Dünya Gelir Sınıflandırması ve Türkiye

Dünya Bankası, ülkeleri kişi başına gelirlerine göre dört grupta sınıflandırıyor: Düşük gelirli ülkeler, alt-orta gelir grubundaki ülkeler, üst – orta gelir grubundaki ülkeler ve yüksek gelir grubundaki ülkeler. Her yıl yenilenen bu sınıflandırmayı yaparken ülkelerin kişi başına GNI düzeyine (Gayrısafi ulusal geliri) ve grupları sınıflandırırken de SDR deflatörünü kullanarak ayarladığı yıllık enflasyon oranına bakıyor.

Bu çerçevede 2019 yılı sınıflandırmasını 2018 yılıyla karşılaştırmalı olarak bir tabloda gösterelim (kaynak: https://blogs.worldbank.org)

Gelir Grubu (USD) 2018 2019
Düşük Gelirli Ülkeler < 996 < 1.025
Alt orta Gelirli Ülkeler 996-3.895 1.026-3.995
Üst orta Gelirli Ülkeler 3.896-12.055 3.996-12.375
Yüksek Gelirli Ülkeler > 12.055 > 12.375

Bu yeni gruplandırmaya göre 2018’de 13.040 Dolar kişi başına geliri olan Arjantin 2019’da 12.370 Dolara düştüğü için yüksek gelirli ülkeler grubundan üst orta gelirli ülkeler grubuna düşmüş bulunuyor.

2013 yılında dünyada ortalama kişi başına gelir 10.884 dolar iken Türkiye’de 12.480 dolardı. Türkiye, o yıllarda orta gelir tuzağından çıkıp yüksek gelirli ülkeler kategorisine geçmek üzereydi. Fed’in parasal genişlemeyi kısma kararıyla bütün görünüm değişti. Yapısal reformları yapamayan Türkiye, dünyada ortalama kişi başına gelirin 11.570 dolara yükseldiği 2019 yılında 9.027 dolara düşen kişi başına geliriyle yıllardır bulunduğu üst – orta gelirli ülkeler grubunda kalmaya devam ediyor.

Önce likidite bolluğu ve gelişmekte olan ülkelere yönelik yatırım iştahı (2000 – 2008) sonra da parasal genişleme ve gelişme yolundaki ülkelerin sunduğu yüksek getiriden yararlanan ama bu dönemlerde yapısal reformlarını yapamayan Türkiye’nin içinde bulunduğu durum gelişme yolundaki ülkelerin pek çoğunda (Brezilya, Arjantin, Meksika gibi) rastlanan bir durumdur.

Bu kısır döngüyü kırabilen Çin, Kore, Estonya gibi ülkelere Romanya da eklenmek üzere görünüyor.