Analiz Yeteneğini Geliştirmek İçin Öneriler

Mahfi Eğilmez – 04.08.2016

Not Alın, Şema Çıkarın

Bir kitabı okurken sayfa kenarlarına notlar almak çok yararlı bir yöntemdir. Bu tür kenar notları ileride çıkacak başka konularla ilinti kurmakta yol gösterici olur. Dönüp tekrar kitabı gözden geçirmek gerektiğinde neye önem verdiğimizi, hangi konuyu not aldığımızı hatırlamamızda bu notların yardımı büyük olur. Aynı şekilde bölüm sonlarında o bölümden ne anladığımızı yine kitabın sayfalarına birkaç cümleyle not etmek yararlı olur.

Bir konuyu analize tabi tutabilmenin yöntemlerinden birisi o konuya ilişkin değişkenleri ve aralarındaki ilişkileri şemalara dökmektir. Bunu bir örnekle açıklayalım. Diyelim ki Türkiye’ye gelen dış kaynakların yarattığı gelişmeleri incelemeye karar verdik. Bu durumda ilk aşamada kurların nasıl etkileneceğine, kurlardaki etkilenmenin maliyetleri nasıl etkileyeceğine ve bunun enflasyon üzerinde nasıl bir etki yaratacağına bakmamız gerekecek demektir. Bunu şemaya dönüştürelim.

ornek-analiz-yontemi

Bir konuyu bu şekilde şematize etmek konuyu kolaylıkla analiz edebilmek için yararlı bir yöntemdir. Öte yandan ekonomide pek çok konu tersi ve yüzü olan konulardır. Örneğin burada ele aldığımız sorun iki yönlü de olabilir. Yani dış kaynak girişi artmışsa sonuç farklı olur, dış kaynak girişi azalmışsa farklı olur. Her ikisini de ayrı ayrı analiz edebilmek için şema çizerek konuya yaklaşım yapmak işi kolaylaştırır.

Yorumlar Yazın

Analiz yeteneğini geliştirmenin en kestirme yollarından birisi yazmaktır. Ekonomide ve özellikle Türkiye’de her gün bir veya birkaç konu gündeme gelebiliyor. Her gün bu olaylardan en önemli gördüğünüzü yazın ve analize tabi tutun. Buna bir örnek verelim. Diyelim ki bugün enflasyon verileri açıklandı. Öncelikle enflasyonla ilgili bilgilerinizi tazeleyin: Enflasyon nedir, nasıl ölçülür? TÜFE (tüketici fiyat endeksi) nedir ve nasıl oluşturulur? Açıklanan veriler hakkında çıkan haberleri, yapılan yorumları okuyun. Önceki ayların ve yılların enflasyon oranlarını not edin. Sonra bu bilgiler çerçevesinde bir sayfalık bir not yazın. Bu notta, önceki ay ve yılların verileriyle kıyaslayarak Türkiye’de enflasyonun nasıl geliştiğini anlatın. Enflasyonun ölçüm tekniğiyle ilgili eleştirileriniz varsa onları da ekleyin. Ve bu yazıyı saklayın. Bir sonraki ayın enflasyon verisi açıklandığında bu yazıyı çıkarıp okuyun ve bu kez o ayın verileri üzerine yeni bir yazı yazın.

Haftada birkaç gün o haftanın önemli ekonomik olayları üzerine analiz yazıları yazmak analiz yeteneğinizi geliştirecektir. Bu yazı konularını Türkiye ekonomisi ile sınırlı tutmayın. Zaman geçtikçe dünyada olup biten ekonomik olaylar üzerine de yazmaya başlayın. Örneğin ABD’de beklenenden daha düşük bir büyüme verisi açıklanmışsa bunun ABD ekonomisi ve dünya ekonomisi üzerinde nasıl etkiler yaratacağını düşünün ve kaleme alın.

Yazma deneyiminiz arttıkça konuları analiz etme yeteneğiniz de gelişecek. Geriye dönüp baktığınızda eski yazılarınızın yetersiz kaldığını görecek ve kendi yazdıklarınızı eleştirmeye başlayacaksınız. İşte o nokta sizin için bir dönüm noktası olacak.