SABAH STRATEJİSİ
BIST100 endeksi haftaya sert bir yükselişle başladı ve günü de %4,45 oranında primle tamamladı. Havacılık sektörüne yönelik iyi rakamlarla birlikte ulaştırma endeksi (XULAS) %8 oranında yükselerek net bir şekilde ayrıştı. Bankacılık endeksi (XBANK) ise %2 prim ile BIST100’ün gerisinde kaldı. Bu arada endekste tüm hisseler günü artı bölgede tamamladı. Dün açıklanan Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti’nde belirtildiği gibi sadeleşme politikasının kademeli olacak olması, ikinci çeyreğe yönelik beklentiler, sektörel hareketlilik ve teknik görüntü başlıca katalizörler olarak sıralanabilir. Öte yandan, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın önümüzdeki günlerde Birleşik Arap Emirlikleri’ne bir ziyaret gerçekleştireceğini duyurdu. Şimşek, yeni ekonomik iş birliği fırsatlarının değerlendirildiğini söyledi. Olumlu beklentilerle birlikte BIST100’de yükseliş isteği bugün de sürebilir ki psikolojik 6.000 seviyesinin üzerinde kapanış gerçekleşmesi pozitif algıyı pekiştirebilir. Yurtdışına bakıldığında, önemli veriler beklenirken bu sabah risk iştahı nötr. ABD’de piyasalar bugün kapalı.
MAKROEKONOMİ
ABD’de ekonomik faaliyetin son görünümüne ilişkin sinyal veren haziran ayı S&P Global imalat sektörü nihai PMI verisi takip edildi. Buna göre, haziranda imalat PMI öncü veriyle uyumlu olarak 46,3 seviyesinde gerçekleşerek imalat sektöründe daralma hızının korunduğuna işaret etti. Detaylara bakıldığında, haziranda imalat sektöründe, özellikle yeni siparişlerde, zayıflayan yurt içi talebin yanında dış talebin de baskı altında kalmasıyla aralık ayından bu yana en sert düşüş kaydedildi.
Ayrıca ABD’de haziran ayına ilişkin ISM imalat sanayi endeksi ise 46,9’dan 46 seviyesine gerileyerek imalat sanayinde daralmanın hafif hızlandığına işaret etmekle birlikte, daralma bölgesindeki seyrini dokuzuncu aya taşıdı. Böylece Mayıs 2020’den bu yana imalat sektöründe en hızlı daralma kaydedildi.
Avrupa genelinde son ekonomik görünüme ilişkin bilgi veren haziran ayı HCOB imalat sektörü nihai PMI verileri takip edildi. Nihai verilere göre, bölge genelinde haziranda imalat PMI’lar 50 eşik seviyesinin altında daralma bölgesindeki seyirlerini sürdürdü. Bu kapsamda imalat PMI’lar, haziranda Almanya’da 41’den 40,6’ya ve Euro Bölgesi’nde 43,6’dan 43,4’e hafif gerileyerek imalat sektöründe daralmanın hafif hızlandığına işaret ederken, Fransa’da 45,5’ten 46’ya ve İngiltere’de 46,2’den 46,5’e hafif yükselerek imalat sektöründe daralmanın hafif yavaşladığına işaret etti.
Yurt içinde ise, haziran ayında S&P Global/İSO Türkiye imalat PMI, bir önceki aya benzer şekilde 51,5 seviyesinde yatay seyretti ve böylece imalat sektöründe büyüme hızının korunduğuna ve faaliyet koşullarında iyileşmenin sürdüğüne işaret etti. Veri, büyüme bölgesindeki altıncı aya işaret ederken Aralık 2021’den bu yana en yüksek seviyelerdeki seyrini sürdürdü.
- Ankette öne çıkan olumlu gelişme, imalat sanayi üretiminin güçlü bir şekilde artması ve bu artışın önceki aya göre hızlanması oldu. Haziranda büyüme Temmuz 2021’den bu yana en yüksek hızda kaydedildi. Firmalar, talepteki iyileşmenin yanında depremin ardından devam eden toparlanmanın ve seçim döneminin ardından ekonomik aktivitedeki canlanmanın da üretim artışında etkili olduğunu belirtti.
- Başta makine ve metal ürünleri olmak üzere bazı sektörlerde üretim artışı güçlü oldu. Dört sektörde üretim genişlerken kara ve deniz taşıtlarında ise mayıs ayına göre yatay seyir gözlendi.
- Yeni siparişler üst üste dördüncü ay artmakla birlikte, hazirandaki artış ılımlı seyretti ve söz konusu genişleme döneminin en düşük oranında kaydedildi. Yeni siparişlerin takip edilen 10 sektörden sadece üçünde artması, artan enflasyonist baskıların bazı sektörlerde talebi de etkilediğine işaret etti. Yeni siparişlerde en hızlı artış gıda ürünlerinde gerçekleşti.
- Dış talep koşullarındaki zayıflıklara bağlı olarak, takip edilen 10 sektörden sadece ikisi ihracatta büyüme kaydetti. Ayrıca sektörlerin yarısında istihdam artışı gözlendi.
- Bunun yanında, firmaların girdi maliyetleri ve ürün satış fiyatlarında önceki aylarda yavaşlayan artışlar, haziranda döviz kurunda yaşanan dalgalanmaların etkisiyle yeniden ivme kazandı. Girdi fiyatlarında bir yıla yakın dönemin en hızlı artışı görülürken, ürün satış fiyatları ise şubat ayından bu yana en hızlı oranda arttı.
- Ayrıca tedarikçilerin yüksek girdi talebine yanıt vermekte zorlanması nedeniyle tedarikçilerin teslimat süreleri belirgin bir şekilde uzarken, buna bağlı olarak firmaların mevcut stoklarını kullanması ise girdi stoklarının azalmasına neden oldu.
- Üretimdeki iyileşmeyle birlikte istihdam da üst üste ikinci ayda artış sergiledi. Söz konusu artış ılımlı düzeyde olmakla birlikte mayıs ayına göre hafif daha yüksek oranda kaydedildi. Buna karşın birikmiş işler son üç ayda ikinci kez artış gösterdi.
- Özellikle, imalatçıların istihdam düzeyini ve satın alma faaliyetlerini genişletmeye devam etmesi, imalatçıların yılın ikinci yarısına yönelik beklentilerinde iyimserliği koruduklarına işaret etti.
Ayrıca Ticaret Bakanlığı tarafından haziran ayına ilişkin öncü dış ticaret verileri yayınlandı. İhracat aylık bazda mayısta %12,2 artışla 21,7 milyar USD seviyesine yükselmesinin ardından haziranda aylık %3,5 oranında kısmi düşüşle 20,9 milyar USD seviyesine geriledi. Aylık ihracat martta ise %26,9 oranında artışla 23,6 milyar USD seviyesine yükselerek rekor seviyede gerçekleşmişti, 2022 yılında ise aylık ortalaması 21,2 milyar USD seviyesinde kaydedilmişti. İthalat ise mayısta aylık %21,8 oranında güçlü artışla 34,2 milyar USD seviyesine yükselerek yeni bir rekor seviyeye ulaşmasının ardından haziranda aylık %23,1 oranında belirgin düşüşle 26,3 milyar USD seviyesine geriledi. İthalatta 2022 yılı aylık ortalaması 30,3 milyar USD seviyesindeydi. Haziranda ithalattaki düşüşte, özellikle altın ithalatındaki belirgin düşüş ve enerji ithalatındaki görece daha sınırlı düşüş etkili oldu.
- Haziranda dış ticaret açığı ise aylık %56,9 oranında düşüşle 12,5 milyar USD’den 5,4 milyar USD seviyesine geriledi, 2022 yılında aylık ortalama dış ticaret açığı 9,1 milyar USD seviyesindeydi, aylık dış ticaret açığı rekor seviyeye ise 14,3 milyar USD ile ocak ayında ulaşmıştı.
- Dış ticaret verilerine 12 aylık kümülatif bazda bakıldığında ise, ihracat 254,3 milyar USD’den 251,9 milyar USD seviyesine gerilerken (kümülatif ihracat rekor seviyeye 256 milyar USD seviyesiyle ocak ayında ulaşmıştı), ithalat ise mayıs ayındaki rekor seviye olan 376,5 milyar USD’den 371,2 milyar USD seviyesine geriledi. Dış ticaret açığı da 122,2 milyar USD’den 119,4 milyar USD seviyesine geriledi.
- Enerji ithalatı aylık bazda mayısta aylık %7,3 artışın ardından haziranda aylık %17 düşüşle 4,4 milyar USD seviyesine gerilerken, altın ithalatı ise mayısta aylık %106,8 oranında sert artışla 3,1 milyar USD seviyesine yükselmesinin ardından haziranda %27 düşüşle 2,2 milyar USD seviyesine geriledi.
Yurt dışında bugün veri takvimine bakıldığında,
Küresel ticaretin görünümüne ilişkin de sinyal verecek olan Almanya mayıs ayı dış ticaret verileri açıklanacak. Almanya’da ihracat nisanda aylık bazda özellikle AB ülkelerine yönelik ihracattaki artışın etkisiyle %1,4 oranında artarken, ithalat ise özellikle AB dışı ülkelerden ithalattaki düşüşün etkisiyle aylık %0,4 oranında düşüş kaydetmişti. Mayısta ise aylık bazda ihracatın artış hızının %0,5 seviyesine yavaşlaması beklenirken, ithalatın ise aylık %0,2 oranında gerileyerek düşüşünü sürdürmesi bekleniyor.
ŞİRKET HABERLERİ
Alarko Holding (ALARK, Pozitif): Şirket’in global ve ulusal gübre piyasasında stratejik büyüme hedefleri doğrultusunda, Bağlı Ortaklığı Alarko Tarım Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından; yenilenebilir enerji kaynakları kullanılarak organik ve organomineral gübre üretim tesislerinin kurulması, işletilmesi, gübre üretimi, tedariki ve pazarlaması amaçlarıyla gübre sektöründe faaliyet göstermek üzere 400mn TL sermayeli bir anonim şirket kurulmasına karar verilmiştir.
Ayrıca, Şirket’in Bağlı Ortaklığı Alsera Jeotermal Tarım Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş tarafından; Organik Tarım Hayvancılık ve Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin sahibi olduğu Aydın’da bulunan 11,9bin m2‘lik tarla niteliğindeki taşınmazın, Denizli’de bulunan 56,9bin m2‘lik ve 13,4bin m2‘lik sera niteliğindeki taşınmazın ve bunların üzerinde yer alan yaklaşık 950 mt derinliğindeki sıcak su kuyusu ve yaklaşık 100 mt derinliğindeki soğuk su kuyusu ile birlikte 58,5mn TL bedel karşılığında satın alınmasına karar verilmiştir.
Kimteks Poliüretan (KMPUR, Pozitif): Savunma Sanayi Başkanlığı tarafından gerçekleştirilen Endüstriyel Yetkinlik Değerlendirme ve Destekleme Programı (EYDEP) denetimi sonucunda; Şirket üretim kategorisinde ES-101 B sertifikası almaya hak kazanıp, yüksek yetkinlik seviyesindeki firmalardan biri olarak belirlenmiştir. Bu doğrultuda, Şirket Savunma sanayindeki paydaş ana entegratör firmalar için doğrudan onaylı tedarikçi ve ana alt yüklenici olma hakkı kazanmıştır.
SEKTÖR HABERLERİ
Borsa İstanbul: Sermaye Piyasası Kurulu kararı uyarınca devreye alınan Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi (VBTS) kapsamında LUKSK.E payı 04/07/2023 tarihli işlemlerden (seans başından) 03/08/2023 tarihli işlemlere (seans sonuna) kadar açığa satışa ve kredili işlemlere konu edilemeyecektir.
Not: VBTS kapsamında getirilen tedbirler, payın işlem gördüğü pazarın/platformun işlem kuralları, pazar değişimi veya diğer nedenlerle uygulanan işlem esaslarından ayrı olarak değerlendirilir. Buna göre VBTS tedbirleri diğer düzenlemeler veya kararlarla uygulamaya alınan işlem esaslarının geçerlilik süresinden ayrı olarak tedbir süresinin sonuna kadar uygulanmaya devam eder.
Havacılık: İstanbul Havalimanı işletmecisi İGA’dan yapılan açıklamaya göre, 2 Temmuz Pazar günü havalimanında 1642 uçuş ile 265 bin 961 yolcu seyahat etti. Bu rakamlarla açılışından bugüne kadarki en yüksek yolcu sayısına ulaşan İstanbul Havalimanı, “günlük yolcu sayısı rekorunu” kırmayı başardı. Kaynak: AA
Sağlık: TÜRSAB Başkanı Firuz Bağlıkaya, “2023 yılında yaklaşık yüzde 30 artışla 1,8 milyonun üzerinde sağlık turisti almayı bekliyoruz. Keza sağlık turizmi gelirinde de artış yaşanmasını öngörüyoruz.” dedi. Kaynak: AA
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Acıselsan Acıpayam Selüloz (ACSEL): Şirket tarafından, yıllık 2.500 ton kapasiteli yeni saf CMC tesisi yatırımı kapsamında, yeni fabrika bina inşasının tamamlandığı ve üretim hattının montajına başlandığı açıklanmıştır. Ayrıca CMC saflaştırma tesisinin 2023 yılının Eylül ayında tamamlanarak üretime başlayacağı paylaşılmıştır.
Büyük Şefler (BIGCH): 1 Haziran 2023 tarihi itibarıyla 106 şubeye sahip olan Şirketin 1 Temmuz 2023 tarihi itibarıyla şube sayısı, Türkiye’de 24 şehirde 102 şube, yurt dışında 7 ülkede 9 şube olmak üzere, toplam 111’e ulaştı.
1 Haziran – 30 Haziran 2023 tarihleri arasında; yurt içinde Yalova, Ordu ve Edirne’de BigChefs, Fethiye ve Ordu’da Buselik olmak üzere toplam 5 şube açıldı.
Suwen Tekstil (SUWEN): Kasım 2022’de imzalanan münhasır bayilik sözleşmesi kapsamında Katar’da ilk mağaza açılışı Haziran ayı içerisinde gerçekleşmiştir. Haziran ayı içerisinde yurtiçinde 2 mağaza açılmıştır. Deprem felaketi nedeniyle; dün itibariyle 4 mağaza kapalı bulunmaktadır. Söz konusu mağazalar ile ilgili durum değişiklikleri aylık bildirimler ile yatırımcılara duyurulacaktır. 30 Haziran 2023 tarihi itibariyle; yurtiçinde 163 (6’si bayi), yurtdışında 9 (3’ü bayi) olmak üzere toplam 172 mağaza bulunmaktadır.
FAİZ PİYASALARI
Pazartesi günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %12,84’ten %12,61 seviyesine geriledi. TCMB dün 10 milyar TL’lik (%15’ten, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı. Ayrıca BİST bünyesinde kotasyon yoluyla 12,1 milyar TL (%16,50’den, 1 gün vadeli) kullandırdı. Toplam fonlama tutarı ise 241 milyar TL oldu.
Yurt içi tahvil piyasasında, dün verim eğrisi genelinde faizlerde düşüşler görüldü. Buna göre, kısa vadeli tarafta 20 baz puana yaklaşan düşüşler görülürken, orta ve uzun vadeli tarafta 70 baz puana varan düşüşler gözlendi.
Kaynak: Ziraat Yatırım Sabah Stratejisi