Mahfi Eğilmez – 24.06.2016
Oylama öncesindeki anket sonuçları Birleşik Krallığın Avrupa Birliğinden ayrılma olasılığına yüzde 49 ağırlık veriyordu. Bu eğilimlerin etkisiyle Sterlin ve Euro prim yapıyor, Dolar geriliyordu. Oylama öncesinde 1 USD 1.14 Euro paritesine ve 2.88 TL kuruna kadar gerilemişti.
Oylama, anketlerin tersine gerçekleşerek Brexit kararıyla sonuçlandı. Daha ilk sonuçlar alınırken Dolar ve Altın hızla yükselmeye, Sterlin ve Euro hızla gerilemeye başladı. Brexit oylaması öncesinde yazdığım analiz yazısında sunduğum tabloya bir sütun ekleyerek olanları da göstereyim (http://www.mahfiegilmez.com/2016/06/brexit-fed-doviz-ve-altn.html).
| Brexit Olursa | Brexit Olmazsa | Brexit Oldu | |
| Pound Sterlin | Değer kaybeder | Değer kazanır | Değer kaybetti |
| Euro | Değer kaybeder | Değer kazanır | Değer kaybetti |
| Dolar | Değer kazanır | Değer kaybeder | Değer kazandı |
| Altın | Değer kazanır | Değer kaybeder | Değer kazandı |
| TL | Dolara karşı değer kaybeder, Pound Sterlin ve Euroya karşı muhtemelen değer kazanır. | Dolara karşı değer kazanır, Pound Sterlin ve Euroya karşı değer kaybeder. | Dolara karşı değer kaybetti, Pound Sterline karşı değer kazandı, Euroya karşı durum pek değişmedi. |
Son sütun Brexit kararından sonra olanları gösteriyor. Bu sütunda anlattıklarım kısa vadede gerçekleşenler. İlk anlardaki hızlı reaksiyonlar zaman ilerledikçe duruldu.
Asıl olarak bizi ilgilendirenler kısa dönemde olup bitenlerden çok, orta ve uzun dönemde neler olacağı. Çünkü Birleşik Krallığın, Avrupa Birliğinden ayrılma kararının orta – uzun dönemde birçok alanda etkisi olacak. Bu etkiler siyasal, sosyal, kültürel, hukuksal alanlardan ekonomik alana kadar yayılan bir genişliği kapsıyor. Önce siyasal etkilerinin nasıl olacağını bir tabloyla göstermeye çalışalım.
| Siyasal Alan | Olası Etkiler |
| Birleşik Krallık | İskoçya’nın, Avrupa Birliğine katılmak üzere Birleşik Krallık’tan ayrılması gündeme gelebilir. Bir süre sonra İskoçya’da bir referandum olabilir. |
| Avrupa Birliği | Birleşik Krallığın ayrılması AB’nin geleceğine ciddi bir tehdit oluşturuyor. Başka ülkelerde benzer eğilimler giderek güçlenebilir. |
| Türkiye | İç siyasete dönük son açıklamalar dışında Birleşik Krallık, Türkiye’nin AB’ye katılması konusunda önemli bir destek veriyordu. Bu desteğin kaybolması Türkiye için ciddi bir kayıp olabilir. |
Şimdi gelelim orta – uzun dönemde Brexit’in ekonomi ve piyasalar üzerinde nasıl etkiler yaratacağına.
| Ekonomik ve Finansal Alan | Olası Etkiler |
| Birleşik Krallık Ekonomisi | Brexit, Birleşik Krallık ekonomisini en azından orta dönemde olumsuz etkileyecektir. Bunun içinde kredi notu düşmesi de var. Pound Sterlin bir süre zayıf kalmaya devam eder. Birleşik Krallığın toparlanma süresi İskoçya’nın ayrılıp ayrılmayacağına ve siyasetin nasıl şekilleneceğine bağlı olarak değişecektir. |
| Avrupa Birliği | Avrupa Birliği bir süre Birleşik Krallığın ayrılışının etkisiyle sıkıntılar yaşayacaktır. |
| Türkiye | Sermaye girişi azalabilir ve bunun sonucunda kurlar ve faizler yükselebilir. |
| ABD | Birleşik Krallığa desteğini artırabilir ve ikili ekonomik ilişkiler en üst düzeye çıkabilir. |
| Dünya Merkez Bankaları | Bütün dünyada merkez bankaları piyasalardaki reaksiyonlar yatışıncaya kadar piyasalara müdahale edeceklerdir. |
| AMB | Ek parasal genişleme ve faiz indirimine gidebilir. |
| Fed | Bu yıl faiz artırımı yapmaması kesinleşmiş gibi görünüyor. |
| TCMB | Kur yükselirse piyasalara müdahale edebilir. |
Gündemde olan bir konuya daha dikkat çekmek isterim. Basında Rusya’nın, Türkiye’yi Karadeniz ekonomik İşbirliği Teşkilatı toplantısına davet etmesi, Rusya tarafının yumuşamayı sağlayacak bir jesti olarak sunuldu. Oysa Türkiye, Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatının kurucu üyesi ve hatta kurulmasına ön ayak olmuş olan ülkedir. Dolayısıyla bu sıfatıyla bütün toplantılara da katılmaktadır. Yani Rusya ile aramız iyi de olsa kötü de olsa bizim bu toplantıya davet edilmememiz diye bir durum söz konusu olamaz. Teşkilatın altı ayda bir değişen dönem başkanlığı sırası Rusya’da oluğu için davetin Rusya’dan gelmesi doğaldır. Bu daveti bir jest gibi yorumlayıp, yumuşama işareti olarak anlatmanın Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatının yapısını ve geçmişini bilmemekten kaynaklandığını düşünüyorum.