Ekonomi ve Finans Haberleri – (2.06.2021)

*Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın, ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Greenfield ile görüştü
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, ABD’nin Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Linda Thomas-Greenfield ile bir araya geldi. Görüşmede, Suriye, Libya, Afganistan, Filistin, İran ve Irak gibi bölgesel meseleler ile göç, insani yardımlar, terörle mücadele ve BM çerçevesinde Türkiye-ABD iş birliği konuları ele alındıYaklaşan NATO Zirvesi marjında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ABD Başkanı Joe Biden arasında yapılacak görüşmenin gündemi de değerlendirildi

*Bakan Muş, mayıs ayı dış ticaret rakamlarını açıkladı
Ticaret Bakanı Mehmet Muş, mayıs ayı ihracatının geçen yılın aynı ayına göre yüzde 65,5 artışla 16,5 milyar dolara yükseldiğini belirterek, “Bu değerle tüm yılların en yüksek ikinci mayıs ayı ihracat değerine ulaşmış bulunuyoruz. İlk 5 ayda ihracatımızı, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 38,3’lük artışla 85,2 milyar dolar seviyesine taşımış durumdayız. Yıllıklandırılmış ihracat değerimiz ise 193,3 milyar dolar ile bugüne kadar gerçekleşen en yüksek 12 aylık ihracattır. İthalatımız ise mayıs ayında, geçen senenin aynı ayına göre yüzde 54 artarak 20,6 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Sağlık turizmi, eğitim, bilişim başta olmak üzere hizmet sektörlerimizin ihracatını artırmayı hedefliyoruz. Bu ülkenin büyümesinin, gelişmesinin, kalkınmasının ve zenginleşmesinin kuşkusuz ihracattan geçtiğine inanıyorum” dedi

*3. Türk-Alman Enerji Forumu
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Alman enerji şirketlerinin ortaklarıyla birlikte Türkiye’nin enerji sektörüne son 18 yılda yaklaşık 25 milyar avro yatırım yaptığını ve 15 binden fazla istihdam sağladığını belirterek, “Bu rakamlar, Alman şirketlerin ve yatırımcıların sektöre ve Türkiye’nin ekonomisine duydukları güveni gösteriyor.” dedi. Almanya Ekonomi ve Enerji Bakanı Peter Altmaier, “AB’nin Yeşil Mutabakatı’nın gerçekleştirilmesi ve Almanya’daki iklim dönüşümünün fiilen uygulanabilmesi birçok yeni iş imkanı sunuyorBu, Türk şirketlere de yeni yatırımlar için çok büyük olanaklar yaratıyor” ifadesini kullandı

*Bakan Bilgin, salgın sürecinde vatandaşa 55 milyar lira destek sağlandığını bildirdi
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, salgın sürecinde vatandaşa 55 milyar lira destek sağlandığını açıkladı. Desteklerden 9,5 milyon kişinin istifade ettiğini belirten Bilgin, “33,2 milyar lira kısa çalışma ödeneği, 11,4 milyar lira nakdi ücret desteği, 5,9 milyar lira işsizlik ödeneği ve 4,5 milyar lira normalleşme desteği olmak üzere vatandaşımıza toplamda 55 milyar lira tutarında destek sağladık.” ifadesini kullandı. Bakan Bilgin, kısa çalışma ödeneği ile 3,8 milyon çalışana, nakdi ücret desteği ile 2,8 milyon kişiye, işsizlik ödeneği ile 1 milyon kişiye, 50,5 milyar lira ödeme yapıldığını belirtti

*TCMB Başkanı Kavcıoğlu’ndan “erken gevşeme beklentileri tümüyle ortadan kalkmalı” mesajı
TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu, Nisan Enflasyon Raporu tahmin patikasındaki belirgin düşüşün 3. çeyreğin sonunda, 4. çeyreğin başı gibi olacağının düşünüldüğünü belirterek, “Bu görünüm, bizim dezenflasyon süreci boyunca politika faizini enflasyonun üzerinde tutma kararlılığımızla birlikte yorumlanmalıdır. Piyasalardaki haklı bir gerekçeye dayanmayan erken gevşeme beklentilerinin tümüyle ortadan kalkması gerekiyor” açıklamasında bulundu

*Finansal kesim dışı firmaların net döviz açığı arttı
Finansal kesim dışındaki firmaların net döviz açığı, martta 157 milyar 545 milyon dolar seviyesine çıktı. TCMB tarafından açıklanan verilere göre, martta bir önceki aya kıyasla finansal kesim dışındaki firmaların döviz varlıkları 2 milyar 382 milyon dolar artarken, yükümlülükleri 33 milyon dolar azaldı

*AB, Kovid-19 nedeniyle mali kurallarını 2023’e kadar uygulamayacak
Avrupa Birliği (AB) yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle üye ülkelerin kamu harcamalarını sınırlandıran Birlik mali kurallarının 2023’e kadar uygulanmayacağını bildirdi. Çalışmada, geçen yıl salgının başlamasıyla birlikte üye ülkelerin aşırı kamu harcamalarını sınırlandıran AB mali kurallarının “askıya alındığı” anımsatıldı

*AB, çok uluslu şirketlerin ödedikleri vergi miktarlarını açıklamalarını zorunlu hale getiriyor
Avrupa Birliği (AB) kurumları, toplam yıllık gelirleri 750 milyon avronun üzerindeki çok uluslu şirketlerin ödedikleri vergi miktarlarını açıklamalarını zorunlu hale getirecek düzenlemede uzlaşı sağladı. Söz konusu şirketlerin merkezinin AB ülkelerinde olup olmaması bu durumu değiştirmeyecek. Şirketler, AB ile vergi alanında iş birliği yapmayan üçüncü ülkeleri içeren kara listede veya vergi düzenlemelerini AB kurallarına uyumlu hale getirmeyi taahhüt eden ülkeleri içeren gri listede yer alan ülkelerde ödedikleri vergileri de açıklamak zorunda olacak

*Moody’s: Avrupa Merkez Bankası için politika zorlukları var
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, Avro Bölgesi’nde eşit olmayan ekonomik toparlanma ve artan enflasyonun Avrupa Merkez Bankası (ECB) için politika zorlukları oluşturduğunu belirtti. Moody’s’ten yapılan açıklamada, önümüzdeki dönemde Avro Bölgesi’nde ekonomik büyümenin gücü ve enflasyonda farklılıklar görülmesinin beklendiği kaydedildi. ECB’nin birkaç yıl boyunca yüksek seviyede gevşek para politikasını sürdürmeye devam etmesinin beklendiği aktarılan açıklamada, enflasyonda kısa vadeli artışın Avro Bölgesi’nin salgından hızla çıkabilmesi ile ilgili olduğu belirtildi

*Avro Bölgesi’nde ÜFE nisanda yüzde 1 yükseldi
Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat), Avrupa Birliği (AB) ve Avro Bölgesi’nin nisan ayı ÜFE verilerini yayımladı. Buna göre, AB’de ÜFE, nisanda bir önceki aya kıyasla yüzde 0,9, geçen yılın aynı dönemine göre de yüzde 7,6 yükseldi. Avro Bölgesi’nde ÜFE, nisanda bir önceki aya kıyasla yüzde 1, 2020’nin nisan ayına göre de yüzde 7,6 artış gösterdi

*İngiltere’de konut fiyatları son 7 yılın en hızlı artışını yaşadı
Konut kredi kuruluşu Nationwide’ın verilerine göre, ülkede konut fiyatları 2021 yılının mayıs ayında yıllık bazda yüzde 10,9 artış ile son 7 yılın en hızlı artışını gösterdi. Nationwide Başekonomist Robert Gardner, “Ülkede son bir yılda konut sektöründe büyük bir dönüşüm söz konusu” diye konuştu

*Çin Başbakan Yardımcısı Liu, ABD Hazine Bakanı Yellen ile çevrim içi görüştü
Çin Başbakan Yardımcısı Liu Hı, ABD Hazine Bakanı Janet Yellen ile video konferans yoluyla görüşme gerçekleştirdi. Görüşmede Başbakan Yardımcısı ve Çin-ABD Kapsamlı Ekonomik Diyaloğu Baş Müzakerecisi Liu, Yellen ile ekonomik durum, ikili ve çok taraflı iş birliği alanları ile karşılıklı endişeleri de içeren konularda görüş alışverişinde bulunarak, iletişimi sürdürmeyi arzu ettiklerini belirtti. Tarafların iki ülke arasındaki gümrük tarifelerine ilişkin konuları ele alıp almadığına yönelik bilgi paylaşılmadı

*Türk-Amerikan iş dünyasından Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ABD Başkanı Biden’a mektup
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-ABD İş Konseyi (TAİK) Başkanı Mehmet Ali Yalçındağ, “Türk ve Amerikan taraflarını temsil eden iş insanları olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ABD Başkanı Biden’a iletilmek üzere bir mektup hazırladık. İlişkilerde beyaz bir sayfa açılmasını arzu ettiğimizi, bunun için ise dostluk ve müttefiklik ruhunun güçlü bir şekilde vurgulanması gerektiğini belirttik” değerlendirmesinde bulundu

*Türkiye Bankalar Birliği, Kredi Gruplama Raporu’nu yayımladı
TBB “Kredi Gruplamaları Raporu’na göre mart sonu itibarıyla I. Grupta ve II. Grupta izlenen kredi miktarı 3 trilyon 627 milyar lira oldu. Rapora göre, mart sonu itibarıyla I. Grupta izlenen kredi miktarı 3 trilyon 229 milyar TL oldu. I. Gruptaki krediler, toplam kredilerin yüzde 85’ini oluşturdu. II. Grupta izlenen, yakın izlemedeki kredi miktarı 399 milyar TL olarak gerçekleşti. II. Grupta izlenen kredilerin toplam kredilere oranı yüzde 10 oldu

*Takasbank, vadeli doğalgaz piyasasında nakit takas ve teminat yönetimi hizmeti verecek
TCMB, Takasbank’ın vadeli doğalgaz piyasasında gerçekleşecek işlemler için nakit takas ve teminat yönetimi hizmeti sunmasına karar verdi

*Perakende Günleri
TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Simone Kaslowski, Türkiye’nin yeşil dönüşüm ve dijital dönüşüm gibi konularda iyi olması gerektiğini belirterek, “Bunları yapmadığımız takdirde farklı engellerle karşı karşıya kalabiliriz. Bunları yaptığımız sürece önemli bir üretim merkezi haline geleceğimize inanıyorum. Asya’dan, Körfez ülkelerinden çok daha çekici bir yatırım ortamında yer alabileceğimize inanıyorum.” dedi. MÜSİAD Genel Başkanı Abdurrahman Kaan, “Dünyanın yeni üretim merkezi Türkiye’dir. Türkiye’nin her şehrine özgü bir katma değer var. Bunların işlenmesi ile birlikte yabancı yatırımcılara tanıttığımız takdirde Türkiye’nin çok ciddi bir şekilde yatırım merkezi olacağını düşünüyorum” şeklinde konuştu

*TİM Başkanı İsmail Gülle, mayıs ayı dış ticaret rakamlarını değerlendirdi
TİM Başkanı İsmail Gülle, son 12 ayda 193 milyar 267 milyon dolar ihracat gerçekleştirerek yıllık ihracat hedefleri olan 184 milyar doların üzerinde bir seviyeye eriştiklerini belirterek, “İnşallah çok daha yüksek rakamlara, 200 milyar dolarlara hep birlikte ulaşacağız” dedi

*Mayısta en fazla ihracat kimyevi maddeler ve mamulleri sektöründe gerçekleşti
Sektör, geçen ay 2 milyar 130 milyon 883 bin dolarlık ihracata imza attıKimyevi maddeler ve mamulleri sektörünü 1 milyar 881 milyon 518 bin dolarla otomotiv endüstrisi, 1 milyar 744 milyon 969 bin dolarla çelik sektörü takip etti

*Mayısta en çok limonun fiyatı arttı
İTO, kentte mayısta fiyatı önceki aya göre en çok artan harcama kaleminin yüzde 15,18 ile limon olduğu bildirildi. geçen ay fiyatı en fazla azalan ürün yüzde 36,54 ile sivri biber olduİstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi’nde yer alan 242 ürünün 130’unun perakende fiyatı artarken, 27 ürünün fiyatı düştü, 85 ürünün fiyatı ise değişmedi

*Otomotiv pazarı 5 ayda yüzde 72 büyüdü
Türkiye otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı, Ocak-Mayıs 2021’de geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 72 büyüyerek 314 bin 882 adet olarak gerçekleşti. Bu dönemde otomobil satışları yüzde 69,2 ve hafif ticari araç satışları yüzde 83 artış kaydetti

*Bazı hizmetlere yönelik vergi indirimlerinin süresi 2 ay daha uzatıldı
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınından etkilenen ekonomik faaliyetlere destek sağlanması amacıyla çok sayıda hizmet kolunda katma değer vergisi (KDV) oranlarında 31 Mayıs 2021’e kadar geçerli indirimli oranların süresi 31 Temmuz 2021’e kadar uzatıldı

*Savunma ve havacılık şirketleri kazandırırken, Boeing ve Airbus performanslarıyla ön plana çıktı
Savunma ve havacılık şirketlerinin yeni projelere devam etmesi, üretim ağlarına yeni ürünleri katması ve teslimatlarını sürdürmesi savunma ve havacılık şirketlerinin hisse senedi piyasalarında da başarılı bir performans sergilemesini sağlıyor. Airbus, geçen ay yatırımcısına yüzde 6,7 kazandırdı. ABD merkezli Raytheon Technologies’in hisseleri yüzde 6,6, Boeing’in hisseleri ise yüzde 5,4 değer kazandı

*Küresel enerji yatırımları bu yıl 1,9 trilyon doları bulacak
Uluslararası Enerji Ajansı’nın raporuna göre, küresel enerji yatırımlarının 820 milyar doları elektrik sektörüne yapılacakUluslararası Enerji Ajansı Başkanı Fatih Birol, “IEA’nın sıfır emisyon yol haritasına göre, 2030’a kadar temiz enerji yatırımlarının 3 kat artmasına ihtiyaç var” ifadesini kullandı

*YEKA RES-3 yarışmaları rüzgarda 2023 hedeflerine bir adım daha yaklaştıracak
Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Ebru Arıcı, Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları Rüzgar Enerjisi Santralleri-3 (YEKA RES-3) yarışmalarının her ölçekte yatırımcı için başvuru imkanı sağladığını belirterek, “Yakın zamanda rüzgarda 10 bin megavatı kutlayacağız” diye konuştu

*Gümrüklerde ATA Karnesi ile beyan elektronik yapılabilecek
Ticaret Bakanlığınca, ATA Karnesi ile verilen bilgilerin eşyanın giriş gümrüğüne gelmeden önce elektronik olarak beyan edilebilmesine yönelik düzenleme yapıldı. Söz konusu belgeyle yapılan işlemlerin daha hızlı ve kolay gerçekleştirilmesi sayesinde gümrüklerce risk analizinin daha erken ve sağlıklı yapılabilmesi mümkün olacak

*Piyasalarda son durum
BIST 100 endeksi gün içinde 1.418,77 puanı görmesinin ardından kayıplarını telafi ederek 1.430 seviyesinde dengelendi. Dolar/TL yüzde 0,7 artışla 8,60’a çıkarken, altının gram fiyatı 527 liradan işlem gördü

Kaynak: Anadolu Ajansı Finans