Ekonomi ve Finans Haberleri – (2.06.2022)

*Cumhurbaşkanı Erdoğan: Sene sonuna kadar 100 milyon yardımcı kaynağı öğrencilerimize ulaştıracağız
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 53. TÜBİTAK Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Final Yarışması ve Ödül Töreni’ne katıldı. Erdoğan, “Ücretsiz ders kitaplarıyla birlikte yardımcı kaynaklarımızı da öğrencilerimize ulaştıracağız. Sene sonuna kadar 100 milyon yardımcı kaynağı teslim ediyoruz” dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Türkiye bu yıl ilk çeyrekte yüzde 7,3 büyüme kaydetti. İhracatımızın her ay rekor kırıyor olması işte bundan.” ifadelerini kullandı. Erdoğan, “Biz uzay yarışında olacağız, hem de en ön saflarda yer alacağız” ifadelerini kullandı

*Bakan Varank’tan Berlin’de Alman şirketlere yatırım çağrısı: Türkiye, jeopolitik, stratejik konumuyla bulunmaz fırsat
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Almanya ziyareti kapsamında Berlin’de, 10 milyar dolar üzerinde değerlemeye ulaşarak Türkiye’nin ilk “decacorn”u olan teknoloji şirketi Trendyol’un ilk yurt dışı ofisinin açılışını gerçekleştirmesinin ardındanTürkiye’deki teknoloji tabanlı girişimciliğe, Almanya ve Türkiye ilişkilerine yönelik değerlendirmelerde bulundu. Türkiye’nin teknoloji tabanlı girişimcilikte Avrupa’nın dikkatini çeken bir ülke olduğunu belirterek, “Teknoloji tabanlı, farklı firmalarımız Almanya’da boy gösteriyor. Türk girişimciler, geçtiğimiz yıl 1,6 milyar dolar yatırım almayı başardı. Türkiye, jeopolitik, stratejik konumuyla Alman şirketleri için bulunmaz fırsat. Almanlar gelsinler, Türkiye’ye yatırım yapsınlar” dedi

*Bakan Muş, mayıs ayı dış ticaret rakamlarını açıkladı
Ticaret Bakanı Mehmet Muş, mayısta ihracatın geçen yılın aynı ayına göre yüzde 15,2 artışla 19 milyar dolara ulaştığını belirterek, “Bu, tüm zamanların en yüksek mayıs ayı ihracatıdır. Böylelikle 2022 yılının ilk 5 ayının tamamında en yüksek aylık ihracat değerlerine ulaşarak ilk 5 ayda rekorlar kırmış olduk. 242,6 milyar dolara ulaşan son 12 aylık ihracatımızla, Sayın Cumhurbaşkanımızın 2022 yılı sonu için işaret ettiği 250 milyar dolar ihracat hedefine kararlı adımlarla yaklaşıyoruz” şeklinde konuştu

*Bakan Dönmez: Güneş enerjisinde yüzde 75 oranında yerli teknoloji üretimine sahibiz
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, kaynağın yerli, teknolojinin ithal olduğu yerde enerji bağımsızlığının olamayacağını belirterek, “Güneş enerjisinde yüzde 75, rüzgar ve biyokütle enerjisinde yüzde 65, jeotermal enerjide ise yüzde 55 oranında yerli teknoloji üretimine sahibiz. Bugün, 7 bin 960 megavatlık güneş paneli üretimiyle Avrupa’da birinci, dünyada dördüncü sıradayız. Hedefimiz inşallah ilk üçe girmek” açıklamalarında bulundu

*Bakan Özer, 53. TÜBİTAK Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Ödül Töreni’nde konuştu
Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer, “Bakanlık olarak özellikle gençlerimizin fikri mülkiyetle tanışmaları, patent, faydalı model, marka ve tasarım tescili, fikri mülkiyet ve sınai haklar kültürüyle yetişmeleri için büyük çaba sarf ediyoruzSon 10 yılda Milli Eğitim Bakanlığında fikri mülkiyetle ilgili her yıl 2,9 ürünün tescili alınmışken 2022 yılında henüz yıl bitmeden 7 bin 200 tane fikri mülkiyetin tescilini almanın mutluluğunu taşıyoruz” diye konuştu

*SSB/Demir: Kendi kara ve insansız hava araçlarımızı, helikopter, uçak ve gemilerimizi üreten bir konuma geldik
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı (SSB) İsmail Demir, “Ülkemiz artık kara araçlarını, insansız hava araçlarını, helikopterlerini, savaş uçaklarını, gemilerini, elektronik sistemlerini, mühimmatlarını kendi mühendislik kabiliyetleriyle tasarlayan, geliştiren ve üreten bir konuma gelmiştir. Bugün dünyada kendi savaş gemisini tasarlayan, geliştiren ve üretebilen 10 ülkeden birisiyiz” dedi

*”F-16 Özgür” modernizasyonunda seri üretime geçildi
Türk Silahlı Kuvvetleri envanterindeki F-16 uçaklarının yerli aviyoniklerle (havacılıkta uçaklar, yapay uydular ve uzay araçlarının elektronik sistemleri için kullanılan terim) modernize edilmesine yönelik olarak yürütülen Özgür Projesi’nde seri üretim süreci başladı. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı Uçak Daire Başkanı Abdurrahman Şeref Can, 9. Hava ve Aviyonik Sistemleri Semineri’nde yaptığı konuşmada, Milli Muharip Uçak’ta kullanılacak motorun geldiğini, alt sistemlerin tasarım ve üretimlerinin büyük ölçüde tamamlandığını belirtti

*Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Altun, Finlandiya gazetesine konuştu
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Finlandiya’nın en büyük gazetesi Helsingin Sanomat’un Finlandiya’nın NATO üyeliği talebine ilişkin sorularını yanıtladı. Türkiye’nin geleneksel olarak NATO’nun genişlemesini desteklediğini belirten Altun, ancak Finlandiya ve İsveç’in muhtemel üyelikleri konusunda endişeleri bulunduğunu söyledi. Altun, “NATO üyeliğinin bir hak değil ayrıcalık olduğu konusunda mutabık olmalıyız” diye konuştu

*Merkez Bankası Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti yayımlandı
TCMB Para Politikası Kurulu (PPK) Toplantı Özeti’nde, bankanın tüm politika araçlarında kalıcı ve güçlendirilmiş liralaşmayı teşvik eden geniş kapsamlı bir politika çerçevesi gözden geçirme sürecinin devam ettiği belirtilerek, “Değerlendirme süreçleri tamamlanan teminat ve likidite politika adımları devreye alınacaktır” ifadesi kullanıldı

*Merkez Bankası rezervleri 103 milyar dolar oldu
TCMB tarafından Haftalık Para ve Banka İstatistiklerine göre, 27 Mayıs itibarıyla Merkez Bankası brüt döviz rezervleri, 1 milyar 274 milyon dolar artışla 61 milyar 285 milyon dolara çıktı. Söz konusu dönemde altın rezervleri, 1 milyar 361 milyon dolar yükselerek 40 milyar 250 milyon dolardan 41 milyar 611 milyon dolara ulaştı. Böylece Merkez Bankası’nın toplam rezervleri, 2 milyar 636 milyon dolar artarak 100 milyar 261 milyon dolardan 102 milyar 897 milyon dolara yükseldi

*Yurt dışında yerleşiklerin hisse senedi, DİBS ve ŞBS stoku
Yurt dışında yerleşik kişiler, geçen hafta net 40,9 milyon dolarlık hisse senedi ve 55 milyon dolarlık DİBS satarken, 7,8 milyon dolarlık Şirket Borçlanma Senetleri aldı

*Bankacılık sektörünün mevduat ve kredi hacmi arttı
Bankacılık sektörünün toplam mevduatı, geçen hafta 43,4 milyar lira artarak 6 trilyon 844,7 milyar liraya yükseldi. Sektörün kredi hacmi ise, geçen hafta 139 milyar 150 milyon lira artarak 6 trilyon 35 milyar 266 milyon liraya çıktı

*Avrupa Parlamentosundan Rus şirket temsilcilerine yasak
Avrupa Parlamentosu (AP) Başkanı Roberta Metsola, konuyla ilgili açıklamasında, “Şu andan itibaren geçerli olmak üzere Rus şirketlerinin temsilcilerinin AP binalarına girişine izin verilmeyecektir” şeklinde konuştu

*AB ülkeleri, Rusya’dan petrol alımını yasaklama kararı aldı
AB üyesi ülkeler, Rusya’dan petrol ithalatına yasak getirecek resmi kararı içeren yeni yaptırım paketini onayladı. Rusya’dan deniz yoluyla petrol ithalatı yasaklanacak. Rus Ortodoks Kilisesi lideri Patrik Kirill, yaptırım listesine girmedi

*Avrupa Birliği’nde ÜFE yüzde 37 yükseldi
AB’de ÜFE, nisanda bir önceki aya göre yüzde 1,3, 2021’in nisan ayına kıyasla da yüzde 37 yükseldi. Avro Bölgesi’nde de ÜFE, nisanda bir önceki aya kıyasla yüzde 1,2, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 37,2 yükseldi. Söz konusu dönemde AB ülkelerinde yıllık bazda üretici fiyatları enerji sektöründe yüzde 97,2 ve ara mallarda da yüzde 25,4 artış gösterdi

*Rusya, çip üretiminde kullanılan soy gazı ihracatını kısıtladı
Rus hükümeti tarafından yayımlanan karara göre, neon dahil soy gazların ihracatı 31 Aralık’a kadar kısıtlanacak. Karara göre, ülkeden soy gazı ihracatı söz konusu tarihe kadar Rusya Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın onayına tabi olacak. Rusya ve Ukrayna’nın önemli birer üretici oldukları soy gazları, mikroçiplerde kullanılan yarı iletkenlerin üretiminde kullanılıyor

*Rus devlet savunma sanayi şirketi Rostec’in başkanı Çemezov: Yaptırım uygulayan ülkeler büyük bir pazarı kaybetti
Rusya devlet savunma sanayi şirketi Rostec’in başkanı Sergey Çemezov, Rusya’ya yönelik yaptırım uygulayan ülkelerin büyük bir pazarı kaybettiklerini belirterek, “Zor durumlar yaşadığımızı saklamayacağım. Kendimizi uluslararası iş birliğine kapatmıyoruz ancak yaptırım politikasının destekçilerinin güvenimizi kazanması zor, hatta neredeyse imkansız olacak” dedi

*OPEC+ grubu temmuzda 648 bin varil üretim artışına gidecek
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubu, petrol üretimini temmuzda günlük yaklaşık 648 bin varil artırma kararı aldı

*ABD’de özel sektör istihdamı 2020’den bu yana en düşük artışı gösterdi
ABD’de özel sektör istihdamı, mayısta 128 bin artarak salgınının yoğun şekilde etkili olduğu 2020’den bu yana en düşük artışı kaydetti. Piyasa beklentilerinin oldukça altında kalan ve Nisan 2020’den bu yana en düşük artışı gösteren özel sektör istihdamının 300 bin artması öngörülüyordu

*ABD’de tarım dışı verimlilik ilk çeyrekte 1947’den bu yana en büyük düşüşü gösterdi
ABD’de tarım dışı iş gücü verimliliği, bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 7,3 azalarak 1947’den bu yana en keskin düşüşü kaydetti. Yukarı yönlü revize edilen verinin bu dönemde yüzde 7,5 azalması bekleniyordu

*FAO’dan “gıda darlığı kapıda” uyarısı
BM Gıda ve Tarım Örgütü Genel Direktör Asistanı Abdul Hakim Elwaer, “Kovid ile birlikte tedarik zincirleri kesintiye uğradı. Bütün ülkeler dezavantajların ortaya çıkmasıyla gıda tedarikinde büyük bir tehdit olduğunu fark ettiKıtlık olmayacak, fakat özellikle düşük kapasiteye sahip ülkeler için oldukça uzun bir süre gıda darlığı kesinlikle olacak” uyarısında bulundu

*Küresel gıda krizinin çözümünde ‘İstanbul planı’ hazır
Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle ortaya çıkan küresel gıda krizinin çözümü için Türkiye’nin yürüttüğü yoğun diplomasi sonucu Birleşmiş Milletler çatısı altında yol haritası hazırlandı. Önümüzdeki günlerde tüm tarafların İstanbul’da bir araya gelerek yol haritasının detaylarını ele alması bekleniyor

*TİM Başkanı Gülle, mayıs ayı dış ticaret rakamlarının açıklandığı toplantıda konuştu
TİM Başkanı İsmail Gülle, yıl sonu hedefleri olan 250 milyar dolara ulaşmak adına ilk 5 ayda ihracatı 10 milyar dolar artırmaları gerektiğini belirterek, “Son rakamların neticesinde 250 milyar dolara giden yolda 17 milyar dolar artıdayız.İhracat birim fiyatında ciddi bir yükseliş var. Birim ihracat değerimiz geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 30,5 artışla 1,47 dolara yükseldi” diye konuştu

*ODD, otomobil ve hafif ticari araç pazarı mayıs verilerini açıkladı
Türkiye’de otomobil ve hafif ticari araç satışları, yılın ilk 5 ayında 2021’in aynı dönemine göre yüzde 12 azalarak 277 bin 252 adet oldu. Ocak-mayıs döneminde otomobil satışları yüzde 13,6 düşüşle 214 bin 148 adede, hafif ticari araç pazarı da yüzde 5,7 düşüşle 63 bin 104 adede geriledi

*Elektrikli araç şarj ağı işletmeci lisansı alan ilk şirketler belli oldu
EPDK’nin konuya ilişkin ilanı Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre, EPDK’nın elektrikli araç şarj ağı işletmeci lisansı verdiği ilk şirketler belli oldu. Söz konusu 5 şirket, Şarj Hizmeti Yönetmeliği kapsamında Türkiye’de şarj ağı işletmeci lisansı verilen ilk şirketler olarak kayda geçti

*Türkiye’nin ham çelik üretimi nisanda yüzde 1,6 arttı
TÇÜDün, nisan ayına ilişkin üretim, tüketim ve dış ticaret verilerine göre, nisan ayında Türkiye’nin ham çelik üretimi, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1,6 artarak 3,4 milyon tona ulaştı. Ham çelik üretimi, yılın ilk 4 ayında yüzde 3,2 düşüşle 12,8 milyon ton seviyesinde gerçekleşti

*Piyasalarda son durum
BIST 100 endeksi yüzde 1,2 değer kazanarak 2.600 puanla tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü. Dolar/TL yüzde 0,5 artışla 16,4720 seviyesinden işlem görürken, altının gramı 987 liradan satıldı

Kaynak: Anadolu Ajansı Finans