2024 1.Ç Strateji Raporu ve Varlık Dağılım Modeli
❖ 2023 yılında enflasyon gündemdeki yerini korurken, resesyon endişeleri, bankacılık krizi, İsrail-Hamas gerginliği, Amerika Merkez Bankası (Fed) ve diğer Merkez Bankaları faiz kararları piyasalar üzerinde etkili oldu.
❖ Rusya’nın ham petrol ihracatında günde 300 bin varillik ve Suudi Arabistan’ın, Temmuz itibarıyla uyguladığı günlük 1 milyon varil gönüllü petrol üretimi kesintisini yıl sonuna kadar devam ettireceğini duyurması sonrası Brent petrolün varili Eylül ayında 95 doların üzerine kadar çıkarak 2023 yılının en yüksek seviyesini görürken, Aralık ayında 72,3 dolara kadar geriledi.
❖ Büyüme ve iş gücü piyasasına ilişkin verilerin iyi gelmesi Fed’in faizleri daha uzun süre yüksek seviyede tutabileceğine ilişkin beklentilerin artırması ile ABD 10 yıllık tahvil faizleri, 2023 yılı Ekim ayında %5,00 sınırını aşarak Temmuz 2007’den bu yana en yüksek seviyesine yükselirken Aralık ayında %3,80 sınırının altına kadar geriledi.
❖ Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, 2023 yılı Kasım ayında ABD’nin kredi notunu Aaa olarak teyit ederken, kredi not görünümünü ise mali gücüne yönelik aşağı yönlü risklerin arttığı yönündeki değerlendirmesiyle “durağan”dan “negatife” düşürdü.
❖ Almanya’da 2022 yılı Ekim ayında %10,4 ile Aralık 1951’den bu yana en yüksek seviyesine ulaşan yıllık enflasyon, 2023 yılı Aralık ayında %3,7’ye geriledi. Yıllık enflasyon, 2024 yılı Ocak ayında ise %2,9 olarak gerçekleşti.
❖ İngiltere’de 2022 yılı Ekim ayında %11,1 ile 41 yılın zirvesine çıkan yıllık enflasyon, 2023 yılı Aralık ayında %4’e kadar gerilerken, Ocak ayında %4 olarak gerçekleşti.
❖ Euro Bölgesi’nde 2022 yılı Ekim ayında %10,6 ile rekor kıran yıllık enflasyon, 2023 Aralık ayıdan %2,9’a kadar gerilerken, 2024 yılı Ocak ayında %2,8 oldu.
❖ ABD’de 2022 yılı Haziran ayında %9,1 ile 1987 yılından beri en yüksek seviyesini gören yıllık enflasyon, 2023 yılında Aralık ayında %3,4 olurken, 2024 yılı Ocak ayında %3,1’e geriledi.
❖ ABD ekonomisi, 2023 yılının son çeyreğinde %3,2 büyürken, 2023 yılının tamamında %2,5 büyüdü.
❖ ABD Merkez Bankası (Fed), 2023 yılında Şubat, Mart ve Mayıs ayı toplantılarında 25’er baz puan artırarak %%5,00-5,25 aralığına çıkarırken, Haziran ayı toplantısında değişikliğe gitmedi. Fed, Temmuz ayı toplantısında ise politika faizini 25 baz puan artırarak %5,25-%5,50 aralığına yükselterek faizi Ocak 2001’den beri en yüksek seviyeye
çıkarırken, Eylül, Kasım ve Aralık ayı toplantılarında politika faizini beklentilere paralel değiştirmeyerek %5,25-%5,50 aralığında sabit bıraktı. Fed, 2024 yılının ilk toplantısında da politika faizini beklentiye paralel değiştirmeyerek %5,25-5,50 ile 22 yılın zirvesinde tutmaya devam etti. Fed Başkan Jerome Powell, Mart ayında faiz indirimi beklemediklerini, Fed’in Mart’a kadar faiz indirimi konusunda yeterli güvene sahip olamayacağını belirtti.
❖ İngiltere Merkez Bankası (BoE), 2023 yılında Ocak ayında 50, Mart ve Mayıs aylarında 25’er, Haziran ayında 50 ve Ağustos ayında 25 baz puan artırarak politika faizini %5,25 seviyesine yükseltti. Banka, Eylül, Kasım ve Aralık ayı toplantılarında ise politika faizini değiştirmeyerek %5,25 seviyesinde sabit bıraktı. Banka, 2024 yılının ilk toplantısında da politika faizini değiştirmeyerek son 15 yılın en yüksek seviyesi olan %5,25’de tutmaya devam etti.
❖ Avrupa Merkez Bankası (AMB), faiz oranlarını Şubat ve Mart ayında 50’şer, Mayıs, Haziran, Temmuz ve Eylül ayı toplantılarında 25’er baz puan artırarak, refinansman faizini %4,50’ye, mevduat faizini %4’e ve marjinal fonlama faizini %4,75 seviyesine yükseltirken, Ekim ve Aralık ayı toplantılarında da faizlerde değişiklik yapmadı. AMB 2024 yılının ilk toplantısında da beklentilere paralel faizlerde değişikliğe gitmeyerek refinansman faizini %4,50, mevduat faizini %4 ve marjinal fonlama faizini %4,75 seviyesinde sabit bıraktı. Pandemi Acil Varlık Alım Programı’nın 2024’ün sonuna kadar sürdürüleceği belirtildi. AMB Başkanı Christine Lagarde, faiz indirimi tartışmaları için erken olduğunu dile getirdi.
❖ Türkiye’de 2023 yılını ana gündem maddesi Mayıs ayında gerçekleştirilen genel seçimler iken enflasyon, seçim sonrası değişen ekonomi yönetiminin uyguladığı politikalar, TL’deki değer kaybı, TCMB kararları ve İsrail-Hamas gerginliği ile artan jeopolitik riskler yerel varlık fiyatlamaları üzerinde etkili oldu.
❖ 14 Mayıs Pazar günü gerçekleştirilen 13. Cumhurbaşkanlığı seçiminde adayların oylarının %50 seviyesinin altında kalmasından ötürü ikinci tura kalırken 28 Mayıs’ta seçimin kazananı Cumhurbaşkanı Erdoğan oldu.
❖ Cumhurbaşkanı Erdoğan, Hazine ve Maliye Bakanı olarak Mehmet Şimşek’i atarken, yeni ekonomi yönetiminin göreve başlamasıyla ortodoks politikalara geri dönülmeye başlandı.
❖ Yeni ekonomi yönetimiyle birlikte ortodoks politikalara geri dönülmesiyle uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları Türkiye’nin kredi notu görümünde iyileştirmeye gitti.
❖ Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Eylül ayında Türkiye’nin kredi notunu ‘B’ olarak teyit ederken, not görünümünü ‘negatif’ten ‘durağan’a yükseltti.
❖ Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard&Poor’s (S&P), Eylül ayında Türkiye’nin kredi notunu “B” olarak teyit ederken, kredi notu görünümünü “negatif”ten “durağan”a çevirdi. S&P, Kasım ayında takvim dışında gerçekleştirdiği değerlendirmesinde ise Türkiye’nin kredi notunu “B” olarak teyit ederken, not görünümünü “durağan”dan “pozitif”e revize etti. Politika yapıcıların aşırı ısınan ekonomiyi soğutmak konusunda ilerleme kaydettiği, TCMB’nin da tükenen net döviz rezervi stokunu yavaş yavaş yeniden inşa ettiği belirtildi.
❖ Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, 2024 yılı Ocak ayında Türkiye’nin kredi notunu “B3” olarak teyit ederken, not görünümünü “durağan”dan “pozitif”e çevirdi. Görünümün pozitife çevrilmesindeki temel nedeninin para politikasındaki değişim olduğu belirtildi.
❖ 2023 yılının üçüncü çeyreğinde %6,1 büyüyen Türkiye ekonomisi, dördüncü çeyrekte %4,0 büyüdü. 2023 yılının tamamında ise %4,5 büyüme gösterdi.
❖ Türkiye’de 2022 yılı Ekim ayında %85,51 ile serinin rekoruna ulaşan yıllık enflasyon, 2023 yılı Haziran ayında %38,21 ile 2021 yılı Aralık ayından itibaren görülen en düşük seviyeye geriledi.
Seçim sonrası gelen vergi artışlarının etkisiyle Temmuz ayında yükselişe geçen yıllık enflasyon, Aralık ayında %64,77 ile 2023 yılının zirvesini gördü. Yıllık enflasyon 2024 yılı Ocak ayında ise %64,86 olarak gerçekleşti.
❖ TCMB, 2024 yılının ilk Enflasyon Raporu’nda, 2024 yıl sonu enflasyon tahminini %36, 2025 yılı enflasyon tahminini %14 ve 2026 yıl sonu tahminini %9 olarak korudu.
❖ TCMB, 2022 yılı sonunda %9,00 seviyesinde bulunan politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını, 2023 yılı Ocak ayı toplantısında değiştirmezken, 23 Şubat toplantısında 50 baz puan indirerek %8,50 seviyesine çekti. Banka, 23 Mart, 27 Nisan ve 25 Mayıs tarihli toplantılarında ise politika faizini değiştirmeyerek %8,50 seviyesinde sabit bıraktı. Seçim sonrası TCMB
Başkanı olan Hafize Gaye Erkan’ın yönetiminde 22 Haziran’da gerçekleştirilen ilk PPK toplantısında Merkez Bankası politika faizini, 650 baz puan artırarak %15 seviyesine ve 20 Temmuz toplantısında 250 baz puan artırarak %17,50 seviyesine çıkardı. Banka, Ağustos ayı toplantısında ise beklentilerin oldukça üzerinde 750 baz puan artışa giderek politika faizini %25 seviyesine yükseltti. TCMB, 21 Eylül, 26 Ekim ve 23 Kasım tarihli toplantılarında 500’er baz puana artış yaparak politika faizini %40 seviyesine çıkardı. Banka, 21 Aralık’taki toplantısında ise politika faizini 250 baz puan artırarak %42,50 seviyesinden 2023 yılını tamamladı. TCMB, 2024 yılının ilk toplantısında beklentilere paralel 250 baz puanlık daha artışa giderek politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını %45 seviyesine yükseltirken, karar metninde, faiz artırım döngüsünü tamamladığı mesajını verdi ve politika faizinin bir süre bu seviyede tutulacağına işaret etti. TCMB, beklentiye paralel politika faizini değiştirmeyerek %45 seviyesinde sabit bıraktı.
❖ İsrail-Hamas gerginliği, enflasyon, resesyon endişeleri, Kızıldeniz’deki güvenlik krizi, Fed’in ve diğer merkez bankalarının faiz kararları küresel fiyatlamalar üzerinde etkili olabilir.
❖ Türkiye özelinde ise enflasyon, TL’de devam eden değer kaybı, uygulanan ekonomi politikaları, TCMB’nin kararları ve jeopolitik riskler yerel varlık fiyatlamaları üzerinde etkili olabilecek unsurların başını çekiyor.
Rapor için tıklayın.
Kaynak: Bizim Menkul Strateji Raporları