Ekonomi ve Finans Haberleri – (24.02.2023)

Finans Haberleri Günün Özeti

*Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy ile telefonda görüştü
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Deprem dolayısıyla Türkiye ile dayanışma gösteren Zelenskiy’e teşekkür eden Erdoğan, bir yılı dolduran Rusya-Ukrayna savaşında çözümün inşası ve barışın şekillendirilmesi noktasında ellerinden gelen her türlü katkıyı temine hazır olduklarını belirtti

*Bakan Nebati, G20 Maliye Bakanları ve Merkez Bankası Başkanları Toplantısı’na çevrim içi katıldı
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Hindistan’ın dönem başkanlığındaki 1’inci G20 Maliye Bakanları ve Merkez Bankası Başkanları Toplantısı’na, Türkiye’de yaşanan deprem felaketleri sebebiyle çevrim içi katıldığını bildirdi. Nebati, “Toplantının, ülkemize tahsis edilen özel bölümünde, ülkemizde meydana gelen depremlere ilişkin G20 üyelerine bilgiler verdik.” ifadelerini kullandı
 
*Bakan Kurum: Yeni Malatya’yı en güvenli, en sağlam, en yeşil haliyle gelecek nesillerimize inşa edeceğiz
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, depremden etkilenen illerde esnaf için geçici iş yerlerinin kurulacağını belirterek, “Yeni Malatya’yı en güvenli, en sağlam, en yeşil haliyle gelecek nesillerimize inşa edeceğiz” dedi

*Destek ödemeleri kapsamında 13 milyar 836 milyon lira çiftçilerin hesaplarına yatırılacak
Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, “Öne çektiğimiz destekleme ödemeleri kapsamında 13 milyar 836 milyon lira bugün çiftçilerimizin hesaplarına yatırılacak” diye konuştu. Bakan Kirişci, Diyarbakır’da depremzede çiftçilere yönelik tarımsal desteklere ilişkin yaptığı açıklamada, “Toplam 3 milyar 414 milyon 727 bin 606 lirayı 425 bin 275 depremzede çiftçimizin hesaplarına bugün itibarıyla yatıracağız” açıklamasında bulundu

*AA Finans 4. Çeyrek Büyüme Beklenti Anketi sonuçlandı
AA Finans’ın beklenti anketine katılan ekonomistler, Gayrisafi Yurt içi Hasıla’nın (GSYH) geçen yılın 4. çeyreğinde yüzde 2,8 arttığını öngörüyor. Ekonomistlerin 2022 yılının tamamına ilişkin büyüme beklentilerinin ortalaması ise yüzde 5,2 düzeyinde gerçekleşti. Söz konusu beklentiye ilişkin tahminler en düşük yüzde 5 ve en yüksek yüzde 5,4 olarak kayıtlara geçti

*BDDK, konut kredilerine ilişkin azami kullandırım sınırlarını yükseltti
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), daha önce 2 milyon lira ve altında olan konutlar için belirlediği yüzde 90 kredi kullanım üst sınırını, 5 milyon lira ve altındaki konutlar olacak şekilde revize etti

*Yeni Konut Finansman Programı usul ve esasları düzenlendi
Yeni Konut Finansman Programı’na bankalar tarafından sağlanacak finansman ve katkılara yönelik usul ve esaslar belirlenirken, bugünden itibaren söz konusu kurallar çerçevesinde bankalar değerlendirdikleri başvuruların kredi işlemlerini gerçekleştirebilecek

*Kurulan-kapanan şirketler
Kurulan şirket sayısı, ocakta bir önceki aya göre yüzde 5,3 azalarak 14 bin 240’a geriledi. Aynı dönemde kapanan şirket sayısı da yüzde 65,7 azalışla 1566 olarak kayıtlara geçti. Kurulan şirket ve kooperatif sayısı ocakta 14 bin 462 oldu. Ocakta 1420 yabancı ortak sermayeli şirket kuruldu
 
*Türkiye, Finlandiya ve İsveç NATO karargahında bir araya gelecek
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, geçen hafta Ankara’ya gerçekleştirdiği ziyarette Türkiye, İsveç ve Finlandiya arasında mart ortasında Brüksel’de üçlü toplantı yapılması konusunda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile mutabık kaldıklarını bildirdi

*Alman ekonomisi 2022’nin son çeyreğinde küçüldü
Almanya ekonomisi, 2022’nin son çeyreğinde, enerji krizi ve rekor enflasyonun etkisiyle bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,4 küçüldü. Ülkenin geçen yılın son çeyreğindeki inşaat yatırımlarında yüzde 6,2 düşüş gözlemlendi. Bütçe açığı GSYH’nin yüzde 2,6’sına geriledi
 
*Alman BASF 2 bin 600 kişiyi işten çıkarmayı planlıyor
Alman kimya şirketi BASF, Rusya-Ukrayna savaşıyla enerji krizinden kaynaklanan ağır yüklerin ardından başta Avrupa olmak üzere dünya genelinde 2 bin 600 kişiyi işten çıkaracağını bildirdi. BASF İcra Kurulu Başkanı Martin Brudermueller, “Avrupa’nın rekabet gücü, uzun izin süreçleri ve üretim faktörü için yüksek maliyetleri içeren aşırı düzenlemelerden daha fazla zarar gördü” dedi

*ABD’de kişisel tüketim harcamaları beklenenden fazla arttı
ABD’de kişisel tüketim harcamaları, ocakta yüzde 1,8 artışla piyasa beklentilerinin üzerinde yükseldi. Fed’in enflasyon göstergesi olarak dikkate aldığı çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi ocakta yıllık bazda yüzde 4,6’dan 4,7’ye çıktı

*ABD’den 2030’a kadar en az iki büyük gelişmiş çip üretim merkezi kurma hedefi
ABD Ticaret Bakanı Gina Raimondo, gelişmiş yarı iletken üretimi için 2030 yılına kadar en az iki büyük ölçekli üretim merkezi kurmayı hedeflediklerini açıkladı. “CHIPS Yasası ve Amerika’nın Teknolojik Liderliği için Uzun Vadeli Vizyon” başlıklı konuşmasında Raimondo, ABD’nin teknoloji ve inovasyonda liderliğini sağlamlaştırmaya yönelik uzun vadeli hedeflerini anlattı

*Japon hükümetinin BoJ adayı Ueda “parasal genişleme” politikalarını sürdürecek
Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkan Adayı Ueda Kazuo, mevcut izlenen para politikasının uygun bulduğunu ve ekonominin desteklenmesi için parasal genişleme politikalarını sürdüreceğini söyledi. Ueda, BoJ Başkanı olarak vazifelendirilmesi halinde, ekonomik ortamı göz önünde bulundurarak, uygun politikaların yürütülmesi amacıyla Japon hükümeti ile yakın çalışmak istediğini söyledi

*Küresel enerji görünümü, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın ilk yılında yeniden şekillendi
AB’nin Rusya’dan gaz ithalatı, savaşın ilk yılında yüzde 75, Rusya’nın Ocak 2022-Ocak 2023 döneminde petrol ve gazdan elde ettiği gelir yüzde 46 azaldı. IEA Başkanı Fatih Birol, “Bu noktadan sonra Rusya’nın petrol ve gazdaki piyasa gücünün daha da düşeceğini göreceğiz. Rusya’nın küresel gaz ticaretindeki payı 2021’deki yüzde 25 seviyesinden 2023’te yüzde 13’e gerilerken, AB gaz talebindeki payı yüzde 40’tan yüzde 10’a düştü” dedi

*Deprem bölgesindeki 912 banka şubesinden 573’ü fiziki hizmet veriyor
Türkiye Bankalar Birliği (TBB), depremlerden etkilenen 11 ilde bulunan 912 şubeden 573’ünün aktif hizmet verebildiğini, 4 bin 326 ATM’nin de 3 bin 358’inin çalıştığını bildirdi. Dün itibarıyla bölgede 912 olan şubenin, 573’ünün yerinde, 146’sının uzaktan hizmet verilebildiği aktarılan açıklamada, ayrıca 4 bin 326 ATM’nin 3 bin 358’inin aktif çalıştığı kaydedildi
 
*Tekstil ve ham maddeleri sektöründen 819 milyon dolarlık rekor ihracat
Tekstil ve ham maddeleri sektörü, ocak ayında 819 milyon dolarlık ihracatla tüm zamanların en yüksek ocak ayı ihracatına imza attı. Geçen ayki ihracatının 345 milyon dolarlık bölümünü İstanbul’dan gerçekleştiren sektör, İtalya’ya 78 milyon dolar, Belarus’a 57 milyon dolar ve Almanya’ya 36 milyon dolarlık dış satım yaptı

*Makro İnşaat/Uyan: Daire alışverişlerinde dayanıklılık raporu şartı getirilmeli
Makro İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı İnşaat Mühendisi Ercan Uyan, “Araç alırken ekspertiz raporu ve tramer kaydına ulaşabiliyoruz, daire alışverişinde de dayanıklılık raporu şartı getirilmeli” dedi

*Tüketici dernekleri, depremzedelerden gelen şikayetleri açıkladı
Tüketiciler Derneği Genel Başkanı Levent Küçük, “Depremle ilgili en çok ulaşan şikayetlerin başında tanınmış yardım kurumlarının ve isimlerin adını kullanarak bağış ve yardım toplayanlar geliyor. Deprem bölgelerinden artan talebi fırsata çevirmek isteyen bazı kötü niyetlilerin gıda maddelerinde, taşıma ücretlerinde ve konut kiralarında rakamları aşırı artırdığını görüyoruz” dedi

*Makine sektörü yıla yüzde 20,1’lik ihracat artışıyla başladı
Türkiye’nin makine ihracatı ocakta geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 20,1 artışla 2,1 milyar dolara yükseldi. MAİB Başkanı Kutlu Karavelioğlu, “İhracatçılarımız sevke hazır bütün makinelerini sahaya gönderdi. Bundan sonraki süreçte odağımızda depremzedelerin barınma ve altyapı ihtiyaçları olacaktır” ifadesini kullandı

*Kamu müteahhitleri deprem konutları için hazırlıklara başladı
Kamu Müteahhitleri ve İş İnsanları Derneği Başkan Vekili Nedip Şimşek, deprem bölgesinde inşa edilecek konutlarını yaparken ham madde fiyatlarındaki artıştan korktuklarını belirterek, “Bizler her zaman devletimizin yanında ihalelere giriyoruz” dedi

*Kahramanmaraşlı sanayiciler depremin yaralarını sarıp yeniden üretime geçme hedefinde
“Asrın felaketi” nedeniyle kentte üretim neredeyse dururken, Kahramanmaraşlı sanayiciler kısa sürede toparlanıp yaşadıkları acıya rağmen kaldıkları yerden devam etmek istiyor. İSKUR Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Abdulkadir Kurtul, “Bu yaraları birlikte sarıp tekrar bu Maraş’ı eski halinden daha iyi bir noktaya getirmeye gayret edeceğiz” diye konuştu

*Jeotermal enerjide her yıl 300 megavatlık artış mümkün
JESDER Başkanı Ufuk Şentürk, Türkiye’nin enerji konusunda dışa bağımlılığını azaltmak amacıyla daha fazla jeotermal enerjinin elektrik üretimine katkı yapması gerektiğini belirterek, “YEKDEM yatırım yapılabilir seviyede olursa her yıl 300 megavatlık jeotermal enerji devreye alınabilir. Tüm santrallerin bulunduğu sahalarda yatırım bekleyen rezervi keşfedilmiş alanlar mevcut” açıklamasında bulundu

*Yerli askeri motorlar ilk kez uluslararası vitrine çıktı
BMC Power, Tuna ve Azra motorlarını yurt dışında ilk kez Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki IDEX Uluslararası Savunma Fuarı ve Konferansı’nda sergiledi. Teslimatlara başlayan ve 90 adet Tuna motorunu mayıs ayı sonuna kadar tamamlamayı hedefleyen BMC Power, motorların bakım ve onarım eğitiminin etkin şekilde yapılabilmesi için artırılmış gerçeklik teknolojisinden yararlanacak
 
*Tarım işçilerinin günlük ücreti 2022’de artış kaydetti
Tarımsal işletmelerde mevsimlik tarım işçilerinin ortalama günlük ücretleri, 2022’de bir önceki yıla kıyasla yüzde 87,1 artarak 238 lira, sürekli tarım işçilerinin aylık ücretleri ise yüzde 89,4 yükselerek 6 bin 547 lira oldu

*Doğrudan teminle kamu alımlarında deprem nedeniyle artırılan limitin süresi uzatıldı
Konuya ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen illerde ortaya çıkan ihtiyaçların karşılanmasına yönelik doğrudan temin yoluyla yapılacak kamu alımlarında 5 milyon liraya çıkarılan parasal limitin süresi olağanüstü halin (OHAL) sonuna kadar uzatıldı

*Belediyelerin yapı ruhsatı verdiği bina sayısı 2022’nin son çeyreğinde yüzde 11,3 azaldı
TÜİK, 2022’nin dördüncü çeyreğine ilişkin yapı izin istatistiklerini açıkladı. Buna göre, söz konusu dönemde yıllık bazda belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen bina sayısı yüzde 11,3, daire sayısı yüzde 2,1, yüz ölçümü yüzde 7,1 azaldı

*Piyasalarda son durum
BIST 100 endeksi yüzde 0,4 değer kaybederek 5.050 seviyesine geriledi. Dolar/TL 18,88’den işlem görürken, altının gramı 1.103 liraya geriledi

Kaynak: Anadolu Ajansı Finans