MSCI TUR: Türkiye borsa yatırım fonu için çok yıllık baskı dönemi
Geleceği anlamak için, geçmişi okumak gerekir: TUR borsa yatırım fonu 2013 bahar döneminde 54 $ üstünü görerek yeni zirve yapmıştı. Tüm zamanların en yükseği bu seviyeye yakın olarak, 2010 yılında 53 $ seviyeleriyle kendini göstermişti. Likidite esnekliğinin doğal sonucu olarak görülen gelişmeler elbette söylemlerde avantaj getiriyordu ve her kesim buradan pay çıkarmayı uygun görerek medyayı doldurmuştu. Kuraklık dönemi çok sert geçmişti: likidite krizi sonucu 2013 sonbaharında 15 $ altı görüldü. Suların hareketine göre şekil alan piyasalar bundan sonra da devam edecektir. Yatırımcı bu kriz döngülerine göre biraz daha matematik bakış geliştirebilmelidir.
Yanılsamalar diyarı: Birikimsel gezinti veya seyir hali
O dönemde yatırımcılar için en büyük tuzaklardan biri aşırı iyimserlik ve piyasanın zirve fiyat seviyelerine ulaşmasının getirdiği yanılsamalar oldu. Zirve seviyeler genellikle piyasanın aşırı ısındığını ve bir düzeltme ya da düşüş riskinin arttığını gösterir. Bu durum, yatırımcıların gelecekteki olası riskleri göz ardı ederek yalnızca kısa vadeli kazançlara odaklanmalarına yol açabilirdi.
Bu odaklanma hali de elbette, uzun vadeli yatırımcı mantığının değişmesi anlamına gelmektedir. Kurumsal beklentilerini, kısa vadeli yatırım iştahıyla karşılaması halinde, piyasanın doğal akışı gereği kararlarını erken aşamada alabilir.
Döngüler matematikseldir
Piyasa döngüleri genellikle yükseliş (boğa piyasası) ve düşüş (ayı piyasası) dönemlerini kapsar. Bu döngüler ekonomik büyüme, likidite koşulları, politik istikrar ve küresel yatırımcı duyarlılığı gibi faktörlerden etkilenir. Bu faktörlerin, parametrelerin hepsi sayısallaştırılabildiği ölçüde modellenebilme esnekliği gösterir. Esneklik, tahmin edilebilirlik ayarını yükseltir.
Yukarıdaki parametre değerlerinin sağlamış olduğu ortam sonucu, 2013’te Türkiye’nin yatırım derecesine yükseltilmesi ve küresel likiditenin bolluğu, boğa piyasasını tetikleyen ana unsurlar arasındaydı. Ancak, “Taper Tantrum” gibi dış şoklar bu döngüyü tersine çevirdi ve Türkiye’nin finansal varlıklarında keskin bir düşüşe neden oldu.
Döngü gereği kırılma sebebi, birikimsel yükseliş idi ve dahil edilemediği modeller yanlış sonuçlara götürmüştür.
Ders her zaman stratejik olmalıydı
Yatırımcılar için en önemli ders, piyasa döngülerini anlamak ve bu döngülere göre strateji geliştirmektir. Basit bir matematiksel model oluşturmak, piyasa hareketlerini analiz etmek için faydalı olabilir. Örneğin, geçmiş fiyat hareketlerini, ekonomik göstergeleri ve küresel likidite trendlerini inceleyerek bir döngü analizi yapılabilir. Bu tür bir model, yatırımcıların piyasa zirvelerinde aşırı risk almaktan kaçınmasına ve daha dengeli kararlar vermesine yardımcı olabilir.