Finans Haberleri Günün Özeti
*Bakan Uraloğlu: Demir yolu sektörüne, 500 milyon TL’lik destek programını hayata geçiriyoruz
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, gelecek ay demir yolu sektörü için 500 milyon TL’lik destek programını hayata geçireceklerini duyurdu.
11. Eurasia Rail Demir yolu, Hafif Raylı Sistemler, Altyapı ve Lojistik Fuarı Kapanış Programı’na katılan Bakan Uraloğlu, sektörün küresel ticarette stratejik bir rol oynayarak ülkeler arasında mal ve hizmet akışını hızlandırdığını, ekonomik büyümeyi desteklediğini belirterek, “Ülkemiz de Asya ile Avrupa arasında, Çin’den Londra’ya uzanan uluslararası Orta Koridor’da stratejik bir konuma sahiptir. Bu gerçekten hareketle son 23 yılda demir yollarına tam 64 milyar dolarlık yatırım gerçekleştirdik, demir yollarımızı yeni baştan inşa dersek yanlış bir ifadede bulunmamış oluruz.” dedi.
Uraloğlu, “Hayata geçirdiğimiz projeler, sadece ülkemizin değil, tüm bölgenin ekonomik ve lojistik entegrasyonuna katkı sağlamış, uluslararası yük ve yolcu taşımacılığında Türkiye’yi vazgeçilmez bir aktör konumuna yükseltmiştir.” diye konuştu.
*Bakan Bayraktar: Nükleer enerji, Türkiye için ekonomik ihtiyaçtır
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, St. Petersburg Uluslararası Ekonomi Forumu (SPIEF) çerçevesinde düzenlenen “Nükleer Enerji Endüstrisinin Küresel Kalkınmadaki Rolü” başlıklı panelde yaptığı konuşmada, Türkiye’de enerji talebinin her yıl en az yüzde 4 artmasını beklediklerini söyleyerek, “Denkleme büyük veri, yapay zeka ve dijitalleşme gibi unsurları da kattığınızda bu talep daha da artacaktır. Bu talebi karşılamamız ve kurulu gücümüze yatırım yapmamız gerekiyor” dedi.
Bayraktar, “Nükleer enerji, Türkiye için bir rüyanın da ötesinde, ekonomik ihtiyaçtır. Büyüyen ekonomimiz için temiz baz yükü enerji kaynağı bir gerekliliktir ve nükleer enerji bunu karşılıyor.” diye konuştu.
*Bakan Bayraktar, Rusya Enerji Bakanı Tsivilev ile enerjide işbirliği imkanlarını görüştü
Bayraktar, X sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Rusya’da düzenlenen 28. St. Petersburg Uluslararası Ekonomi Forumu kapsamında Tsivilev ile bir araya geldiklerini belirterek, şunları kaydetti:
“Görüşmemizde bölgesel ve küresel düzeyde yaşanan gelişmelerin enerji piyasalarına etkileri ile arz güvenliğinin taşıdığı stratejik önemi ele aldık. Ülkelerimiz arasındaki mevcut projelerin durumu ve önümüzdeki döneme ilişkin yeni iş birliği alanları da görüşmemizin ana başlıkları arasında yer aldı.”
*Türkiye’nin sağlık hizmeti ihracatı geçen yıl 1,5 milyon hasta tedavisiyle 3 milyar dolara ulaştı
Ticaret Bakanlığından yapılan açıklamada, Bakanlığın sağlık turizmi sektörüne yönelik destek programlarıyla Türkiye’nin bu alanda hedef destinasyon imajını güçlendirmenin yanı sıra uluslararası markalarla ülkenin dünyada lider olmasının amaçlandığı ifade edilerek, son dönemdeki gelişime dikkat çekildi.
2012-2024 yıllarında yurt dışından gelen sağlık turisti sayısının 6 kat, sağlık turizmi ihracatının da 4 kat arttığı bilgisi verilen açıklamada, geçen yıl 1,5 milyon sağlık turisti ağırlandığı ve sağlık turizmi ihracatından 3 milyar dolar gelir elde edildiği aktarıldı.
*Kamu hastaneleri ve deprem bölgesindeki eğitim yatırımlarına İKB’den 740 milyon dolarlık yeni finansman
Hazine ve Maliye Bakanlığı ile İslam Kalkınma Bankası (İKB) arasında İstanbul’daki kamu hastanelerinin güçlendirilmesi ile deprem bölgesinde afetlere dirençli eğitim yatırımlarının desteklenmesi için 740 milyon dolarlık uzun vadeli finansman anlaşması imzalandı.
*Platinin onsu 11 yılın zirvesini gördü
Emtia piyasasında, ticaret savaşları, jeopolitik riskler, ABD Merkez Bankasından (Fed) beklenen politikaların etkisiyle sert dalgalanmalar görülürken, platin fiyatları rekor kırmaya devam ediyor.
Platinin ons fiyatı uluslararası piyasalarda 1.352,08 dolar ile Eylül 2014’ten bu yana yılın en yüksek seviyesini test ederek yaklaşık 11 yılın en yüksek seviyesini görürken yıl başından bu yana yatırımcısına yüzde 43’ün üzerinde kazandırdı.
*AB, Çinli firmaların tıbbi cihaz ihalelerine kısıtlama getirdi
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, Çinli şirketlerin üye ülkelerde, tıbbi cihazlarla ilgili 5 milyon avroyu aşan kamu ihalelerinin dışında tutulması kararının alındığını açıkladı.
AB’nin şirketlerini koruyacağına işaret edilen açıklamada, Çin’in endişeleri etkin biçimde giderecek adımlar atması halinde önlemlerin kaldırılabileceği ifade edildi.
*Avrupa’da gaz fiyatları, İsrail’in İran’a saldırıları sonrası bir haftada yüzde 15 arttı
Rus gazı tedarikini kaybetmesinin ardından LNG’ye bağımlılığı artan Avrupa, Orta Doğu’dan önemli miktarda LNG ithal ediyor. Bu nedenle, İsrail’in İran’a saldırılarıyla başlayan çatışma sonrasında bölgede gaz ve LNG arzında aksama yaşanabileceğine yönelik riskler, Avrupa gaz fiyatlarına artış olarak yansıyor.
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Avrupa’da derinliği en fazla olan Hollanda merkezli sanal doğal gaz ticaret noktası TTF’de temmuz vadeli kontratlarda gaz fiyatları son bir haftada yaklaşık yüzde 15 yükseldi. Fiyatlardaki bu artış, İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatabileceği endişeleriyle yaşandı.
*İsrail’in İran’a saldırısının ardından bir hafta geride kalırken petrol fiyatları yüzde 11 arttı
İsrail-İran çatışmasında 1 hafta geride kalırken, Brent petrolün varil fiyatı yüzde 11 artış kaydetti. Bu dönemde Batı Teksas türü (WTI) ham petrolün varil fiyatı da aynı oranda yükseldi.
Hürmüz Boğazı’nın kapanması halinde yaşanacak tedarik kesintisi piyasalar için asıl endişe kaynağı olmaya devam ediyor.
*Rusya Başbakan Yardımcısı Novak, Rus ekonomisindeki soğumanın “acı verici” olduğunu söyledi
Novak, St. Petersburg Uluslararası Ekonomi Forumu (SPIEF) çerçevesinde Sberbank’ın düzenlediği etkinlikte konuştu.
Rus ekonomisinin geçen yılı yüzde 4,3 büyümeyle kapattığını anlatan Novak, bu yıl için yüzde 2,3 büyüme beklediklerini kaydetti.
Novak, Rus ekonomisindeki temel sorun olarak yüksek faiz oranları nedeniyle krediye erişimdeki zorluklara işaret ederek, “Ekonominin kontrollü bir şekilde soğutulması sürecindeyiz. Bu acı verici. Faiz oranlarını düşürerek, ekonomiyi tekrar ısıtmalıyız.” ifadesini kullandı.
*ASELSAN’dan 70,6 milyon avroluk sözleşme
ASELSAN ile Türkiye Raylı Sistem Araçları Sanayi AŞ (TÜRASAŞ) arasında hızlı trenlerde kullanılacak alt sistemlerin tedariki kapsamında toplam tutarı 70 milyon 626 bin avro olan sözleşme imzalandı.
*Yurt içi makroekonomik veriler
Türkiye’nin 2025 Nisan itibarıyla net Uluslararası Yatırım Pozisyonu (UYP) 713 milyon dolar artarak eksi 319,5 milyar dolar oldu.
Yurt Dışı Üretici Fiyat Endeksi (YD-ÜFE), mayısta bir önceki aya kıyasla yüzde 2,40, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 25,34 artış gösterdi.
Tüketici güven endeksi haziranda aylık yüzde 0,3 artışla 85,1 oldu.
Konut Fiyat Endeksi (2023=100) mayısta bir önceki aya göre yüzde 3,4 artarak 182,4’e çıkarken, yıllık yüzde 32,3 artış, reel olarak yüzde 2,3 azalış kaydetti.
*Yurt dışı makroekonomik veriler
Japonya’da çekirdek Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), mayısta yüzde 3,7 ile Ocak 2023’ten bu yana en yüksek seviyesine ulaştı.
Çin’de gösterge faiz işlevi gören 1 ve 5 yıllık kredi faiz oranlarında (LPR) değişikliğe gidilmedi. 1 yıllık kredi faiz oranı yüzde 3 seviyesinde, 5 yıllık kredi faiz oranı ise yüzde 3,5’te sabit tutuldu.
Almanya’da üretici fiyatları, mayısta enerji fiyatlarındaki gerilemenin etkisiyle geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1,2 düşüş kaydetti.
İngiltere’de kamu sektörünün mayıs ayındaki borçlanması 17,7 milyar sterlinle beklentilerin altında kalırken, bu döneme ilişkin perakende satış hacmi yüzde 2,7 azalarak Aralık 2023’ten bu yana en sert düşüşünü kaydetti.
ABD’de haziran Philadelphia Fed İmalat Sanayi Endeksi -4,0 ile öngörülerin altında geldi. Ülkede mayıs öncü endeks yüzde 0,1 azalış kaydetti.
Avro Bölgesi’nde haziran tüketici güven endeksi ise -15,3 olarak gerçekleşti.
*Piyasalarda son durum
BIST 100 endeksi, yüzde 0,9 artışla 9.185 seviyesinde seyrediyor. Dolar/TL 39,6790 ‘a çıkarken, altının gram 4 bin298 liradan satıldı.
Kaynak: Anadolu Ajansı Finans