Finans Haberleri Günün Özeti
*Cumhurbaşkanı Erdoğan: İran’a yönelik saldırılarının daha büyük bir felakete dönüşmemesi için yoğun çaba harcıyoruz
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “İsrail ve destekçilerinin, komşumuz İran’a yönelik saldırılarının daha büyük bir felakete dönüşmemesi için yoğun çaba harcıyoruz. İran’ın egemenliğine ve bölgemizin güvenliğine yönelik saldırıları kimden gelirse gelsin asla tasvip etmiyor ve tepkimizi de açıkça ortaya koyuyoruz.” dedi.
Erdoğan, “Milletimiz gönlünü ferah tutsun, 86 milyonun kılına zarar gelmemesi için ne yapılması gerekiyorsa onu yaptık, onu yapacağız ve yapıyoruz.” şeklinde konuştu.
*Bakan Şimşek, jeopolitik gerginliklerin ekonomiye etkilerini analiz ettiklerini bildirdi
Orta Doğu’da yaşanan gelişmelere ilişkin sosyal medya hesabından paylaşımda bulunan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Artan jeopolitik gerginliklerin ekonomimize etkilerini çok boyutlu olarak analiz ediyor ve muhtemel senaryoları detaylı olarak değerlendiriyoruz.” ifadelerini kullandı.
Şimşek, piyasalarda istikrarın ve ekonominin sağlıklı işleyişin sürdürülmesi için kurumların güçlü eş güdüm içinde gereken tedbirleri hızlı ve kararlı şekilde almaya hazır olduklarını vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Hürmüz Boğazı’nın kapanması durumunda senaryolar üzerinden ekonomimize yönelik yapılan spekülasyonlara lütfen itibar etmeyiniz. Programımızla ekonomimizin şoklara karşı direncini önemli ölçüde artırdık. Enflasyonla mücadelede kararlıyız, dezenflasyonun devamı için gerekli tüm adımları atmaya devam edeceğiz.”
*İTO Başkanı Avdagiç’ten “ihracatta sıkıntıları kaldıracak” 3 maddelik öneri
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, “Türkiye’deki sektörlerin üçte ikisinin ihracatı azalmış durumda. Türkiye finansal açıdan pahalı bir ülke haline geldi. Yatırım yapma kabiliyetimiz geriliyor. Yurt içindeki rakamlarımız, maliyetlerimiz birçok rakiplerimize göre daha yüksek noktalarda. Bütün bunları bir araya getirdiğiniz zaman, sürdürülebilir bir ihracat yapmak zorlaşıyor.” dedi.
Avdagiç, bunun için 3 temel önerileri olduğunu söyleyerek, “Kısa vadede finansman maliyetleri aşağıya doğru çekilmeli. Finansmana erişimle ilgili yeni açılımlar yapılmalı. Döviz kuru ile enflasyon arasındaki korelasyon korunmalı. Tüm sıkıntıları aşacak güce sahibiz. Yeter ki Türkiye’nin yatırım kabiliyetini yukarı doğru çekecek, ihracatta yaşadığımız sıkıntıları kademeli olarak ortadan kaldıracak bir politika setini hızlıca devreye alalım.” diye konuştu.
*Bazı ürünlere karşı uygulanan damping önlemlerinin yürürlük süresi 5 yıl uzatıldı
Ticaret Bakanlığının, İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğleri Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre, yürütülen soruşturma kapsamında sentetik mensucat, paslanmaz çelikten borular ve polistiren ürünlerinde, mevcut dampinge karşı önlemlerin yürürlük süresinin 5 yıl daha uzatılması kararlaştırıldı.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, “Halihazırda 129 dampinge ve sübvansiyona karşı önlemimiz bulunurken, 10 üründe 21 nihai gözden geçirme soruşturmamız ile 12 üründe 26 damping soruşturmamız devam ediyor. Bakanlığımız, adil olmayan uygulamalara ve haksız rekabete karşı, yerli üretimin yanında yer almaya, üretim ve istihdam hedefleri doğrultusunda ithalat politikalarını etkin bir şekilde düzenlemeye devam edecek.” ifadeleri kullanıldı.
*Reklam Kurulundan, tüketiciyi yanıltan elektrikli otomobil reklamlarına 15,8 milyon lira ceza
Ticaret Bakanlığından yapılan açıklamada, Kurulun 12 Haziran’daki toplantısında elektrikli otomobiller başta olmak üzere 103 dosya değerlendirildiği belirtilerek, “Bunlardan 92’si, mevzuata aykırı bulundu. Reklam durdurma cezasıyla birlikte 15 milyon 846 bin 894 lira idari para cezası uygulanmasına ve 8 dosya hakkında da erişim engeli tedbiri alınmasına karar verildi. Elektrikli otomobil reklamlarında bazı üretici ve satıcıların, araçların menzil bilgilerini laboratuvar koşullarında elde edilen WLTP verileri ile sunduğu, bu bilgileri gerçek kullanım koşullarını yansıtmadan, yanıltıcı biçimde tanıttığı tespit edildi.” ifadeleri kullanıldı.
*AB’den Türkiye’deki sığınmacılara 20 milyon avro yardım
AB Komisyonu, Türkiye’deki sığınmacılara yönelik yeni insani yardım sunulacağını açıkladı. Toplam 20 milyon avroluk insani yardımın Türk makamları ile yakın işbirliği içinde ülkede faaliyet gösteren insani yardım kuruluşları aracılığıyla verileceğine işaret edilen açıklamada, fonla sığınmacıların koruma, sağlık, su, sanitasyon ve eğitim gibi temel ihtiyaçlarının karşılanacağı kaydedildi.
*Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması’ndaki esnemenin Türk ihracatçılara rekabet avantajı sağlaması bekleniyor
Carbonaires Limited Yönetici Ortağı Rasih Öztürkmen, Avrupa Birliği (AB) Konseyi’nin CBAM düzenlemesinin basitleştirilmesine yönelik adımının rahatlama gibi görülmekle beraber, uygulamada oldukça sınırlı bir etki alanına sahip olduğunu söyledi.
Düzenli olarak ihracat yapan şirketlerin, birkaç sevkiyatla dahi bu sınırı geçebileceğini, bu nedenle söz konusu muafiyetin daha çok tek seferlik veya çok küçük hacimli ihracatçılara yönelik olduğunu vurgulayan Öztürkmen “Türk ihracatçılar için bu süreç, bir maliyet kalemi değil, rekabet avantajı fırsatı olarak görülmeli. Bugünden başlayan firmalar sadece Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması’na uyum sağlamakla kalmaz, aynı zamanda AB’deki büyük alıcılar nezdinde de tercih edilen tedarikçi olurlar” ifadesini kullandı.
*Afrika Petrol Üreten Ülkeler Örgütü Türkiye ile her türlü enerji işbirliğine açık
Afrika Petrol Üreten Ülkeler Örgütü (APPO) Genel Sekreteri Omar Faruk İbrahim, Afrika enerji sektöründe yer almak isteyen Türk yatırımcıların memnuniyetle karşılanacağını belirterek, “Türkiye ile her türlü enerji işbirliğine kapımız açık.” dedi.
*Küresel enerji geçişi için elektrik altyapısına 2050’ye kadar 21,4 trilyon dolar yatırım gerekli
Denetim ve analiz şirketi DNV’nin raporundan derlenen bilgilere göre, küresel enerji sektöründe yenilenebilir kaynaklara yönelik yatırımlar artarken, altyapı ve piyasa yapılarındaki yetersizlikler nedeniyle sadece elektrik iletim altyapısına 2050’ye kadar 21,4 trilyon dolarlık yatırım yapılması gerektiği hesaplanıyor.
Enerji geçişini sadece kaynak değişimi değil “sistemsel bir evrim” olarak tanımlayan rapora göre, sadece teknolojik yatırımlar değil, piyasa yapıları, dijital sistemler, tüketici koordinasyonu ve altyapı izni gibi unsurlar da “bütüncül enerji sistemi” anlayışıyla yönetilmediği sürece enerji dönüşümü aksayacak.
*Yenilenebilir enerjide rüzgar ve güneş kuraklığı riski
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), küresel yenilenebilir enerji kapasitesinin 2030’a kadar 2,7 kat artacağını tahmin ederken, bu artışın önündeki olası engellerin başında rüzgar ve güneş kuraklığı geliyor.
ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresinden (NOAA) nisan ayında emekli olan Dr. James M. Wilczak, rüzgar türbinleri ve güneş panelleri kurulurken bu tür kuraklık olasılıklarının pek dikkate alınmadığını belirterek, olası krizlerin önüne geçilmesi için yapılması gerekenlere değindi.
Wilczak, öncelikli olarak rüzgar ve güneş kuraklığının iyi anlaşılması gerektiğini ve sahada atılması gereken birçok adım olduğunu dile getirdi.
*Küresel ekonomideki kırılganlıklar büyüme beklentilerini aşağı çekiyor
Dünya Bankası Başekonomist Yardımcısı ve Beklentiler Grubu Direktörü Ayhan Köse, küresel ekonomideki kırılganlıklar nedeniyle ekonomik büyüme tahminini aşağı yönlü revize ettiklerini belirterek, dünya ekonomisinin bu yıl yüzde 2,3 büyümesini beklediklerini ve bu oranın yüzde 2,7 olan yılbaşındaki tahminlerine kıyasla daha düşük olduğunu aktardı.
Ekonomilerin yüzde 70’inde büyüme tahminlerini aşağı çektiklerini kaydeden Köse, küresel ekonomik büyümedeki yavaşlamanın yapısal problemler nedeniyle bir kısmının kalıcı, bir kısmının da geçici olduğunu ifade etti.
*Yurt içi makroekonomik veriler
Finansal Hizmetler Güven Endeksi (FHGE), haziranda geçen aya göre 2,7 puan artarak 171,2 seviyesine çıktı.
*Yurt dışı makroekonomik veriler
Japonya’da haziran ayına ilişkin imalat sanayi PMI 50,4, hizmet sektörü PMI ve bileşik PMI ise 51,5 olarak açıklandı.
Almanya’da aynı ayda imalat sanayi PMI 49,0, hizmet sektörü PMI 49,4 ve bileşik PMI 50,4 olarak gerçekleşti.
Avro Bölgesi’nde haziran imalat sanayi PMI 49,4, hizmet sektörü PMI 50,0 ve bileşik PMI 50,2 geldi.
İngiltere’de bu ayda imalat sanayi PMI 47,7, hizmet sektörü PMI 51,3 ve bileşik PMI 50,7 açıklandı.
ABD’de aynı ayda imalat sanayi PMI 52,0, hizmet sektörü PMI 53,1 ve bileşik PMI 52,8 olarak kaydedildi.
ABD’de mayıs ayına ilişkin mevcut konut satışları ise aylık yüzde 0,8 arttı.
*Piyasalarda son durum
BIST 100 endeksi, yüzde 0,66 azalışla 9.142,99 seviyesinde seyrediyor. Dolar/TL 39,7290‘a çıkarken, altının gramı 4 bin 325 liradan satıldı.
Kaynak: Anadolu Ajansı Finans