Finans Haberleri Günün Özeti
*Cumhurbaşkanı Erdoğan, 17. Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı’nda konuştu:
17. Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı (IDEF 2025), Milli Savunma Bakanlığı ev sahipliğinde, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı destekleriyle, Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı (TSKGV) yönetim ve sorumluluğunda ve KFA Fuarcılık AŞ organizatörlüğünde İstanbul Fuar Merkezi’nde (İFM) gerçekleştiriliyor.
Fuarın açılışında yaptığı konuşmada Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan,”2024 yılında savunma ve havacılık alanındaki ihracatımız NATO ve hizmet ihracatları da dahil olmak üzere yüzde 29’luk artışla 7 milyar 154 milyon dolara ulaşarak yeni bir rekor kırmıştır. Böylece 2024 hedefimiz olan 6,5 milyar doların yüzde 11 üzerine çıktık.” dedi.
Erdoğan, kendi alanında dünyanın en büyük ve en etkili ilk 3 fuarından biri olan IDEF’in 17’ncisini düzenlediklerini belirterek “Bugün burada sadece Türk savunma sanayisinin gelişimine değil, aynı zamanda bir milletin bağımsızlık yürüyüşüne de şahitlik ediyor, kendi gök kubbesinde, kendi kanatlarıyla yükselen bir ülkenin hikayesini görüyoruz.” diye konuştu.
*Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz: Yapay zeka ve ileri teknolojiler şehir altyapılarına entegre edilecek
Yılmaz, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’ndeki Türkiye Coğrafi Bilgi Sistemi Kurulu Toplantısı’na başkanlık etti. Açılışta konuşan Yılmaz, “2030 Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı kapsamında, 81 ilimizin interaktif dijital ikizleri oluşturulacak, 187 belediyede akıllı şehir birimleri kurulacak, yapay zeka, büyük veri ve nesnelerin interneti gibi ileri teknolojiler şehir altyapılarına entegre edilecektir. Trafik yönetiminden enerji verimliliğine, atık takibinden çevre kalitesinin izlenmesine, kamu hizmetlerine erişimden afet erken uyarı sistemlerine kadar şehir yaşamının tüm boyutları dijital çözümlerle desteklenecektir. Ayrıca, yerli yazılım çözümlerine öncelik verilerek teknolojik bağımsızlığımız güçlendirilecek, girişimcilere yönelik eğitim ve mentorluk programları ile bu alandaki ulusal rekabet gücümüz artırılacaktır.” dedi.
*KGM’den dik ve sarp yamaçlardaki güvenlik için 794 futbol sahası büyüklüğünde çelik ağ uygulaması
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, yazılı açıklamasında, Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) sorumluluğundaki yol ağında sel, heyelan, taş düşmesi ve çığ gibi afetlere yönelik alınan önlemlere ve afet sonrası yürütülen çalışmalara ilişkin bilgi verdi. Yollarda çelik ağ sistemleri, istinat duvarları, çığ tünelleri gibi yapılarla güvenlik önlemlerini sürekli artırdıklarını belirten Uraloğlu, şunları kaydetti:
“Dik ve sarp yamaçlarda can ve mal güvenliğini sağlamak için kara yollarında çelik ağ uygulamalarını da yaygınlaştırıyoruz. 2025’in ilk yarısında ise 37 bin 400 metrekare çelik ağ uygulaması gerçekleştirerek ülke genelinde çelik ağ uygulamasını yaklaşık 5,7 milyon metrekareye ulaştırdık. Böylece ülke genelinde 794 futbol sahası büyüklüğünde çelik ağ ördük.”
*Bakan Işıkhan: Engelli vatandaşlarımızın istihdamda daha güçlü bir şekilde yer almalarını sağlayacağız
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Engelsiz İşgücü Uyum Programını hayata geçiriyoruz. Engelli vatandaşlarımızın istihdamda daha güçlü bir şekilde yer almalarını sağlayacağız.” ifadesini kullanarak şunları kaydetti:
“Türkiye İş Kurumu aracılığıyla başlattığımız Engelsiz İşgücü Uyum Programı sayesinde, katılımcılara 14 günlük katılım için 15 bin 162 lira cep harçlığı, SGK prim desteği, iş arama becerileri, iletişim ve finansal okuryazarlık eğitimleri, ağaçlandırmadan sosyal hizmete, kültürden çevreye uzanan geniş bir yelpazede tecrübe kazanma imkanı sunuyoruz. Programdan, engelli bireyler ya da başvuru şartlarını sağlayan anne veya babadan biri yararlanabilecek. Hedefimiz, 81 ilde 10 bin engelli vatandaşımızın toplumsal ve ekonomik hayata katılımlarını desteklemek.”
*Ulusal Vefa Programı kapsamında SYDV’lere 2,7 milyar lira destek
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, yaptığı yazılı açıklamada, Ulusal Vefa Programı’nın bu yılki bütçesi için 3,8 milyar lira kaynak ayırdıklarını hatırlatarak, temmuz ayında aktarılan 898 milyon lira kaynak ile şu ana kadar Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına (SYDV) 2,7 milyar lira kaynak sağladıklarını bildirdi.
*Türkiye’nin bölgesel demir yolu bağlantısını güçlendirecek projeye 2,4 milyar avroluk finansman
AA muhabirinin Hazine ve Maliye Bakanlığından edindiği bilgilere göre, Türkiye’nin iktisadi ve sosyal altyapısının güçlendirilmesi amacıyla Orta Vadeli Program’da belirlenen “kamu altyapı yatırımlarının etkinleştirilmesi” hedefi doğrultusunda yürütülen çalışmalarla, Kars-Iğdır-Aralık-Dilucu Demir Yolu Projesi için yaklaşık 2,4 milyar avro tutarında yeşil finansman sağlandı. Projenin finansmanına ilişkin anlaşmalar, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile MUFG Bank liderliğindeki kreditörler arasında imzalandı.
*Tüketici hakem heyetleri, yılın ilk yarısında 396 bini aşkın uyuşmazlığı karara bağladı
Ticaret Bakanlığından yapılan açıklamada, tüketici hakem heyetlerince bugüne kadar yaklaşık 18 milyon uyuşmazlığın yargıya intikal etmeden karara bağlandığı bildirildi.
Açıklamada, 2025 için değeri 149 bin liranın altında olan uyuşmazlıklar hakkında tüketici hakem heyetlerine başvuru yapılabildiği hatırlatılarak, “Tüketici hakem heyetlerine 2025 yılının ilk yarısında toplam 408 bin 717 başvuru yapılmış ve 396 bin 182 başvuru hakem heyetleri tarafından karara bağlanmıştır. Yapılan başvuruların toplam parasal değeri yaklaşık 5 milyar lira tutarındadır.” bilgisi paylaşıldı.
*Yağlık ayçiçeği tohumu ve ham ayçiçeği yağı ithalatında açılan tarife kontenjanına dair esaslar belirlendi
Ticaret Bakanlığının “Yağlık Ayçiçeği Tohumu ve Ham Ayçiçeği Yağı İthalatında Tarife Kontenjanı Uygulanmasına İlişkin Tebliğ”i Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre, söz konusu ürünlere ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı’yla açılan tarife kontenjanı, İthalat Genel Müdürlüğünce 1 Temmuz-30 Kasım tarihlerinde yerli yağlık ayçiçeği tohumu alımı yapanlar öncelikli olmak üzere ham veya rafine ayçiçeği yağı üreten sanayici firmalara dağıtılacak.
Tarife kontenjanı, 1 milyon ton yağlık ayçiçeği tohumu esas alınarak yağlık ayçiçeği tohumu veya yüzde 40 randıman ile bunun karşılığı ham ayçiçeği tohumu yağı olarak dağıtılacak. Kontenjan miktarı, tamamının yağlık ayçiçeği tohumu olarak dağıtılması durumunda 1 milyon tonu, ham ayçiçeği tohumu yağı olarak dağıtılması durumunda ise 400 bin tonu geçemeyecek.
*Türkiye enerji filosunu yeni gemilerle güçlendiriyor
Türkiye, derin denizlerdeki varlığını güçlendirecek, keşif ve üretim kapasitesini genişletecek 7. nesil gemileriyle derin deniz filolarında dünyanın en modern ve en büyük 4 enerji filosu arasında yer alacak. Türkiye, halihazırda 4 sondaj, 2 sismik araştırma gemisi ve 1 yüzer doğal gaz üretim platformuyla denizlerde yürüttüğü faaliyetlerini filoya ekleyeceği 2 gemiyle daha da ileri seviyeye taşımaya hazırlanıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın müjdelediği yeni sondaj gemilerinin filoya katılmasıyla Fatih, Yavuz, Kanuni ve Abdülhamid Han sondaj gemileri, Barbaros Hayrettin Paşa, MTA Oruç Reis sismik arama gemileri ve ilk yüzer doğal gaz üretim platformu Osman Gazi’nin yer aldığı enerji filosundaki gemi sayısı 9’a yükseldi.
*ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, Fed’in kapsamlı bir iç denetim yürütmesi gerektiğini belirtti
Bessent, X sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, ABD Merkez Bankasının (Fed) para politikası dışındaki faaliyetlerine yönelik kapsamlı bir iç denetim yürütmesi gerektiğini düşündüğünü vurgulayarak, “Fed’in görev alanının giderek genişlemesi ve kurumsal yapısının büyümesi, bankayı para politikası misyonunun bağımsızlığını tehlikeye atabilecek alanlara sürüklemektedir.” değerlendirmesinde bulundu.
*Trump’ın tarifeleri gündemdeyken ABD’li büyük bankalardan güçlü performans
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Donald Trump’ın korumacı politikalarının merkezinde yer alan “tarifeler”, yıl başından bu yana küresel gündemi meşgul ediyor. Bu iklimde ABD’nin önde gelen bankalarının açıkladığı ikinci çeyrek bilançoları, finans sektörünün dayanıklılığına ve ülke ekonomisinin gücünü koruduğuna dair önemli bir gösterge oldu.
ABD’li büyük bankalar ikinci çeyrek bilançolarını açıkladı. Wells Fargo, Citigroup, Bank of America, Morgan Stanley, Goldman Sachs performansları, özellikle artan gelir ve karlılık rakamlarıyla dikkati çekerken, JPMorgan Chase’in ikinci çeyrekteki net karı geçen yılın aynı dönemine göre azaldı.
*İngiltere, 38 milyar sterlinlik Sizewell C nükleer santralinin inşası için yatırımcılarla anlaştı
İngiliz hükümeti EDF, Centrica, La Caisse and Amber Infrastructure şirketleriyle yaptığı anlaşmayla projeye gerekli finansmanın sağlanması yönündeki 15 yıllık sürecin sonuna geldi.
İngiltere Enerji Güvenliği ve Sıfırı Emisyon Bakanlığının açıklamasına göre, İngiltere’nin Suffolk kıyısındaki Sizewell C sahasında inşa edilecek nükleer santral için özel sektör yatırımcılarıyla 38 milyar sterlin değerinde bir anlaşma imzalandı.
*Almanya’nın vergi geliri yılın ilk yarısında yüzde 8,1 arttı
Almanya Maliye Bakanlığı, ülkenin ocak-haziran dönemine ilişkin 6 aylık vergi geliri verilerini açıkladı. Buna göre, yılın ilk yarısında vergi gelirleri 2024’ün aynı dönemine göre yüzde 8,1 artarak 447,6 milyar avroya yükseldi. Ekonomide süregelen zayıflık nedeniyle yılın ilk yarısında kurumlar vergisi gelirlerinin yüzde 3,5 düşmesi dikkati çekti.
*Rusya 55 milyon tonluk tahıl ihracı hedefliyor
Rusya Tarım Bakanı Oksana Lut, Çita şehrinde düzenlenen bir etkinlikte yaptığı konuşmada, Rusya’nın 2016’dan bu yana dünyanın en büyük tahıl ihracatçısı konumunda bulunduğuna işaret ederek, “Bu yıla ilişkin, bazı bölgelerdeki kuraklığa rağmen 135 milyon ton seviyesindeki tahıl hasadı öngörümüzü koruyoruz. Mevcut tarım sezonundaki tahıl ihracatımız 55 milyon ton seviyesinde gerçekleşebilir.” diye konuştu.
*Tatil sezonu e-ticaret sektörünü hareketlendirdi
Yaz mevsiminin gelmesiyle, tatile hazırlanan vatandaşların yaptığı alışverişler e-ticarette iki kata varan artışların yaşanmasını sağladı. Tatil alışverişlerini e-ticaretten yapmayı tercih eden tüketiciler sektöre hareketlilik katarken mayıs-haziran döneminde en yüksek artış ise mayo, pareo, deniz şortu, deniz gözlüğü ve çocuklar için oyun havuzu gibi temel yazlık ürünlerde gerçekleşti.
Konuya ilişkin AA muhabirine değerlendirmede bulunan Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) Başkanı Hakan Çevikoğlu, “Yaz mevsiminin başlaması ve tatil planlarının hız kazanmasıyla birlikte e-ticaret platformlarında mevsimsel ürün gruplarına yönelik talepte belirgin bir artış yaşanıyor. Bu dönemde özellikle deniz ve havuz ürünleri öne çıkıyor.” ifadesini kullandı. Trendyol’dan verilen bilgiye göre ise yaz sezonunun açılmasıyla birlikte deniz ve havuz ürünlerine olan ilgide belirgin bir artış gözlendi.
*Yurt içi makroekonomik veriler
Nisanda finansal kesim dışındaki firmaların net döviz pozisyon açığı 176,2 milyar dolar, döviz varlıkları 166,8 milyar dolar, döviz yükümlülükleri 343,1 milyar dolar ve kısa vadeli net döviz pozisyon fazlası 7,9 milyar dolar oldu. – TCMB
Yerli turistlerin yurt içinde yaptıkları seyahat harcamalarının tutarı yılın ilk çeyreğinde yüzde 68,9 artarak 76 milyar 429 milyon 290 bin lira olarak gerçekleşti. – TÜİK
*Piyasalarda son durum
BIST 100 endeksi, yatay seyirle 10.616,09 seviyesinden kapandı. Dolar/TL 40,4090‘a çıkarken, altının gramı 4 bin 451 liradan satıldı.
Kaynak: Anadolu Ajansı Finans