Ekonomi ve Finans Haberleri – (1.09.2023)

Finans Haberleri Günün Özeti

*Erdoğan: Hukuk devleti hepimizin ortak hedefi ve kırmızı çizgisidir
Yargıtay Başkanlığında düzenlenen 2023-2024 Adli Yıl Açılış Töreni’nde konuşan  Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Hukuk devleti hepimizin ortak hedefi ve kırmızı çizgisidir. Adalet hizmetlerinde kaliteyi yükselterek ve yargıya olan güveni artırarak, toplumdan gelen serzenişlerin önüne geçmek hepimizin görevidir.” dedi

*İlk yerli ve milli sürücüsüz metro aracı sefere çıkmaya hazır
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Gebze OSB-Darıca Sahili Hattı için özel olarak tasarlanan sürücüsüz metro aracının milli teknoloji vizyonunun en güzel örneklerinden ve ürünlerinden biri olduğunu belirtti

*Bakan Kacır, 2017’de geliştirdiği projeyle birincilik alan genç ile TEKNOFEST’te karşılaştı
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Muş’ta geliştirdiği “bomba bulan casus drone” projesiyle başarı elde eden genç ile yıllar sonra TEKNOFEST Ankara’da karşılaştı.
Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, 2017 yılında Muş’ta geliştirdiği projesiyle birinci olma başarısı gösteren Mert Delibalta, bu yıl Ankara’da düzenlenen TEKNOFEST’e “büyük dil modeli tabanlı yapay zeka” girişimiyle katıldı

*İSO Türkiye İmalat PMI ağustosta 49,0 oldu
İSO Türkiye İmalat PMI anketinin ağustos ayı sonuçları açıklandı.
Eşik değer olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, temmuzda 49,9 olan manşet PMI ağustosta 49,0 olarak gerçekleşti ve üst üste ikinci ay 50,0 eşik değerinin altında kalarak Türk imalat sektöründeki ivme kaybının sürdüğü yönünde sinyal verdi. Endeksin düzeyi, yavaşlamanın ılımlı düzeyde olduğuna işaret etti

*Kira, kat mülkiyeti, ortaklığın giderilmesi ve komşuluk uyuşmazlıklarında zorunlu arabuluculuk dönemi başladı
Adalet Bakanlığının yeni düzenlemeleri kapsamında arabuluculuk, iş uyuşmazlıklarında 1 Ocak 2018, ticari uyuşmazlıklarda 1 Ocak 2019, tüketici uyuşmazlıklarında 28 Temmuz 2020’de dava şartı haline geldi. Buna göre, Kira, kat mülkiyeti, komşu hakkı ve ortaklığın giderilmesinden kaynaklı uyuşmazlıklarda dava şartı arabuluculuk uygulaması bugün itibarıyla başladı

*Merkez Bankası, reeskont faiz oranlarını yükseltti
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) reeskont faiz oranlarında değişikliğe gittiğine ilişkin tebliği Resmi Gazete’de yayınlandı. Tebliğe göre, vadesine en çok 3 ay kalan senetler karşılığında yapılacak reeskont işlemlerinde uygulanacak iskonto faiz oranı yıllık yüzde 25,75, avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranı ise yıllık yüzde 26,75 olarak tespit edildi

 *BDDK, derecelendirme kuruluşlarının derecelendirme komitesi için üye şartlarında değişikliğe gitti
 Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) derecelendirme kuruluşlarının derecelendirme komitesinde yer alacak üyelerin seçilme kriterlerini genişletti. BDDK’nin Derecelendirme Kuruluşlarının Yetkilendirilmesine ve Faaliyetlerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelik’te yaptığı değişiklikler Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.

*Türk savunma sanayisi yeni ihracat rekorlarına hazırlanıyor
Yılın ilk yarısını ihracat rekoruyla kapatan Türk savunma sanayisi, 2023’ün geri kalanında da yeni rekorlara hazırlanıyor.  Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün, “Yılın ilk yarısını bir rekorla tamamlamıştık, şimdi üçüncü çeyreğin başka bir rekorla tamamlanmasını ve yıl sonunda da hedeflediğimiz bir rakam var, bunun gerçekleşmesini bekliyoruz” dedi

*Fitch Ratings Bankalar Direktörü Ahmet Kılınç, Türk bankacılık sektörünü değerlendirdi
Uluslararası derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings’in Bankalar Direktörü Ahmet Kılınç, Türk bankacılık sektörüne ilişkin, “Faaliyet ortamı baskılarının azaltılması bankaların kredi profillerini destekler. Makro ve piyasa istikrarına yönelik risklerin azaltılması, bankaların kredi profillerini destekleyici olacaktır.” dedi

*KOSGEB ve TÜBİTAK destekli “yapay zeka”lı sistemle balıkların ağırlığı anbean izleniyor
KOSGEB ve TÜBİTAK desteğiyle işbaşı yapan Türk şirketi, oluşturduğu yerli ve milli yapay zekalı sistemle balıkların ağırlığı ve gelişimlerini sürekli takip ederek, hem işletmelerin kar marjlarını geliştirmeyi hem de pazara sunulan balıkların artırılmasını hedefliyor. Argema Teknoloji Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. Üst Yöneticisi Merve Büşra Ayık, “Ağ kafeslere kameralı sistemimizi entegre ederek, üretilmekte olan levrek, alabalık, çipura ve somon gibi balıkların suyun altındaki gramaj değerlerini tespit ediyoruz. Böylece kullanıcı firmaya, balıklara ne kadar yem atmaları gerektiği, balıkların o yemleri yiyip yemediği ve gelişip gelişmedikleri bilgisini veriyoruz” diye konuştu

*ASELSAN’ın “gözü” TEKNOFEST’in üzerinde
Türkiye’nin lider savunma ve teknoloji şirketlerinden ASELSAN, yerli ve milli olarak geliştirdiği güvenlik kameraları, ilgili yazılım sistemleri ve x-ray cihazı dünyanın en büyük havacılık, uzay ve teknoloji festivali TEKNOFEST’in elektronik ortamda gözleyerek, vatandaşların güvenliğine katkı sağlıyor

*Çin Merkez Bankası, bankaların zorunlu döviz rezerv oranını düşürecek
Çin, yuanı desteklemek amacıyla bankaların rezerv olarak tutması gereken döviz mevduatı oranını azaltacak. Çin Merkez Bankası’ndan (PBoC) yapılan açıklamada, bankaların ve finans kuruluşlarının zorunlu döviz rezervi oranın, 15 Eylül’den itibaren yüzde 6’dan yüzde 4’e çekileceği bildirildi

*Türkiye’nin ham çelik üretimi temmuzda yıllık bazda yüzde 7,7 arttı
Türkiye Çelik Üreticileri Derneği (TÇÜD), Türkiye’nin temmuz ayına ilişkin ham çelik üretim, tüketim ve dış ticaret verilerini açıkladı.Buna göre, ham çelik üretimi, temmuzda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 7,7 artışla 2,9 milyon ton olarak hesaplandı

*İlan sitelerine yönelik düzenlemenin mağduriyetleri ve spekülatif fiyat artışlarını önlemesi bekleniyor
Gayrimenkul pazarlama sektörünün temsilcileri, ilan sitelerine yönelik hayata geçirilen düzenleme sayesinde tüketici mağduriyetlerinin azalacağını ve spekülatif fiyat artışlarının önüne geçileceğini bildirdi.  İTO Gayrimenkul Hizmetleri Meslek Komitesi Başkanı Hakan Akdoğan, “İlan portallarında yaşanan bilgi kirliliği ve sahte ilanlar tüketicileri mağdur ediyor. Tüketici mağduriyetlerinin ortadan kalkması ve fiyat istikrarının sağlanması açısından çok değerli ve kıymetli bir düzenleme” ifadelerini kullandı

*İTO verilerine göre, İstanbul’da ağustosta önceki aya göre perakende fiyatlar yüzde 8,80, toptan fiyatlar ise 6,65 arttı
İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) 1995 bazlı verilerine göre, İstanbul’da perakende fiyat hareketlerinin göstergesi olan İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi, ağustosta bir önceki aya göre yüzde 8,80, toptan fiyat hareketlerini yansıtan Toptan Eşya Fiyatları İndeksi ise yüzde 6,65 artış kaydetti

*Türkiye’nin doğal gaz abone sayısı 20 milyonu aştı
Türkiye’nin doğal gaz hizmeti götürülen konut ve serbest tüketici toplam abone sayısı, yılın ilk yarısında 356 bin 539 yeni abone başvurusuyla 20 milyon 57 bin 379’a ulaştı

*Doğal gazda eylül tarifesinde değişikliğe gidilmedi
Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ), eylül itibarıyla elektrik üretim amaçlı gazın satış fiyatında, sanayi kuruluşlarında ve mesken abonelerinin tarifesinde değişiklik yapılmadığını bildirdi

*Ifo: Alman otomobil üreticilerinin neredeyse yarısı sipariş yetersizliğinden şikayetçi
Almanya’da alışılmışın dışındaki yüksek enflasyon ve artan faizler ekonomide durgunluğa neden olurken, Alman otomobil üreticileri ve tedarikçilerinin gelecek aylara ilişkin iş beklentileri de kötüleşiyor. Merkezi Münih’te bulunan Ekonomi Araştırma Enstitüsü’nün (Ifo) İş Ortamı Anketi sonuçlarına göre, temmuzda 34,6 puan olan Alman otomotiv sektörünün mevcut durum endeksi, ağustosta 34,6 puan azalarak sıfır puan oldu. Sektörün gelecek aylara ilişkin iş beklentisi ise eksi 48 puandan eksi 75 puana geriledi

*Birleşik Krallık’ta imalat sanayi aktivitesi salgından bu yana en düşük seviyede
Birleşik Krallık’ta imalat sanayi aktivitesi ağustos ayında, salgından bu yana en düşük seviyesine geriledi. S&P Global/CIPS tarafından yapılan açıklamada, ülkede bu yılın ağustos ayında imalat sanayi Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) verisinin 43 seviyesine gerilediği bildirildi

*Bankacılık sektörü kredi hacmi geçen hafta 10 trilyon 349,7 milyar lira oldu
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yayımlanan haftalık bültene göre, sektörün kredi hacmi 25 Ağustos itibarıyla 16 milyar 334 milyon lira azaldı. Söz konusu dönemde toplam kredi hacmi 10 trilyon 366 milyar 32 milyon liradan 10 trilyon 349 milyar 698 milyon liraya geriledi

*Yurt dışında yerleşiklerin hisse senedi, DİBS ve ŞBS stoku
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından Haftalık Menkul Kıymet İstatistikleri yayımlandı. Buna göre, yurt dışında yerleşik kişiler, 24 Ağustos haftasında net 341,1 milyon dolarlık hisse senedi, 20,3 milyon dolarlık Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) ve 200 bin dolarlık Şirket Borçlanma Senetleri (ŞBS) sattı

*Merkez Bankası’nın rezervleri yükseliş eğilimini 11’inci haftaya taşıdı
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) toplam rezervleri 25 Ağustos haftasında bir önceki haftaya göre 223 milyon dolar artarak 117 milyar 299 milyon dolara ulaşırken, yükseliş eğilimi üst üste 11’inci haftaya taşındı. TCMB tarafından Haftalık Para ve Banka İstatistikleri yayımlandı.
Buna göre, 25 Ağustos itibarıyla Merkez Bankası brüt döviz rezervleri, 338 milyon dolar azalışla 75 milyar 955 milyon dolara geriledi. Brüt döviz rezervler, 18 Ağustos’ta 76 milyar 293 milyon dolar seviyesinde bulunuyordu

*Bankacılık sektörünün mevduatı arttı
Bankacılık sektörünün toplam mevduatı, 25 Ağustos ile biten haftada 20,4 milyar lira artarak 13 trilyon 414,1 milyar liraya yükseldi

*ABD’de tarım dışı istihdam beklentilerin üzerinde gerçekleşti
ABD’de tarım dışı istihdamın ağustosta 187 bin kişi artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşmesine karşın işsizlik oranı yüzde 3,5’ten yüzde 3,8’e yükseldi

*Günlük elektrik üretim ve tüketim verileri
Türkiye’de dün günlük bazda 1 milyon 43 bin 817 megavatsaat elektrik üretildi, tüketim ise 1 milyon 51 bin 640 megavatsaat oldu.Türkiye Elektrik İletim AŞ verilerine göre, saatlik bazda dün en yüksek elektrik tüketimi 50 bin 899 megavatsaatle 15.00’te, en düşük tüketim ise 34 bin 207 megavatsaatle 07.00’de gerçekleşti

*Spot piyasada elektrik fiyatları
Enerji Piyasaları İşletme AŞ verilerine göre, Spot piyasada 1 megavatsaat elektriğin fiyatı yarın için en yüksek 2 bin 598 lira 4 kuruş, en düşük 1349 lira 98 kuruş olarak belirlendi

 *Piyasalarda son durum
BIST 100 endeksi, yüzde 1,1  artışla 8.005 seviyesinde seyrediyor. Dolar/TL 26,71’e yükselirken, altının gramı 1.674  liradan satıldı

Kaynak: Anadolu Ajansı Finans