Finans Haberleri Günün Özeti
*Cumhurbaşkanı Erdoğan, Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev ve Malezya Başbakanı İbrahim ile telefonda görüştü
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından yapılan açıklamaya göre, Mirziyoyev ile görüşmesinde Erdoğan, iki ülke arasında Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği seviyesindeki ilişkileri geliştirmek için adımlar atmayı sürdüreceklerini belirtti.
İbrahim ile görüşmesinde, Erdoğan, Türkiye ile Malezya arasındaki Kapsamlı Stratejik Ortaklığın her alanda geliştiğini, savunma sanayisi başta olmak üzere birçok alanda işbirliğini ilerletmek için çalıştıklarını vurguladı.
*Merkez Bankası faiz oranını 300 baz puan indirerek yüzde 43’e çekti
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasından (TCMB) faiz oranlarına ilişkin yapılan duyuruda, Fatih Karahan başkanlığında toplanan Kurul’un, politika faizinin yüzde 43’e indirilmesine karar verdiği bildirildi. Kurulun, Merkez Bankası gecelik vadede borç verme faiz oranını yüzde 49’dan yüzde 46’ya, gecelik vadede borçlanma faiz oranını da yüzde 44,5’ten yüzde 41,5’e indirdiği ifade edildi.
*Bakan Bolat: Avrupa’nın yeni ilan ettiği yeterlilik projeksiyonlarında Türkiye’yi yanında ortak olarak görmesi gerekiyor
Ticaret Bakanlığından yapılan yazılı açıklamaya göre Ticaret Bakanı katıldığı toplantıda yaptığı konuşmada AB Komisyonunca Türk vatandaşlarına yönelik başlatılan kolaylaştırılmış vize modeline geçiş süreci uygulaması sürecini olumlu ve önemli bir gelişme olarak nitelendirerek şu değerlendirmede bulundu:
“Nihai hedef, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için vize serbestisi. Ayrıca daha öngörülebilir ve kolaylaştırıcı bir vize sistemi, AB ile Türkiye arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilere olumlu katkılar sağlayacağına inanıyoruz. Güçlü bir Avrupa hedefi için Türkiye’ye büyük ihtiyaç var. Avrupa’nın yeni ilan ettiği savunma ve enerji alanında kendine yeterlilik projeksiyonlarında Türkiye’yi yanında ortak görmesi gerekiyor. Türkiye, Avrupa’ya her anlamda katkı yapacak, tedarik zincirindeki tıkanmaları aşmada Türkiye’nin sanayi ve ticaret gücü kilit rol oynayacak.”
*Bakan Kurum: “Gayrimenkul Sertifikası, vatandaşımızın küçük birikimleriyle, büyük hayallere ulaşmasını sağlayacak bir yatırım aracıdır”
TOKİ ve Emlak Konut GYO işbirliğiyle hayata geçirilen “Gayrimenkul Sertifikası” uygulaması, 4-8 Ağustos tarihleri arasında halka arz ediliyor. İlk etapta 1540 konutun ihraç edileceği projede toplamda 5 bin 325 konut ve 244 ticari ünite yer alacak. Projenin inşaatına 1 Ekim’de başlanması ve 4 Şubat 2029’da tamamlanması hedefleniyor.
Uygulamanın tanıtım toplantısında konuşan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, “Gayrimenkul Sertifikası, vatandaşımızın küçük birikimleriyle, büyük hayallere ulaşmasını sağlayacak bir yatırım aracıdır. Kısa, öz, bu şekilde tarif edebiliriz. Yani bu sertifika gayrimenkul projelerine küçük paylarla ortak olmanızı sağlayacak. Ortak olduğunuz konutunuz, hisseniz, Borsa İstanbul’da işlem gören hisse senedi gibi alınıp satılabilen bir enstrümandır. Bu yatırım aracını ilk etapta şehrin merkezinde, şehrin en kıymetli diyeceğimiz alanında, Başakşehir’deki Damla Kent projesiyle hayata geçiriyoruz.” dedi.
*Avrupa Merkez Bankası (ECB) politika faizini sabit tuttu
ECB, yılın beşinci yönetim kurulu toplantısında alınan para politikası kararlarını açıkladı. Buna göre, banka mevduat faiz oranını yüzde 2, refinansman faizini yüzde 2,15 ve marjinal borçlanma faizini de yüzde 2,40 seviyesinde tuttu. Piyasa beklentileri de ECB’nin bu toplantıda faiz oranlarında değişikliğe gitmeyeceği yönündeydi.
*Merkezi Kayıt Kuruluşu Genel Müdürü Arıkan: Sermaye piyasalarında toplam kayıtlı yatırımcı sayısı 37 milyona yaklaştı
Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) Genel Müdürü Ekrem Arıkan, Anadolu Ajansı (AA) Finans Masası’nda gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulunarak, “Bugün itibarıyla sermaye piyasalarında toplam kayıtlı yatırımcı sayısı 37 milyona yaklaştı. 10,5 milyon kadar bakiyeli yatırımcı var. Yatırımcı sayısı şu kadar oldu deniyor ama hangi yatırımcı sayısı? Şimdi yatırımcı sayısı, 37 milyona yakın kayıtlı yatırımcı var. Yani MKK’den bir kere sicil numarası almış, artık yatırım ekosistemine girmiş. 10,5 milyon kadar bakiyeli yatırımcı var ama bakiyeli yatırımcı bakiyesinde pay senedi bulundurabilir, yatırım fonu bulundurabilir, borçlanma aracı bulundurabilir. Herhangi birinden en az bir miktar varsa bakiyelidir. Hiçbirinden bir şey yoksa sıfır bakiyelidir. Bakiyeli yatırımcı değildir.” diye konuştu.
*İş dünyası faiz indirimini olumlu karşıladı
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç yaptığı yazılı açıklamada, “TCMB’nin 300 baz puanlık faiz indirimi, iş dünyamızın beklentileriyle uyum içindedir.” ifadesini kullandı. Avdagiç, “En önemlisi KOBİ’lere yönelik kredi kanallarının açılmasıyla, bu faiz indirimi gerçek anlamını kazanacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe ise TCMB’nin bugün gerçekleştirdiği faiz indirimini, yetersiz ancak olumlu karşıladıklarını açıkladı. Gültepe, “Reel sektörün yatırım ve üretim maliyetlerinin rahatlatılması için faiz indiriminin çok daha hızlı ve yüksek oranlarda yapılması gerekiyor.” diye konuştu.
*Uzmanlar, TCMB’nin faiz kararını değerlendirdi
AA Finans analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, “Para politikası duruşuna ilişkin ana mesaj cümlesi sınırlı değişirken, bundan sonraki adımların büyüklüğünün verilere bağlı ve toplantı bazında belirleneceği vurgusu güçlenmiştir.” ifadesini kullanarak, TCMB’nin makro ihtiyati çerçeve ve likiditeye yönelik mesajlarının bu alanlarda temkinli duruşun korunmaya devam edileceğini düşündürdüğünü dile getirdi.
Ata Portföy Genel Müdürü Batuhan Özşahin de “Eylül ayındaki Para Politikası Kurulu toplantısında faizin yüzde 40’a, aralık ayında ise yüzde 36’ya kadar gerileyebileceğini öngörüyoruz. Bu çerçevede, yıl sonuna kadar para piyasası araçları ve mevduat ürünlerinde brüt bazda yaklaşık yüzde 19,1’lik bir getiri oluşabileceğini tahmin ediyoruz.” dedi.
*Otomobillere yönelik ÖTV düzenlemesi yapıldı
Otomotiv sektöründe ÖTV oranlarının düzenlenmesine yönelik Cumhurbaşkanlığı Kararı, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kanunla binek otomobillerin ÖTV’sine ilişkin olarak Cumhurbaşkanına, motor silindir hacmi, menzil ve batarya kapasitesi itibarıyla farklı oranlar belirleme hususunda ilave yetkiler verildi. Ayrıca binek otomobillerin vergilendirilmesinde kullanılan ÖTV matrahları güncellendi. Lüks arazi taşıtları arasında yer almakla birlikte kamyon veya kamyonet gibi vergilenen taşıtların ÖTV oranı yüzde 4’ten yüzde 50’ye çıkarıldı.
Hazine ve Maliye Bakanlığının konuya ilişkin açıklamasına göre, “Bu adım, esas itibarıyla cari açığın azaltılmasına katkı sağlamak amacıyla atılmıştır. Bu çerçevede satışların yoğun olduğu bazı araç gruplarında ÖTV oranları 5 ila 10 puan arasında indirilmiştir. Bazı modellerde mevcut oranlar korunmuştur. Diğer bazı modellerde ise ÖTV oranları 10 ila 20 puan arasında artırılmıştır. Yapılan değişikliklerin hem indirim hem de artış yönlü etkiler içermesi nedeniyle, düzenlemenin yıllık bazda net enflasyon etkisinin sadece 0,0019 puan olacağı öngörülmektedir.” ifadesi kullanıldı.
*Sofralık yumurta ihracatında uygulanan fon kesintisi kaldırıldı
Konuya ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kararla, yumurta ihracatında kilogram başına 1,5 dolar olarak uygulanan Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu kesintisi yürürlükten kaldırıldı. Ticaret Bakanlığından konuya ilişkin yapılan açıklamada, Bakanlığın temel önceliğinin vatandaşların gıdaya makul fiyatlarla erişiminin sağlanması, iç piyasada arz-talep dengesinin korunması ve aynı zamanda ihracatçıların dış pazarlardaki rekabetçiliğinin sürdürülmesi olduğuna işaret edildi.
*AB, ABD ile tarife anlaşmasını yakın görüyor
AB Komisyonu sözcülerinden Olof Gill, Brüksel’de düzenlenen günlük basın toplantısındaki konuşmasında, “AB ve ABD teknik ve politik düzeyde yoğun bir şekilde görüşmeye devam ediyor.” dedi. Bir anlaşma yapmaya odaklandıklarını belirten Gill, “ABD ile müzakereli bir sonuca ulaşmayı hedefliyoruz. Böyle bir sonuca ulaşmanın erişilebilir olduğuna inanıyoruz.” diye konuştu.
*AB-Çin Zirvesi
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Başbakan Li Çiang, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve AB Konseyi Başkanı Antonio Costa, Pekin’de düzenlenen 25. AB-Çin Zirvesi kapsamında görüştü.
von der Leyen görüşmeden önce yaptığı konuşmada, Birlik ile Çin arasında son 50 yılda ikili işbirliğinin büyüdüğünü, “Avrupa ve Çin’in büyük ölçüde değiştiğini” söyledi. Costa da “AB ve Çin, dünyanın önde gelen ekonomileri ve aktörleri. Kurallara dayalı düzeni korumak ve küresel zorlukların üstesinden gelmek konusunda ortak sorumluluğumuz bulunmakta.” dedi.
AB’den görüşmeye dair yapılan yazılı açıklamada AB liderlerinin Çin’deki bazı yapısal ekonomik bozulmalar ve üretim fazlası gibi sorunların rekabet koşullarında dengesizliği artırdığı endişelerini dile getirdiği belirtildi. Açıklamada, AB’li şirketlerin et, kozmetik, ilaç gibi alanlarda Çin pazarına erişimi için somut adımlar beklendiği iletildi.
*Tesla’nın karı ikinci çeyrekte yüzde 16 düşerken, satışları Avrupa ülkelerinde geriledi
Tesla, 2025’in nisan-haziran dönemine ilişkin bilançosunu açıkladı. Buna göre, şirketin geliri yılın ikinci çeyreğinde geçen senenin aynı dönemine kıyasla yüzde 12 azalarak 22,5 milyar dolara geriledi. Tesla’nın net karı da yılın ikinci çeyreğinde geçen senenin aynı dönemine kıyasla yüzde 16 azalışla 1,2 milyar dolara düştü.
Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği verilerine göre, Tesla satışları haziranda Avrupa ülkelerindeki gerileyişini 6’ncı aya taşıdı. Geçen yıl haziran ayında 33 bin 610 olan AB ülkelerindeki toplam Tesla satışları, bu yılın aynı döneminde 20 bin 349’a indi. Böylece AB piyasasında Tesla satışları haziranda geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 39,5 geriledi.
*Türkiye’de işçilerin yüzde 14,02’si sendikalı
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı istatistiklerine göre, 17 milyon 326 bin 143 işçiden, yüzde 14,02’sine denk gelen 2 milyon 429 bin 527’si herhangi bir işçi sendikasına üye. Toplam 20 iş kolu arasında en fazla işçinin yer aldığı alanlar sırasıyla “ticaret, büro, eğitim ve güzel sanatlar”, “metal” ve “inşaat” olarak listelendi. Türk Metal Sendikası, sahip olduğu 284 bin 541 üyeyle tüm işçi sendikaları arasında ilk sırada yer aldı.
*Yurt içi veriler
18 Temmuz itibarıyla, Merkez Bankasının toplam rezervleri 168,6 milyar dolar, altın rezervleri 85,3 milyar dolar, brüt döviz rezervleri 83,3 milyar dolar olarak açıklandı. Aynı dönemde bankacılık sektörü kredi hacmi 19 trilyon 182,4 milyar lira, toplam mevduatı 24 trilyon 422,2 milyar lira, toplam yabancı para mevduatı 232,9 milyar dolar oldu. Yabancılar 18 Temmuz haftasında net 209,4 milyon dolarlık hisse senedi, 36 milyon dolarlık DİBS aldı – TCMB
18 Temmuz itibarıyla bankacılık sistemi kredileri 19 trilyon 767 milyar lira, mevduatı 23 trilyon 336 milyar lira, yasal özkaynakları 4 trilyon 60 milyar lira oldu. KKM bakiyesi geçen hafta 506 milyar 451 milyon lira oldu. – BDDK
Finansal hizmetler güven endeksi temmuzda 162,0 oldu. – TCMB
*Yurt dışı veriler
Japonya’da temmuz ayına ilişkin imalat sanayi PMI 48,8, hizmet PMI 53,5 ve bileşik PMI 51,5 olarak gerçekleşti.
Almanya’da ağustos GfK tüketici güven endeksi -21,5 seviyesinde ölçüldü.
Almanya’da temmuz imalat sanayi PMI 49,2, hizmet PMI 50,1 ve bileşik PMI 50,3 olarak açıklandı.
Avro Bölgesi’nde ise temmuz imalat PMI 49,8, hizmet PMI 51,2 ve bileşik PMI 51,0 kaydedildi.
İngiltere’de temmuz imalat PMI 48,2, hizmet PMI 51,2 ve bileşik PMI 51,0 seviyelerinde gerçekleşti.
ABD’de haftalık işsizlik maaşı başvuruları 217 bin, süregelen başvurular ise 1 milyon 955 bin olarak açıklandı.
ABD’de haziran ayına ilişkin inşaat izinleri aylık yüzde 0,1 azaldı. Ülkede temmuz imalat PMI 49,5, hizmet PMI 55,2, bileşik PMI 54,6 oldu.
AB ülkelerinde yeni otomobil satışları geçen ay 2024’ün aynı ayına göre yüzde 7,3 azalarak 1 milyon 10 bin 201’e indi.
İngiltere’de otomobil ve hafif ticari araç üretimi yılın ilk 6 ayında yıllık bazda yüzde 11,9 azalarak 417 bin 232 oldu.
*Piyasalarda son durum
BIST 100 endeksi, yüzde 0,9 artışla 10.686,05 seviyesinden kapandı. Dolar/TL 40,4780’e çıkarken, altının gramı 4 bin 391 liradan satıldı.
Kaynak: Anadolu Ajansı Finans