Ekonomi ve Finans Haberleri – (9.07.2025)

Finans Haberleri Günün Özeti

*Cumhurbaşkanı Erdoğan: Önce Terörsüz Türkiye ardından Terörsüz Bölge hedefimize ulaşacağız
Erdoğan, AK Parti TBMM Grup Toplantısı’nda yaptığı konuşmada, “Önce Terörsüz Türkiye, ardından Terörsüz Bölge hedefimize ulaşarak şehitlerimizin ruhlarını şad edecek, fedakarlıklarının boşa gitmediğini göstereceğiz.” dedi.

*Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, Londra’da yatırımcılarla bir araya geldi
Bakan Şimşek, Londra’da iki gün süren temasları kapsamında reel sektör ve finans sektörü yatırımcılarıyla görüştü. Yoğun katılımla gerçekleştirilen toplantılarda, ekonomi programındaki gelişmeler ve Türkiye’nin yapısal dönüşüm vizyonu detaylı şekilde ele alındı.
Yatırımcılara yaptığı değerlendirmede ekonomideki kırılganlıklar azalırken, makro-finansal istikrarın güçlendiğine dikkati çeken Şimşek, “Bu doğrultuda kur korumalı mevduattan çıkış süreci büyük ölçüde tamamlanmış, mayıs ayı başından itibaren artış gösteren rezervlerle birlikte rezerv yeterliliği sağlanmış ve Türk lirasındaki oynaklık önemli ölçüde azalmıştır.” ifadesini kullandı.

*Bakanlar Ürün Güvenliği Haftası Açılış Konferansı’nda konuştu:
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan ile Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın katılımıyla, Ticaret Bakanlığında “Ürün Güvenliği Haftası Açılış Konferansı” gerçekleştirildi.
Bakan Bolat, burada yaptığı konuşmada, e-ticaret platformlarında satılan ürünlerin güvenliğini doğrudan hedef alan, yapay zeka temelli “proaktif denetim” yaklaşımını hayata geçireceklerini belirterek, “Vatandaşlarımızın sanal ortamda da fiziki mağaza kadar güvenle alışveriş yapabilmesini sağlıyoruz. Bu yeni dönem, ürün güvenliğinde dijital çağa uygun bir denetim kültürünün de başlangıcı olacak.” ifadelerini kullandı.
Bakan Uraloğlu da akıllı ulaşım sistemleri, lojistik izlenebilirlik çözümleri ve modern altyapı yatırımlarıyla, ürün güvenliği zincirinin her halkasını güçlendirdiklerini dile getirdi.
Bakan Kacır ise vatandaşların can ve mal güvenliğini korumak, sürdürülebilir ve güvenilir bir e-ticaret ekosistemi oluşturmak için Ticaret Bakanlığı ile işbirliği içinde çalıştıklarını belirterek, “Bakanlık olarak, 81 il teşkilatımız ve 1200’e yakın denetçimizle vatandaşlarımızın, müteşebbislerimizin kaliteli ve güvenli ürünlere erişimini güvence altına alıyoruz.” şeklinde konuştu.
Bakan Yumaklı, 1 Ocak’tan bu yana 640 bin gıda denetimi gerçekleştirdiklerini belirterek, “Bu denetimlerin sonunda 14 bin 706 uygunsuzluk tespit ettik, 352’si hakkında savcılıklara suç duyurusunda bulunduk, yaklaşık 1,4 milyar lira civarında da idari para cezası uyguladık.” değerlendirmesinde bulundu.
Bakan Işıkhan ise “2007-2024 yılları arasında toplamda 20 bin 218 ürün denetimi gerçekleştirdik. 2024’te bin 21 ürün denetlenmiş ve bu ürünlerin 273 tanesinin, güvensiz ve uygunsuz olduğu tespit edilmiştir. 2025’te de aynı kararlılıkla bu denetimlerimize devam ediyoruz.” ifadelerini kullandı.

*Bakan Bayraktar: Yakında Suriye’ye gaz tedarik edeceğiz
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Viyana’da “Birlikte Yol Haritaları Çizmek: Küresel Enerjinin Geleceği” temasıyla düzenlenen 9. OPEC Uluslararası Semineri’ne katıldı.
Seminer kapsamında düzenlenen “Petrol Piyasaları: Enerji Güvenliği, Büyüme ve Refah” panelinde konuşan Bayraktar, Suriye’ye enerji iletilmesi konusunda yeni gelişmelere değinerek, “Şu anda gaz şebekemizi Suriye şebekesine bağladık. Yakında Suriye’ye gaz tedarik edeceğiz, belki de bu proje için bizimle ortaklık kuracaklar ve bu sayede Suriye’de elektrik üretimi için gaz sağlayabileceğiz. Umarım Suriye’deki yaşam normalleşir. Bence bağlantı ve altyapı yatırımı oldukça önemli.” değerlendirmesinde bulundu.

*Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca hazırlanan “Yerel Yatırım Konuları Listesi” Resmi Gazete’de yayımlandı
Bakanlığın konuya ilişkin tebliği, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Buna göre, 81 ildeki yatırımları içeren söz konusu liste hazırlanırken bölgeler arası gelişmişlik farklarını azaltmak ve bölgelerin rekabet güçlerini artırmak temel amaçlar olarak belirlendi.
Liste oluşturulurken, yerel ihtiyaçların karşılanması, atıl kaynakların değerlendirilmesi, bölgede üretimi olmayan ancak başarı olasılığı yüksek sektörlerin geliştirilmesi, bölgelerin sektörel öncelikleri doğrultusunda ileri-geri bağlantılı sektörlerin desteklenmesi gibi kriterler dikkate alındı.

*Bakan Kacır “Yerel Kalkınma Hamlesi Teşvik Programı”nı değerlendirdi
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, söz konusu programa ilişkin sosyal medya hesabından paylaşımda bulundu.
Yerel kalkınma için “devrim” niteliğinde bir adım attıklarına dikkati çeken Kacır, “Resmi Gazete’de yayımlanan uygulama tebliğleriyle her şehrimiz için 4 öncelikli yatırım konusu belirledik. Bu başlıklarda yatırımları destekleyerek tüm yurtta topyekûn bir kalkınma hamlesini hızlandırıyoruz.” açıklamasında bulundu.

*Sosyal yardım programlarının aylık ödemeleri artırıldı
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, yaptığı yazılı açıklamada, temmuz ayı memur maaş katsayısında gerçekleştirilen yeni düzenlemeyle sosyal yardım programlarının aylık ödemelerinde artışa gidildiğini duyurdu.
Göktaş, Evde Bakım Yardımı’nın 11 bin 702 liraya yükseldiğini bildirerek, “Sosyal ve Ekonomik Destek (SED) hizmetinde çocuk başına yapılan ekonomik destek tutarı ise ortalama 7 bin 94 liradan 8 bin 198 liraya yükseldi. Ayrıca koruyucu ailelere çocuk başına yapılan ödemelerin aylık ortalaması 11 bin 332 liradan 13 bin 96 liraya çıkarıldı.” ifadelerini kullandı.

*Otomotiv ihracatında ilk yarı rekoru
Türkiye otomotiv endüstrisi salgın sonrası istikrarlı yükselişini devam ettirdi. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, otomotiv sektörü, yılın ilk yarısında 19 milyar 986 milyon 716 bin dolarla tüm zamanların en yüksek ocak-haziran dönemi ihracatını gerçekleştirdi. Bu dönemde otomotiv sektörünün ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13 artarken, sektörün toplam ihracattaki payı da yüzde 15,2 olarak hesaplandı.

*Tüketiciyi yanıltan tanıtımlar için yılın ilk 6 ayında 141 milyon lira ceza kesildi
Ticaret Bakanlığı bünyesindeki Reklam Kurulu, bu yılın ilk 6 ayında, tanıtımlardaki aldatıcılık, bilgi eksikliğinin istismar edilmesi, ekonomik çıkarların etkilenmesi gibi kusurlar nedeniyle 141 milyon 123 bin 32 lira idari para cezası uyguladı.

*MKK yılın 2. çeyrek performansını paylaştı
Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK), 2025 yılı 2. çeyrek dönemine ilişkin sermaye piyasalarındaki gelişmeleri, sosyal medya hesapları üzerinden yayımladığı “2. Çeyrek Sonu İtibarıyla Sermaye Piyasaları 2025 Panoraması” adlı videoyla duyurdu.
Buna göre, 31 Mart’ta 20,87 trilyon lira olan toplam menkul kıymet değeri, 30 Haziran’da 22,18 trilyon liraya yükseldi. Aynı dönemde, toplam kayıtlı yatırımcı sayısı 36,42 milyondan 36,70 milyona çıktı.

*Teknoloji Hamlesi Programı’nın uygulama esasları düzenlendi
“Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı Uygulama Usul ve Esasları Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Buna göre, program kapsamındaki proje komisyonu üyeleri TÜBİTAK tarafından görevlendirilecek. Yatırım projeleri için Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenecek teşvik belgesi başlangıç tarihinin kesin başvuru tarihi olmasının uygun görüldüğü durumlarda, başvuru tarihi ile teşvik belgesinin düzenlenme tarihi arasında geçen süre, proje için değerlendirme komitesi tarafından uygun görülen süreye ilave edilerek teşvik belgesinin süresi belirlenecek.

*Yeşil Dönüşüm Destek Programı’na ilişkin uygulama tebliğinde değişiklik yapıldı
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının “Yeşil Dönüşüm Destek Programı Uygulama Usul ve Esasları Tebliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Düzenleme uyarınca, yeşil dönüşüm stratejisi çerçevesinde tesis bazında yürütülecek yeşil dönüşüm uygulamalarını içeren yol haritası yatırımcının kendisi tarafından hazırlanabilecek. Yatırımcı yol haritası raporunun uygulama sürecinde gerçekleştirilmek üzere bir veya birden fazla proje sunabilecek. Ancak yol haritası raporu içinde toplamda en az 5 yıllık süreyi kapsayan bir veya daha fazla proje önerisi bulunması zorunlu olacak.

*Yatırım fonlarında uygulanan tevkifat oranı yüzde 17,5’e çıkarıldı
Konuya ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Kararla, yatırım fonu katılma paylarından elde edilen gelirler ile bazı mevduat ve katılma hesaplarından elde edilen faiz ve kar paylarına uygulanan tevkifat oranları düzenlendi.
Buna göre, yatırım fonlarında yüzde 15 olan tevkifat oranı yüzde 17,5’e yükseltildi. Hisse senedi yoğun fonların katılma paylarından, iki yıldan fazla süreyle elde tutulan girişim sermayesi yatırım fonu ve gayrimenkul yatırım fonu katılma paylarından elde edilen kazançlar için tevkifat uygulanmamasına devam edilecek.

*Vergi borçlarının taksitlendirilmesinde teminatsız tecil yapılabilecek tutar 250 bin liraya çıkarıldı
Konuya ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı Resmi Gazete’de yayımlandı.
Kararla, vergi ve diğer kamu alacaklarını ödemede zor duruma düşeceğini belirten mükelleflerin borçlarını taksitler halinde ödemesini kolaylaştırmak amacıyla teminat alınmadan tecil edilebilecek tutar 50 bin liradan 250 bin liraya yükseltildi.
Ayrıca, 250 bin lirayı aşmayan borçların tecilinde teminat aranmayacak, bu tutarı aşan borçların tecilinde ise 250 bin lirayı aşan kısmın yarısı oranında teminat gösterilecek.

*İşlenmiş kıymetli madenlerin ithalatında uygulanacak ödeme yöntemleri belirlendi
“Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’da Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanı Kararı” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Tebliğe göre, işlenmiş kıymetli madenlerin “peşin”, “mal mukabili”, “vadeli akreditifli”, “kabul kredili”, “vesaik mukabili” ve “bedelsiz” ödeme şekilleriyle ithalatı yapılabilecek. Ancak 31 Aralık 2026’ya kadar işlenmiş altının ithalatı yalnızca “mal mukabili”, “vadeli akreditifli” ve “kabul kredili” ödeme şekilleriyle mümkün olacak.

*İhracatçı firmaların taahhüt hesaplarını kapatmasına ilişkin esaslar düzenlendi
“İhracat, Transit Ticaret, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkında Karar’da Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanı Kararı” Resmi Gazete’de yayımlandı
Buna göre, vergi resim harç istisnası belgesine sahip firmalar, kendilerine tebliğ edilen taahhüt hesabının yaptırımlı kapatılması işlemine karşı tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğüne yazılı itiraz edebilecek. İtiraz başvurusuyla ihracat taahhüdünün belge süresi içinde kısmen veya tamamen gerçekleştirildiğinin beyan edilmesi veya diğer sebeplerle itirazın haklı bulunması durumunda, yaptırımın kısmen veya tamamen tahsil edilmediğinin tespiti kaydıyla taahhüt kapatma işlemi Bakanlıkça geri alınacak. Kapatma işlemi, ibraz edilen bilgi ve belgeler de göz önünde bulundurularak yeniden sonuçlandırılacak.

*Trump’ın bakır ithalatına yüzde 50 tarife kararının ardından bakır fiyatları rekor kırdı
ABD Başkanı Donald Trump, bakır ithalatına yüzde 50 tarife getireceklerini söyledi. Söz konusu kararın ardından bakırın libresi uluslararası piyasalarda 5,81 dolarla rekor kırdı. Bakırın libresindeki yükseliş haziran sonuna göre yüzde 10’u, geçen yıl sonuna göre de yüzde 40’ı aştı.

*AB, ABD ile tarife anlaşması için yakın çalışıyor
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Strazburg’da gerçekleştirilen Avrupa Parlamentosu (AP) Genel Kurul oturumunda, ABD ile ticari ilişkiler konusunda açıklamada bulundu.
von der Leyen, ABD’nin şubat ayından bu yana AB ile toplam ticaretinin yüzde 70’ine gümrük vergileri uyguladığını kaydederek, “Sağlam duracağız. ABD ile müzakere edilmiş bir çözümü tercih ediyoruz. Bu nedenle bir anlaşmaya varmak için ABD yönetimiyle yakın bir şekilde çalışıyoruz. İlkelerimize bağlıyız ve çıkarlarımız savunuyoruz. İyi niyetle çalışmaya devam ediyoruz. Bütün senaryolara karşı hazırız.” diye konuştu.

*OECD, yaşlanan nüfusun ciddi iş gücü açıkları ve mali baskılar yaratmasını öngörüyor
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütünün (OECD), 2025 İstihdam Görünümü Raporu’na göre, birçok OECD ülkesinde iş gücüne katılım rekor seviyelere ulaşırken, işsizlik oranları da tarihsel olarak düşük seviyelerde bulunuyor.
Rapora ilişkin değerlendirmede bulunan OECD Genel Sekreteri Mathias Cormann, OECD ülkelerinde istihdam oranlarının geçen yıl yüzde 72,1 seviyesine ulaştığını belirterek, “Bu oran en az 2005’ten bu yana görülen en yüksek seviye. Ancak, nüfus yaşlanması ciddi iş gücü açıkları ve mali baskılara yol açacak. Tahminlerimize göre, 2060’a kadar çalışma çağındaki nüfus yüzde 8 azalacak, emeklilik ve sağlık harcamaları ise GSYH’nin yüzde 3’ü oranında artacak.” ifadelerini kullandı.

*Yurt dışı makroekonomik veriler
Çin’de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) haziranda yıllık bazda yüzde 0,1 artarak, düşüş beklentilerinin tersinde gerçekleşti. Ülkede, Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) aynı dönemde yüzde 3,6 geriledi.
Japonya’da haziran ayı makine siparişleri yıllık yüzde 0,5 azaldı.

*Piyasalarda son durum
BIST 100 endeksi, 1,6 yükselişle 10.156 seviyesinde seyrediyor. Dolar/TL 40,0390’a çıkarken, altının gramı 4 bin 261 liradan satıldı.

Kaynak: Anadolu Ajansı Finans