10 bin 40’a, kapanan şirket sayısı da yüzde 41 artışla 2 bin 7’ye çıktı
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), mayıs ayına ilişkin kurulan ve kapanan şirket istatistiklerini açıkladı. Buna göre, mayısta kurulan şirket sayısı nisana kıyasla yüzde 9,4 artarak 9 bin 174’ten 10 bin 40’a çıktı. Aynı dönemde kapanan şirket sayısı da yüzde 41 yükselerek 2 bin 7 oldu. Nisanda 1423 şirket kapanmıştı

*Küresel elektrik depolama kapasitesi 2030’da 400 gigavatsaati aşacak
Norveç merkezli bağımsız araştırma kuruluşu Rystad Energy’nin batarya depolaması raporundan derlenen bilgilere göre, küresel elektrik depolama kapasitesi geçen yılın sonunda 43 gigavatsaate ulaşmasının ardından, teknolojik gelişmeler ve talebin artmasıyla 2030’da toplam depolama kapasitesinin 400 gigavatsaati aşacağı öngörülüyor

*Deniz ve Kara Kuvvetlerinin bir silahı daha yerlileşiyor
Türk Silahlı Kuvvetlerinin deniz ve kara platformlarında kullanılan 25 milimetre silah sisteminin yerlileştirilmesinde önemli bir adım atıldı. Makine ve Kimya Endüstrisi AŞ (MKE AŞ), güvenlik güçleri tarafından kullanılan, yurt dışı bağımlılığı bulunan sistem ve alt sistemlerin yerlileştirilmesine yönelik çalışmalar yürütüyor. Şirket, bu kapsamda Deniz Kuvvetleri Komutanlığının 25 milimetre KBA silahı yedek namlu tedarikinde yurt dışı bağımlılığını ortadan kaldırmak amacıyla söz konusu namluyu yerlileştirmeyi gündemine aldı

*BRICS çok kutuplu düzende çekim merkezine dönüşüyor
Küresel sistemde çok kutupluluğun ön plana çıktığı bir dönemde, ekonomik ağırlığını daha iyi kullanmak isteyen Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’nın (BRICS) genişlemeye kapı aralamasıyla birçok ülkeden katılım başvurusu almaya devam ediyor

*Türkiye Fırıncılar Federasyonu Başkanı Balcı, ekmek fiyatlarına ilişkin tartışmaları değerlendirdi
Türkiye Fırıncılar Federasyonu Başkanı Halil İbrahim Balcı, temmuzda yapılacak görüşmeler sonucu ekmeğin kilogram fiyatının 35,5 liranın üzerine çıkmayacağını düşündüğünü, tane fiyatının da 10 liraya yükselmesinin söz konusu olmadığını bildirdi

*Türkiye’de geçen yıl 1,1 milyon otomobil, 10 milyon buzdolabı üretildi
Türkiye İstatistik Kurumu, 2022 yılına ilişkin sanayi ürün istatistiklerini açıkladı.
Buna göre, Türkiye’de 2022 yılında 1 milyon 119 bin 615 otomobil, 10 milyon 3 bin 696 ev tipi buzdolabı ve dondurucu, 254 milyon 120 bin 95 ton hazır beton, 1 milyon 409 bin 755 kombi (hermetik), 10 milyon 869 bin 892 güneş pili ve 399 bin 272 motosiklet üretildi

*AB’den Rusya’ya yeni yaptırımlar
AB Konseyi, üye ülkelerin savaş nedeniyle Rusya’ya karşı hazırlanan 11’inci yaptırım paketini resmen onayladıklarını duyurdu

*ABD’li çip üreticisi Micron, Hindistan’a yatırım yapacak
ABD’li mikroçip üreticisi Micron Technologies, Hindistan’da yeni bir yarı iletken montaj ve test tesisi inşa etmek için 825 milyon dolara kadar yatırım yapacağını duyurdu.
Micron’dan yapılan açıklamada, şirketin Hindistan’ın Gujarat şehrinde yeni bir montaj ve test tesisi kurmayı planladığı bildirildi

*İngiltere’de perakende satışları mayısta yüzde 0,3 büyüdü
İngiltere Ulusal İstatistik Ofisi (ONS) verilerine göre, İngiltere’de perakende satışları hayat pahalılığı ve gıda fiyatlarındaki artışın sürmesi nedeniyle mayısta yüzde 0,3 ile kısıtlı büyüme gösterdi

*Ekonomik güven endeksi haziranda aylık bazda yüzde 2,5 azaldı
Türkiye İstatistik Kurumu, haziran ayına ilişkin ekonomik güven endeksi verilerini açıkladı.
Buna göre, endeks mayısta 103,7 iken haziranda yüzde 2,5 azalarak 101,1 seviyesine geriledi. Tüketici güven endeksi, haziranda aylık bazda yüzde 6,5 azalarak 85,1’e düştü

*Günlük elektrik üretim ve tüketim verileri
Türkiye Elektrik İletim AŞ verilerine göre, Türkiye’de dün günlük bazda 901 bin 173 megavatsaat elektrik üretildi, tüketim ise 906 bin 740 megavatsaat oldu

*Spot piyasada doğal gaz fiyatları
Enerji Piyasaları İşletme AŞ verilerine göre,  Spot doğal gaz piyasasında dün 1000 metreküp gazın referans fiyatı 8 bin 600 lira 89 kuruş olarak belirlendi

*Spot piyasada elektrik fiyatları
Enerji Piyasaları İşletme AŞ verilerine göre, spot piyasada 1 megavatsaat elektriğin fiyatı yarın için en yüksek 2 bin 600 lira, en düşük 1190 lira 98 kuruş olarak belirlendi

*Piyasalarda son durum
BIST 100 endeksi, yüzde 2,2 artışla 5.546 seviyesinde seyrediyor. Dolar/TL 25,0730’a yükselirken, altının gramı 1.557 liradan satıldı

Kaynak: Anadolu Ajansı Finans