Savunma Sanayi Sektörü Genel Görünümü
Jeopolitik Risklere Paralel Dünya Genelinde Savunma Sanayi’nin Payı Artış Gösteriyor…
Dünya genelinde savunma bütçeleri son yıllarda belirgin şekilde artış göstermiştir. Özellikle Avrupa ülkeleri ile Asya-Pasifik bölgesindeki devletler, artan güvenlik endişeleri ve bölgesel tehdit algıları doğrultusunda savunma harcamalarını kayda değer ölçüde artırmıştır. 2024 yılında küresel savunma harcamaları 2,46 trilyon ABD dolarına ulaşarak, 2023’teki 2,24 trilyon dolarlık seviyenin üzerine çıkmıştır. Gerçek (enflasyonla düzeltilmiş) büyüme oranı 2022’de %3,5 seviyesindeyken, 2023’te %6,5’e, 2024’te ise %7,4’e yükselmiştir. Sahra Altı Afrika dışında tüm bölgeler 2024’te reel olarak büyüme kaydetmiştir. Küresel savunma harcamalarının GSYH’ye oranı 2022’de %1,59, 2023’te %1,80 ve 2024’te %1,94 olarak gerçekleşmiştir. Bu oranlar, savunma sanayisinin ekonomik büyüklük içindeki payının arttığını ortaya koymaktadır. Avrupa, 2024’te savunma harcamalarında %11,7’lik reel büyüme kaydetmiştir. Almanya’nın savunma bütçesi %23,2 oranında artmış ve ülke, dünyadaki en büyük 4. savunma bütçesine sahip olmuştur. Polonya ise 2022’de 20. sıradayken, 2024’te dünyanın en büyük 15. savunma bütçesine sahip ülkesi konumuna yükselmiştir. 2014 yılıyla kıyaslandığında, Avrupa’daki savunma harcamaları nominal olarak %50’den fazla artmıştır. Bu gelişmeler, Avrupa’nın güvenlik endişeleri doğrultusunda askeri kapasitesini önemli ölçüde genişlettiğini göstermektedir.
AB’nin Savunma Sanayiinde Rolü Derinleşiyor…
Yeni Mekanizmalar ve Ortaklıklar… 2010’ların ortalarından itibaren AB, üye devletlerin savunma sanayilerini iş birliğine teşvik etmeye yönelik adımlar atmıştır. 2004’ten bu yana Ar-Ge alanında faaliyet gösteren AB, 2017 yılında iki yıllık 90 milyon euroluk Hazırlık Eylemi ile savunma araştırmalarını desteklemiştir. Bunu, 2019’da 500 milyon euro bütçeli Avrupa Savunma Sanayi Geliştirme Programı izlemiştir. 2021 yılında ise, yedi yıllık AB bütçesinde yaklaşık 8 milyar Euro kaynağa sahip Avrupa Savunma Fonu kurularak savunma Ar-Ge’sine kapsamlı bir finansman sağlanmıştır. Ek olarak, üye devletler tarafından kurulan ve 2004’ten beri faaliyet gösteren Avrupa Savunma Ajansı (EDA), askerî yetenek geliştirme alanında çeşitli girişimlere öncülük etti. Ancak, NATO ile yaşanan yapısal uyumsuzluklar nedeniyle etkisi sınırlı kaldı. Yetenek Geliştirme Planı ve Yıllık Koordineli Savunma Gözden Geçirmesi gibi araçlar aracılığıyla ortak ihtiyaçların tespiti için önemli bir zemin hazırlanmıştır. 2017’de başlatılan Kalıcı Yapılandırılmış İşbirliği (PESCO) ise, bağlayıcı savunma taahhütlerinin yanı sıra altyapı geliştirme ve askerî hareketliliği kolaylaştırmaya yönelik 66 projeden oluşmuştur. Bu projeler, özellikle Askerî Hareketlilik başlığı altında, 1,7 milyar euroluk Avrupa’yı Birleştirme Mekanizması fonundan yararlandığını gösteriyor..
Rapor için tıklayın.
Kaynak: Kuveyt Türk